Dal darı ekimi hangi ayda yapılır?
Dal Darı Ekimi Zamanlaması ve İpuçları
Dal darı ekimi için en uygun zaman, toprak sıcaklığının yeterli seviyeye ulaştığı dönemdir. Deneyimlerime göre, Türkiye'nin çoğu bölgesinde bu, genellikle Mayıs ayının başlarından Haziran ayının ortalarına kadar olan sürece denk gelir. Tabii ki bu, bulunduğun coğrafyaya ve o yılın hava koşullarına göre biraz değişiklik gösterebilir. Örneğin, daha serin bölgelerde veya erken ilkbahar donlarının yaşandığı yerlerde Haziran başını beklemek daha güvenli olabilir.
Toprak Hazırlığı ve Ekim Derinliği
Dal darı, oldukça dayanıklı bir bitki olsa da, iyi bir başlangıç için toprağın iyi hazırlanması şart. Ekim öncesinde tarlayı derinlemesine sürmek ve yabancı otlardan arındırmak, filizlenme oranını artıracaktır. Toprak tavında olmalı, yani ne çok kuru ne de çok ıslak olmalı.
Ekim derinliği de önemli. Dal darı tohumları küçük olduğu için, çok derine ekilmemelidir. Genellikle 2-4 cm derinlik yeterlidir. Daha derine ekilen tohumlar topraktan çıkmakta zorlanabilir veya çıkamayabilir. Eğer makineli ekim yapıyorsan, ekim aygıtının derinlik ayarını dikkatlice kontrol etmelisin. Elle ekimde ise basit bir çubukla işaretlediğin yerlere tohumları serpip üzerini toprakla kapatabilirsin.
Maksimum Verim İçin Öneriler
Dal darının verimini artırmak için birkaç noktaya dikkat etmeni öneririm. Öncelikle, ekim sıklığı önemlidir. Dekara atılacak tohum miktarı, çeşidine ve ekim sistemine göre değişmekle birlikte, genellikle 4-6 kg/da civarındadır. Daha sık ekim, bitki boyunun uzamasına ve yatmaya daha yatkın olmasına neden olabilir. Daha seyrek ekim ise bitki başına daha fazla kardeşlenme sağlayarak verimi artırabilir.
Sulama ve gübreleme de verimde doğrudan etkilidir. Dal darı kuraklığa oldukça dayanıklı bir bitki olsa da, özellikle büyüme ve sapa kalkma dönemlerinde yeterli su alamadığında verim düşer. İlkbahar yağışları yeterli olmazsa, birkaç kez sulama yapılması faydalı olabilir. Gübreleme konusunda ise, toprak analizi yaptırarak ihtiyaca göre azot, fosfor ve potasyum takviyesi yapmak en doğrusudur. Genel olarak, dekara 10-15 kg azotlu gübre ve 6-8 kg fosforlu gübre başlangıçta verilebilir.
Hasat Zamanı ve Yöntemleri
Dal darı hasadı, genellikle eylül sonu ile ekim ortası arasında yapılır. Tohumlar tam olgunlaştığında, yani taneler sertleşip sarardığında hasat zamanı gelmiş demektir. Biçerdöverle yapılan hasatta, nem oranının yüksek olması sorun yaratabilir, bu yüzden sabah erken saatlerde veya akşam geç saatlerde nemin düştüğü zamanlarda biçmek daha avantajlıdır. El ile hasat yapılıyorsa, bitkiler tarlada bir süre kurumaya bırakılabilir. Kuruduktan sonra sapları kesilir ve taneleri elle veya basit aletlerle ayrılır. Kuru tanelerin nem oranının %14-15'in altında olması, depolama için önemlidir.