İtfaiye nedir ne iş yapar?

İtfaiye: Sadece Alev Söndürmekten Çok Daha Fazlası

İtfaiye deyince aklına sadece yangın söndüren kahramanlar mı geliyor? Aslında durum çok daha geniş. Deneyimlerime göre itfaiye teşkilatı, şehrin en önemli ve en ulaşılabilir acil durum müdahale birimidir. Yangınlar, evet, en bilinen görevleri ama işin ucu sadece alevlere dokunmuyor.

Hayat Kurtarma Operasyonları

Bir itfaiyecinin işi, bir binanın tepesinden sarkıp seni kurtarmakla başlayıp bitmez. Deprem, sel gibi doğal afetlerde enkaz altında kalanları kurtarmak, trafik kazalarında sıkışan insanları araçlardan çıkarmak, su baskınlarında mahsur kalanları tahliye etmek gibi hayati operasyonlarda ilk müdahale edenler yine itfaiyecilerdir. Örneğin, trafik kazalarında kullanılan hidrolik kesme ve ayırma ekipmanları (genellikle "dev adam" olarak da bilinir) sayesinde sıkışmış kişilerin kurtarılma süresi ciddi şekilde kısalmıştır. Bu ekipmanlar, tonlarca kuvvet uygulayarak metali kolayca kesebiliyor. Yapılan araştırmalar, doğru ve hızlı müdahalenin, kazalarda kurtulma oranlarını önemli ölçüde artırdığını gösteriyor.

Yangın Önleme ve Eğitim

İtfaiyenin asıl gücü, aslında müdahaleden önce önleyici tedbirlerde yatar. Yangın eğitimleri, okullarda, iş yerlerinde ve hatta evlerde verilir. Yangın tüpünün nasıl kullanılacağı, yangın battaniyesinin ne işe yaradığı, acil çıkışların nerede olduğu gibi temel bilgiler, hayat kurtarabilir. Özellikle evlerdeki elektrik tesisatının düzenli kontrol edilmesi, yanıcı maddelerin güvenli saklanması ve duman dedektörlerinin çalışır durumda olması gibi basit önlemler, büyük felaketleri önleyebilir. Unutma, bir yangın söndürücü, doğru kullanıldığında küçük bir yangını büyümeden durdurabilir. Neredeyse 10 kilogram ağırlığında bir kuru kimyevi tozlu yangın söndürücü, birkaç saniye içinde büyük bir alevi kontrol altına alabilir.

Çeşitli Acil Durumlar ve Özel Yetenekler

İtfaiyeciler sadece yangın ve kurtarma timi değil. Tehlikeli madde (kimyasal, biyolojik, radyolojik) kazalarında ilk müdahale, su altı arama-kurtarma, yüksekten kurtarma, hayvan kurtarma gibi alanlarda da görev alırlar. Zehirli gaz sızıntılarında özel giysilerle müdahale eden ekipler, kimyasal maddeleri etkisiz hale getirme konusunda eğitimlidir. Örneğin, bir amonyak sızıntısı durumunda, itfaiye ekipleri özel koruyucu kıyafetler giyerek hem kendilerini korur hem de sızıntıyı durdurmaya çalışır. Bu tür operasyonlarda kullanılan özel gaz maskeleri ve dedektörler, tehlikeyi anında tespit etmeyi sağlar. Ülkemizde itfaiye teşkilatları, bu geniş yetki ve sorumluluk yelpazesiyle halk sağlığı ve güvenliğinin temel taşlarından biridir.

Senin İçin Pratik Öneriler

• Evinde Yangın Güvenliği: Mutfakta asla ocak başından ayrılma. Elektronik aletlerin fişlerini gereksiz yere prizde bırakma. Cep telefonunu şarj ederken yanıcı maddelerden uzak tut. Bir adet yangın söndürücü ve duman dedektörü edinmek akıllıca olur.
• Tahliye Planı: Aileni topla ve evde bir tahliye planı yapın. Yangın durumunda nerede buluşacağınızı belirleyin. Çocuklara acil durum numaralarını (112) öğretin.
• Araç Güvenliği: Arabanda mutlaka bir ilk yardım çantası ve küçük bir yangın söndürücü bulundur. Trafik kazası anında ne yapacağını bilmek, hayat kurtarabilir.