Marek aşısı ne zaman yapılır?
Marek Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Marek aşısı, tavuklarda ciddi ekonomik kayıplara yol açabilen Marek hastalığını önlemek için uygulanan temel aşılamalardan biridir. Eğer kümes hayvanı yetiştiriciliğiyle ilgileniyorsan, bu aşının zamanlaması konusunda net bilgi sahibi olman çok önemli. Deneyimlerime göre, en kritik nokta, aşılamanın genellikle civcivlerin ilk birkaç günü içinde yapılmasıdır.
Aşılamanın Zamanlaması ve Nedenleri
Marek hastalığı, tavuklarda sinir sistemini etkileyen, ani felçlere ve ölümlere neden olabilen viral bir hastalıktır. Virüs, canlı olarak ortama yayıldığı için, korunmanın en etkili yolu erken dönemde aşılamaktır. Marek aşısı, civcivlerin bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmeden, hastalığa karşı bir savunma mekanizması oluşturmalarını sağlar.
Uygulamada genel eğilim, civcivlerin doğumdan sonraki ilk 24 ila 72 saat içinde aşılanması yönündedir. Bu süre zarfında civcivler, yumurtadan çıktıktan sonra annelerinden aldıkları pasif bağışıklık hala varken, aktif bağışıklıklarını geliştirmeye başlarlar. Eğer bu kritik pencere kaçırılırsa, aşılamanın etkinliği düşebilir.
Aşı Türleri ve Uygulama Şekilleri
Marek aşısı genellikle farklı serotiplerde bulunur. En yaygın olanları Serotip 1, Serotip 2 ve Serotip 3'tür. Genellikle tek başına Serotip 1 veya Serotip 2 ile Serotip 3'ün kombinasyonu şeklinde aşılar kullanılır. Uygulama şekli de önemlidir:
- Subkutan (Deri Altı) Enjeksiyon: En yaygın ve etkili yöntemdir. Genellikle boyun bölgesine yapılır. Aşının doğru şekilde yapıldığından emin olmak için, hijyen kurallarına dikkat etmek ve steril iğne kullanmak şarttır. Deneyimlerime göre, bu yöntemle aşılanan civcivlerde daha yüksek koruyuculuk oranları gözlemlenmiştir.
- Aşılamanın Yapıldığı Ortam: Aşılamanın yapıldığı yerin temiz ve havalandırmalı olması önemlidir. Soğuk zincirin kırılmamasına özen gösterilmelidir. Aşılar, üretici firmanın belirttiği saklama koşullarında (genellikle derin dondurucuda) saklanmalı ve çözdürüldükten sonra kısa sürede kullanılmalıdır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Pratik Öneriler
Marek aşısını yaparken bazı noktalara ekstra dikkat etmek gerekir. Bu, hem aşılamanın başarısını artırır hem de civcivlerin sağlığını korur:
- Aşı Dozu: Her civciv için üretici tarafından belirtilen doğru dozda aşı uygulanmalıdır. Aşırı veya eksik doz, etkinliği azaltabilir.
- Çiftlik Hijyeni: Marek aşısı, hastalığın yayılmasını önlemede bir adımdır. Ancak çiftlikteki genel hijyen ve biyogüvenlik önlemleri de en az aşı kadar önemlidir. Kuluçka makinesinden çıkan civcivlerin temiz bir ortama alınması, taşıma kaplarının steril olması gibi detaylar fark yaratır.
- Stres Yönetimi: Aşılamanın civcivler için stresli bir işlem olabileceğini unutmamak gerekir. Aşılama öncesinde ve sonrasında civcivlerin aşırı strese maruz kalmamasına özen gösterilmelidir. Aşılama işlemini mümkün olduğunca hızlı ve sakin bir şekilde tamamlamak faydalıdır.
- Diğer Aşılarla Kombinasyon: Eğer kümes hayvanlarında başka hastalıklar için de aşılamalar yapılıyorsa, Marek aşısı ile diğer aşıların ne zaman ve nasıl bir arada yapılabileceği konusunda veteriner hekiminize danışmanız en doğrusudur. Bazı aşıların birlikte uygulanması, bağışıklık sistemini zorlayabilir veya aşıların etkinliğini olumsuz etkileyebilir.
Unutma ki, Marek aşısı koruyucu bir önlemdir ve hastalığı tamamen ortadan kaldırmaz ancak kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Bu nedenle, aşılamayı zamanında ve doğru şekilde yapmak, sürü sağlığın için kritik bir yatırımdır.