Alkol gözü kör eder mi?
Alkol Gözü Kör Eder mi? Bilmeniz Gerekenler
Evet, alkol göz sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir ve evet, körlüğe yol açabilir. Bunu sadece bir teori olarak değil, göz doktoru olarak yıllardır edindiğim deneyimlere dayanarak söylüyorum. Göz, vücudumuzun en hassas organlarından biri ve alkolün vücudumuza girmesiyle birlikte ilk etkilenen yerlerden biri de göz siniri ve çevresindeki damarlardır.
Özellikle metanol zehirlenmesi denen durum, alkolün gözü kör etmesinin en bilinen ve en tehlikeli örneğidir. Merdiven altı üretimle elde edilen sahte içkilerde yüksek oranda bulunan metanol, vücutta formaldehit ve ardından formik asite dönüşür. Bu asitler, göz sinirine geri dönüşü olmayan zararlar verir. Bir zamanlar bir hastam, kaçak içki tüketimi sonrası görme kaybı şikayetiyle başvurdu. Göz bebekleri genişlemiş, ışığa tepki vermiyordu. Yapılan testlerde metanol seviyesi o kadar yüksekti ki, maalesef görme yetisini tamamen kaybetmişti. Bu tür vakalarda, hızlı müdahale edilse bile görme kaybını geri getirmek neredeyse imkansız hale gelir.
Alkolün doğrudan körlüğe yol açmasının yanı sıra, uzun süreli ve aşırı alkol tüketiminin dolaylı yolları da var:
* Optik Nöropati: Kronik alkolizm, vücutta B vitaminleri, özellikle tiamin (B1) eksikliğine yol açar. Tiamin, göz sinirinin sağlıklı çalışması için kritik öneme sahiptir. Tiamin eksikliği, görme alanında daralma, bulanık görme ve renk algısında bozulma gibi belirtilerle kendini gösteren alkolik optik nöropatiye neden olabilir. Bu durum, görme kaybına kadar ilerleyebilir. Bir başka hastamda, uzun yıllar alkol kullanan bir bireyde, ilk başta fark edilmeyen hafif bir bulanıklık zamanla şiddetlendi. Yaptığımız incelemelerde optik sinirde ciddi hasar tespit ettik. Kendisine tiamin takviyeleri ve alkolü bırakması önerdik ancak hasarın büyük bir kısmı maalesef kalıcıydı.
* Makula Dejenerasyonu Riskini Artırması: Alkol, karaciğer ve karaciğerin vücuttan toksinleri temizleme yeteneğini bozabilir. Bu da genel vücut sağlığını olumsuz etkilerken, özellikle gözdeki makula adı verilen merkezi görmeden sorumlu bölgenin sağlığını da etkileyebilir. Aşırı alkol alımı, vücuttaki antioksidan seviyelerini düşürerek makula dejenerasyonu riskini artırabilir. Makula dejenerasyonu, net görmeyi engelleyen ve okuma, yüz tanıma gibi günlük aktiviteleri zorlaştıran bir durumdur.
Bu risklerden korunmak için ne yapabilirsin?
* Alkol Tüketimini Sınırla: Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) önerdiği gibi, aşırıya kaçmamak en önemli adımdır. Kadınlar için günde 1 standart içki (yaklaşık 10-12 gram saf alkol) ve erkekler için günde en fazla 2 standart içki kabul edilebilir düzeydedir. Bu, bir kadeh şarap, bir küçük bira veya bir shot rakı gibi düşünülebilir. Önemli olan düzenli ve aşırı tüketimden kaçınmaktır.
* Sahte İçkilere Dikkat Et: Şüpheli yerlerden, merdiven altı üretimle elde edilmiş içkilerden kesinlikle uzak dur. Fiyatı piyasa değerinin çok altındaysa, kokusu veya tadı farklıysa mutlaka şüphelen. Güvenilir ve lisanslı yerlerden alışveriş yap.
* Sağlıklı Beslen ve Vitamin Al: Özellikle B vitaminleri (B1, B6, B12) açısından zengin beslenmeye özen göster. Kuruyemişler, tam tahıllar, yeşil yapraklı sebzeler bu vitaminler açısından zengindir. Alkol tüketiyorsan bile bu vitaminleri yeterince almak, göz sinirini korumaya yardımcı olabilir.
* Düzenli Göz Kontrolü Yaptır: Eğer alkol tüketimin varsa, düzenli olarak göz doktoruna gitmen çok önemli. Görme duyunda herhangi bir değişiklik fark ettiğinde (bulanıklık, görme alanında daralma, renklerde soluklaşma gibi) hemen bir uzmana başvurmalısın. Erken teşhis, geri dönüşü olmayan hasarları önlemek adına kritik öneme sahiptir.
Unutma, göz sağlığı geri getirilemez bir mirastır. Alkolle olan ilişkini bilinçli bir şekilde yönetmek, bu değerli mirası korumanın en iyi yoludur.