Orografik yağış Türkiye'de nerede görülür?

Orografik Yağış Türkiye'de Nerede Görülür?

Orografik yağış denince aklına ilk gelen nedir? Dağlar, yamaçlar, bolca yağmur ve kar, değil mi? Doğru yoldasın! Türkiye'nin coğrafi yapısı düşünüldüğünde, orografik yağışlar özellikle kıyı bölgelerimizin hemen gerisindeki dağlık alanlarda belirginleşiyor. Kısacası, denizden gelen nemli hava kütleleri dağlara çarptığında yükselmek zorunda kalır ve bu yükselme sırasında soğuyarak yağış bırakır. İşte sana deneyimlerime göre bu olayın Türkiye'deki en belirgin yaşandığı yerler:

Karadeniz'in Kuzey Yamaçları: Yeşil Cennetin Sırrı

Karadeniz Bölgesi, adından da anlaşılacağı gibi bol yağış alan bir yer. Ama neden bu kadar bol? İşte burada orografik yağışın gücü devreye giriyor. Kuzeybatıdan esen nemli rüzgarlar, Karadeniz'in hemen arkasında yükselen Kuzey Anadolu Dağları'nın kuzey yamaçlarına çarpar. Bu yamaçlar, rüzgarın taşıdığı nemi adeta bir sünger gibi emer ve bolca yağış bırakır. Özellikle Doğu Karadeniz'in dağlık kesimleri, yıllık ortalama yağış miktarı 2000 mm'yi aşan yerlere sahip. Örneğin, Rize'nin İkizdere ve Çamlıhemşin gibi ilçeleri, bu yağış rejiminin tipik örneklerindendir. Bu sayede o muhteşem yeşilliğe, yaylalara ve derelere kavuşuyoruz.

Pratik Bilgi: Eğer Karadeniz'in yaylalarını gezmeyi düşünüyorsan, yanına mutlaka su geçirmez bir giysi ve iyi bir yağmur botu almalısın. Ani bastıran yağmurlar hayatını kolaylaştıracaktır.

Akdeniz'in Ardındaki Toroslar: Sıcağın Yanı Başında Serinlik

Akdeniz Bölgesi denince akla ilk gelen sıcaklık ve kuraklık olabilir. Ancak, Toros Dağları'nın varlığı, Akdeniz'de de orografik yağışların etkisini gösterir. Güneyden esen nemli Akdeniz havası, Toroslar'ın güney yamaçlarına çarparak yükselir ve yağış bırakır. Bu yağışlar, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında belirgindir. Örneğin, Adana ve Mersin'in kuzeyindeki dağlık alanlarda bu etkiyi görebilirsin. Kimi zaman bu yağışlar, Akdeniz'in o kavurucu sıcağında bile serinlik hissi verebilir.

Dikkat Etmen Gerekenler: Toroslar'ın yüksek kesimlerine yapacağın doğa yürüyüşlerinde, ani hava değişimlerine hazırlıklı olmalısın. Güneşli bir havada başladığın yürüyüş, zirvede yağmura veya soğuğa dönüşebilir.

Diğer Önemli Alanlar ve Etkiler

Orografik yağışlar sadece bu iki ana bölgeyle sınırlı değil. Deneyimlerime göre, Ege Bölgesi'nin iç kesimlerindeki yüksek dağlık alanlar ve hatta Marmara Bölgesi'nin güneyindeki dağlık kesimler de belirli ölçülerde orografik yağış alır. Örneğin, Uludağ'ın eteklerindeki ormanlar da bu etki sayesinde beslenir.

Bunları da Bilmende Fayda Var:

• Orografik yağışlar genellikle yamaç boyunca yoğunlaşır. Yani, rüzgarın estiği yöndeki yamaçlar daha çok yağış alır.
• Denizden ne kadar uzaklaşırsan ve hava kütlesi dağlardan geçip ilerledikçe, taşıdığı nem miktarı azalır. Bu yüzden dağların ardında, yani rüzgarın aksi yönünde kalan alanlar (bakı alanları) genellikle daha kurak olur.
• Orografik yağışlar, sadece yağmur olarak değil, yüksek rakımlarda kar olarak da görülür ve Türkiye'nin kar örtüsünün oluşmasında önemli rol oynar.

Unutma, Türkiye'nin coğrafyası bir bütün ve bu yağışlar, ekosistemimizin canlı kalmasını sağlayan temel unsurlardan biri.