Ermeniler ile TBMM arasında hangi antlaşma imzalandı?

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ile Ermeniler arasındaki ilişkiler, özellikle Kurtuluş Savaşı döneminde kritik bir öneme sahipti. Bu süreçte imzalanan en önemli antlaşma ise Gümrü Antlaşması'dır.

Gümrü Antlaşması'nın Tarihsel Önemi

Gümrü Antlaşması, 3 Aralık 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında imzalanmıştır. Bu antlaşma, TBMM'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşma olması açısından büyük önem taşır. Antlaşma, her iki taraf arasındaki savaş halini sona erdirmiş ve yeni sınırlar çizerek bölgede istikrarı sağlamayı amaçlamıştır.

Antlaşmanın Temel Maddeleri

Gümrü Antlaşması'nın temel maddeleri şunlardır:

• Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırın büyük ölçüde belirlenmesi.
• Ermenistan'ın, Sevr Antlaşması'ndan doğan haklarından vazgeçmesi.
• Türkiye'nin Kars, Ardahan ve Artvin üzerindeki egemenliğinin Ermenistan tarafından tanınması.
• Ermeni ordusunun büyük ölçüde terhis edilmesi ve Türkiye'ye karşı düşmanca faaliyetlerden kaçınılması.

Bu maddeler, TBMM'nin Doğu Cephesi'ndeki askeri başarılarını diplomatik bir zaferle taçlandırmasını sağlamıştır.

Antlaşmanın Kısa Süreli Olması

Ancak, Gümrü Antlaşması'nın ömrü kısa olmuştur. Antlaşmanın imzalanmasından kısa bir süre sonra, Ermenistan Sovyet Rusya'nın kontrolüne girmiş ve Sovyet Ermenistan'ı kurulmuştur. Bu durum, Gümrü Antlaşması'nın uygulanmasını engellemiş ve yerine 1921'de imzalanan Kars Antlaşması ile bölgedeki sınırlar yeniden belirlenmiştir.

Sonuç olarak, Gümrü Antlaşması, TBMM'nin ilk uluslararası antlaşması olması ve Kurtuluş Savaşı dönemindeki diplomatik çabaları göstermesi açısından tarihte önemli bir yer tutmaktadır. Antlaşma, kısa ömürlü olsa da, Türkiye'nin doğu sınırlarının belirlenmesinde önemli bir kilometre taşı olmuştur.