Tarihler nasıl yazılır Türkçe?
Tarihleri Türkçe Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tarihleri Türkçe yazmak ilk bakışta basit gibi görünse de, bazı inceliklere dikkat etmek gerekiyor. Özellikle resmi yazışmalarda, akademik metinlerde veya hatta günlük mesajlaşmalarda bile doğru formatı kullanmak, metnin anlaşılırlığını ve ciddiyetini doğrudan etkiler. Deneyimlerime göre, en sık karşılaşılan kafa karışıklıkları gün, ay ve yılın sıralaması ile ay isimlerinin yazımı üzerine oluyor.
Gün, Ay ve Yıl Sıralaması
Türkçede tarih yazımında temel kural, gün, ay, yıl sırasını takip etmektir. Bu sıralama, günün belirli bir zaman dilimini ifade etmenin en mantıklı yoludur. Örneğin, 19 Mayıs 1919 derken, önce hangi gün olduğunu, sonra hangi ayda olduğunu ve en son hangi yılda gerçekleştiğini belirtmiş olursun. Bu sıralama, uluslararası standartlara da uygundur ve bu nedenle karışıklığı önler.
* Örnekler:
* 23 Nisan 1920 (Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılış tarihi)
* 29 Ekim 1923 (Cumhuriyet'in ilanı)
* 1453 (Yıl olarak tek başına)
Ay isimlerini yazarken de özel bir durum var. Eğer gün ve yılı belirtiyorsan, ay isminin önüne bir virgül koymak doğru değildir. Sadece aralarına boşluk bırakılır. Yıl ise rakamla yazılır.
* Yanlış: 23 Nisan, 1920
* Doğru: 23 Nisan 1920
Eğer sadece ay ve yılı belirtmek istersen, yine araya boşluk bırakılır ve nokta kullanılmaz.
* Örnek: Nisan 1920, Ekim 1923
Ay İsimlerinin Yazımı ve Kısaltmaları
Ay isimleri özel isimdir ve büyük harfle başlar. Türkçe'de 12 ay vardır ve her birinin kendine özgü bir ismi bulunur:
* Ocak
* Şubat
* Mart
* Nisan
* Mayıs
* Haziran
* Temmuz
* Ağustos
* Eylül
* Ekim
* Kasım
* Aralık
Bazı durumlarda, özellikle yer sıkıntısı olan durumlarda veya liste formatında, ay isimlerinin kısaltmalarını kullanmak gerekebilir. Ancak bu kısaltmaların da belirli kuralları vardır. Genel olarak ay isminin sonuna nokta konulur.
* Ocak -> Oca.
* Şubat -> Şub.
* Mart -> Mar.
* Nisan -> Nis.
* Mayıs -> May.
* Haziran -> Haz.
* Temmuz -> Tem.
* Ağustos -> Ağu.
* Eylül -> Eyl.
* Ekim -> Eki.
* Kasım -> Kas.
* Aralık -> Ara.
Dikkat etmen gereken nokta: Bu kısaltmaları kullanırken, tam olarak hangi ay olduğunu belirtmek için gün ve yıl ile birlikte kullanmak daha anlaşılır olacaktır. Örneğin, 'Oca. 1920' yerine '26 Ocak 1920' yazmak daha doğrudur. Sadece ay ve yıl belirttiğinde, örneğin 'Şubat 2024', kısaltma kullanmak yerine tam ismi yazmak daha yaygındır.Sayısal Tarih Formatları ve Nokta Kullanımı
Tarihleri rakamlarla ifade ederken, en sık kullanılan format gün, ay ve yıl arasına nokta koymaktır. Örneğin, 26.01.1920 gibi. Bu format, özellikle sayısal verileri karşılaştırmak veya listelemek için uygundur. Ancak, metin içerisinde daha akıcı bir dil kullanmak istediğinde, ay ismini yazarak bu noktaları ortadan kaldırabilirsin.
* Nokta Kullanılan Format: 19.05.1919
* Ay İsmi Kullanılan Format: 19 Mayıs 1919
Bazen sadece gün ve ay veya sadece ay ve yıl belirtilir. Bu durumlarda da aynı mantık geçerlidir.
* Örnekler:
* 23 Nisan (Gün ve ay)
* 1920 yılı (Yıl)
* Mayıs 2024 (Ay ve yıl)
Deneyimlerime göre, metnin genel tonuna ve amacına en uygun olan formatı seçmeye çalış. Eğer resmi bir belge hazırlıyorsan, nokta kullanılan sayısal formatlar daha uygun olabilirken, daha edebi veya kişisel bir yazıdaysan ay isimlerini yazarak daha yumuşak bir geçiş sağlayabilirsin. Önemli olan, okuyucunun tarihi kolayca anlayabilmesidir.