Verilen senetler hangi hesapta takip edilir?
Verilen Senetler Hangi Hesapta Takip Edilir?
Bir işletme sahibi veya finans departmanında çalışan biri olarak, aldığın senetlerin takibini doğru yapmak son derece kritik. Deneyimlerime göre, bu senetler genellikle 121 Alınan Senetler Hesabı altında takip edilir. Bu hesap, işletmenin müşterilerinden alacaklı olduğu ve karşılığında çek, bono veya poliçe gibi senet aldığı tutarları gösterir.
Şimdi bu hesabı biraz daha açalım:
- 121 Alınan Senetler Hesabının Detayları
Bu hesap, aslında bir varlık hesabıdır. Yani, işletmenin ileride tahsil edeceği bir alacağını temsil eder. Her bir senedin kendine ait detayları olacağından, bu hesabın altında her bir senedi ayrı ayrı takip etmek en doğrusudur. Bu takibi yaparken nelere dikkat etmelisin?
- Senet Bilgileri: Her bir senedin kendine ait bir numarası (eğer varsa), vadesi, tutarı, düzenleme tarihi, lehtarı (yani sen) ve keşidecisi (borçlu) bilgilerini net bir şekilde kaydetmelisin. Örneğin, elinde 10.000 TL’lik bir bono olduğunu ve vadesinin 3 ay sonra olduğunu düşün. Bu bilgileri, senedin kendisinde olduğu gibi, muhasebe kayıtlarında da eksiksiz tutmalısın.
- Vade Takibi: En önemli noktalardan biri vade takibi. Senetlerin vadesi geldiğinde tahsilatını yapabilmek için bu tarihleri milimi milimine bilmen gerekiyor. Bir Excel tablosu veya muhasebe programının sunduğu vade hatırlatma özelliği bu konuda sana büyük yardımcı olacaktır. Örneğin, 15 Mayıs’te vadesi dolacak bir senedin varsa, bu tarihten birkaç gün önce tahsilat için harekete geçmelisin.
- Tahsilat ve İptal Kayıtları: Senedin vadesi geldiğinde tahsil edildiğinde, bu durum 121 hesabında ters kayıtla işlenir. Yani, alınan senetler hesabı azalır ve kasa veya banka hesabına para girişi olur. Eğer senet protesto edilirse veya karşılıksız çıkarsa, bu durum da ilgili muhasebe kayıtlarıyla gösterilir ve bu alacak artık tahsil edilebilir bir alacak olmaktan çıkar.
- Ciro Edilen Senetler ve Etkisi
Bazen elindeki bir senedi, kendi borcun için başka birine devredebilirsin. Buna ciro etme denir. Bu durumda, 121 Alınan Senetler hesabında takip ettiğin senet, artık senin alacağın olmaktan çıkar ve borçlu olduğun yere devreder. Bu işlem de yine muhasebe kayıtlarında gösterilir.
Örneğin, bir tedarikçine 5.000 TL borcun var ve elinde o kadar tutarda bir senet var. Bu senedi ciro ederek tedarikçine verebilirsin. Bu durumda 121 hesabından 5.000 TL’lik tutarı düşer ve bu tutar kadar olan borcun ödenmiş olur. Bu işlemin yapıldığı tarih ve kime ciro edildiği de mutlaka kaydedilmelidir.
- Portföydeki Senetlerin Değerlendirilmesi
Finansal sağlığın açısından, elindeki senet portföyünü düzenli olarak gözden geçirmelisin. Hangi senetlerin vadesi yaklaşıyor, hangileri daha uzun vadeli, tahsilat riski yüksek olanlar var mı gibi soruları kendine sormalısın. Bu değerlendirme, nakit akışını planlamana ve olası riskleri önceden görmene yardımcı olur.
Eğer elinde çok sayıda ve farklı vadelerde senetler varsa, bunları bir özet tablo halinde görmek işini kolaylaştırır. Bu tablo, sana hangi tarihlerde ne kadar tahsilat beklediğini gösterir ve bütçeleme yapmanda sana yol gösterir. Örneğin, önümüzdeki 3 ay içinde 20.000 TL civarında senet tahsilatı bekliyorsan, bu bilgiyi kullanarak yapacağın yatırımları veya harcamaları planlayabilirsin.