Sahih Kıraatler kaç tanedir?

Sahih Kıraatler Kaç Tanedir?

Kur'an-ı Kerim'in okunuşu dediğimizde aklımıza hemen farklı tilavetler gelir. Peki bu tilavetlerin hepsi aynı mı? Hayır, işte tam da bu noktada sahih kıraatler devreye giriyor. Sahih kıraatler, Hz. Peygamber'den (s.a.v.) günümüze kadar değişmeden ulaşmış, ravileri güvenilir olan ve İslami ilim ehli tarafından kabul görmüş okuma şekilleridir.

Deneyimlerime göre, bu konu hakkında en çok merak edilen şeylerden biri de sahih kıraatlerin sayısının kaç olduğu. Gelin bu konuya somut bilgilerle bakalım. Ümmetin büyük çoğunluğu tarafından kabul görmüş ve günümüzde de yaygın olarak bilinen on kıraat vardır. Bunlar, hadis ve fıkıh ilimleri alanında otorite kabul edilen isimlerin rivayet ettiği kıraatlerdir.

On Sahih Kıraat ve İmamlara Göre Dağılımı

Bu on kıraat, her biri kendi içinde nakil zincirine sahip olan ve güvenilir ravi kanallarıyla bize ulaşan okuma biçimleridir. Her bir kıraatın kendine özgü bazı harf ve kelime farklılıkları olabilir. Ancak bu farklılıklar, Kur'an'ın manasını bozmaz, aksine farklı ve zengin bir yorumlama imkanı sunar.

İşte o on kıraatın isimleri ve bu kıraatleri rivayet eden imamlar:

• Nafi' (Medine)
• İbn Kesir (Mekke)
• Ebu Amr el-Basri (Basra)
• İbn Amir (Şam)
• Asım (Kûfe)
• Hamza (Kûfe)
• Kisai (Kûfe)
• Ebu Cafer el-Medeni (Medine)
• Yakub el-Hadrami (Basra)
• Hallef el-Bazzar (Kûfe)

Bu imamların her birinin de kendilerine ait ikişer ravisi vardır. Yani bu on imamdan her birinin okuyuşu, kendi iki öğrencisi tarafından nakledilir ve yayılır. Bu da aslında temelde yirmi rivayet eder. Ancak günümüzde en çok bilinen ve uygulanan, bu on imamdan ikisinin rivayetidir. Bunlar da:

• Asım'ın Hafs tarikiyle okuyuşu
• Nafi'in Varş tarikiyle okuyuşu

Özellikle Türkiye'de yaşayan Müslümanların büyük çoğunluğu Asım'ın Hafs tarikiyle okuyuşunu takip etmektedir. Bu okuyuş şekli, kıraat ilminde en yaygın ve bilinenidir.

Farklı Kıraatlerin Önemi ve Günlük Hayattaki Yeri

Sana bir soru sorayım: Bu kadar farklı kıraat olmasının sebebi ne? Bu aslında Allah'ın (c.c.) Kur'an'ı farklı lehçelerde indirmesiyle ilgilidir. Hz. Peygamber (s.a.v.), Ashabı Kiram'a Kur'an'ı kolaylaştırmak ve farklı kabilelerin telaffuzuna uygun hale getirmek için bu farklılıkları öğretmiştir. Bu durum, Kur'an'ın ne kadar mucizevi ve kapsayıcı olduğunun bir göstergesidir.

Peki, senin için bunun pratik bir anlamı var mı? Elbette var. Eğer hafızlık yapıyorsan veya tilavetini geliştirmek istiyorsan, hangi kıraati takip ettiğini bilmen önemlidir. Günümüzde en yaygın olan Hafs rivayetini öğrenmek sana çok daha fazla kaynak bulma ve pratik yapma imkanı sunacaktır.

Eğer farklı bir kıraati öğrenmek istiyorsan, işin ehli olan bir hocadan destek alman en doğrusudur. Çünkü her kıraatin kendine özgü tecvid kuralları ve telaffuz incelikleri vardır. Yanlış öğrenmektense, doğru bir kaynaktan öğrenmek her zaman daha hayırlıdır.

Unutma ki, kıraat farklılıkları, Kur'an'ın manasını etkileyecek büyük değişiklikler getirmez. Daha çok harflerin çıkış yerleri, bazı harflerin okunuşu (örneğin ت ve د'nin birbirine yakın olduğu yerler) veya bazı kelimelerin farklı bir okunuşla ezberlenmiş olması gibi hususlardır. Bu da Kur'an'ın ne kadar zengin bir dil olduğunu gösterir.