Makat içi ağrı neden olur?
Makat İçi Ağrı Neden Olur?
Makat içi ağrı dediğimizde, aslında oldukça yaygın ama konuşulmaktan çekinilen bir durumla karşı karşıyayız. Deneyimlerime göre, bu rahatsızlığın altında yatan pek çok farklı sebep olabiliyor ve her biri kendi içinde farklı belirtiler gösterebiliyor.
- Anal Fissür: En Sık Karşılaşılan Sebep
Makat çevresindeki en yaygın ağrı nedenlerinden biri anal fissürdür. Bu, makatın iç kısmında oluşan küçük bir yırtıktır. Genellikle kabızlık sonucu sert dışkının geçmesiyle oluşur. En belirgin belirtisi, dışkılama sırasında ve sonrasında hissedilen keskin, bıçak saplanır gibi bir ağrıdır. Bu ağrı, bazen birkaç dakika veya saat sürebilir. Ayrıca dışkıda az miktarda parlak kırmızı kan görülmesi de tipiktir. Kimi durumlarda, fissür kronikleşerek iyileşmesi zor bir hal alabilir. Yaklaşık %70-80 oranında ilk kez oluşan fissürler, doğru beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kendiliğinden iyileşebilir.
Pratik İpuçları:
- Bol lifli gıdalar tüketmek (sebze, meyve, tam tahıllar) dışkıyı yumuşatır. Günde en az 25-30 gram lif hedefleyin.
- Yeterli su içmek çok önemli. Günde 2-2.5 litre su içmeyi ihmal etmeyin.
- Dışkılama ihtiyacını ertelemeyin. İhtiyaç duyduğunuzda tuvalete gidin.
- Sıcak oturma banyoları, makat bölgesindeki kasları gevşeterek ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Hemoroid (Basur): Basıncın Sonucu
Hemoroid, makat ve rektumun alt kısmındaki toplardamarların şişmesi ve genişlemesidir. Bu durum, genetik yatkınlık, uzun süreli oturma, gebelik veya kronik kabızlık gibi nedenlerle artan karın içi basıncından kaynaklanır. Hemoroidin iki ana türü vardır: iç ve dış hemoroid. İç hemoroidler genellikle dışkılama sırasında ağrıya neden olmazken, dışkılama sonrası kanama veya makat çevresinde bir dolgunluk hissi verebilir. Dış hemoroidler ise daha ağrılı olabilir, özellikle pıhtılaşma (tromboze hemoroid) oluşursa şiddetli ağrı, şişlik ve sert bir kitle hissedilebilir. Yaklaşık %75 insan yaşamının bir döneminde hemoroid sorunu yaşar.
Pratik İpuçları:
- Uzun süre oturmaktan kaçının. Her 30-45 dakikada bir ayağa kalkıp yürüyün.
- Ağır kaldırmaktan kaçının ve ıkınmayı zorlaştıran hareketlerden uzak durun.
- Tuvalette uzun süre oturmak yerine, işinizi hallettikten hemen sonra kalkın.
- Doktorunuzun önereceği kremler veya fitiller ağrı ve kaşıntıyı azaltmada etkili olabilir.
- Proktit ve Diğer İnflamatuar Durumlar: İltihabın Etkisi
Proktit, rektumun (kalın bağırsağın son kısmı) iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma enfeksiyonlara (bakteriyel veya viral), inflamatuar bağırsak hastalıklarına (Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi) veya radyoterapiye bağlı olabilir. Proktit belirtileri arasında makat içi ağrı, dışkılama sırasında yanma, akıntı, kanama ve dışkılama hissi yer alabilir. Bu tür durumlar, altta yatan nedenin belirlenmesi ve buna yönelik bir tedavi gerektirir. Enfeksiyonlar için antibiyotikler, inflamatuar hastalıklar içinse özel ilaçlar kullanılabilir.
Pratik İpuçları:
- Eğer makat çevresinde sürekli bir rahatsızlık, akıntı veya yanma varsa mutlaka bir doktora danışın. Kendi kendinize teşhis koymak yerine uzman görüşü almak en doğrusudur.
- Yoğun baharatlı gıdalar ve alkol, proktit belirtilerini tetikleyebilir. Bu tür gıdalardan uzak durmaya çalışın.
- Hijyene dikkat etmek, enfeksiyona bağlı proktiti önlemede yardımcı olabilir.