Üst göz kapağı neden düşer?
Üst Göz Kapağının Düşmesinin Nedenleri
Üst göz kapağının düşmesi, yani ptozis, pek çok farklı sebepten kaynaklanabilen bir durum. Gözlerini daha genç ve dinamik göstermek isteyenler kadar, görme alanını kısıtladığı için rahatsızlık duyanlar da bu konuyla ilgileniyor. Deneyimlerime göre, ptozisin temelinde yatan birkaç ana mekanizma var:
Kas Yetersizliği ve Yaşlanma
En sık karşılaştığımız nedenlerden biri, üst göz kapağını kaldıran levator palpebra superioris kasının zamanla zayıflaması veya kirişinin gevşemesi. Bu kasın temel görevi göz kapağını yukarıda tutmak. Yaş ilerledikçe, tıpkı diğer kaslarımız gibi bu kas da eskisi kadar güçlü olamayabiliyor. Kirişin (aponevroz) göz kapağına tutunduğu noktada meydana gelen yırtılmalar veya gevşemeler, göz kapağının normal pozisyonunu koruyamamasına yol açar. Bu durum, özellikle 40 yaş sonrası insanlarda daha sık görülüyor. Göz kapağını nazikçe yukarı çektiğinizde daha rahat görüyorsanız, sorun büyük ihtimalle bu kasla ilgili.
Doğuştan Gelen Durumlar
Bazı insanlar ptozis ile doğarlar. Bu duruma konjenital ptozis denir ve göz kapağını kaldıran levator kasının gelişimindeki bir anormallikten kaynaklanır. Konjenital ptozis, tek gözde de görülebilir, çift gözde de. Kasın ne kadar zayıf olduğuna bağlı olarak, göz kapağı hafifçe düşebilir veya gözün pupilini (göz bebeğini) tamamen kapatabilir. Pupil kapanırsa, bu durum beyne giden görsel bilgiyi engelleyerek ciddi görme sorunlarına, hatta ambliyopi (göz tembelliği) gelişimine yol açabilir. Bu nedenle konjenital ptozis erken yaşlarda teşhis ve tedavi edilmelidir. Örneğin, göz kapağı pupilin yarısından fazlasını örtüyorsa, cerrahi müdahale genellikle gereklidir.
Sinir Sistemi Sorunları ve Diğer Nedenler
Göz kapağının düşmesine bazen sinir sistemi hastalıkları da neden olabilir. Beyinden gelen sinyallerin kaslara ulaşmasında bir sorun olduğunda bu durum ortaya çıkar. Örneğin, Myasthenia Gravis gibi kasları etkileyen otoimmün hastalıklar, göz kapaklarında düşmeye yol açabilir. Bu hastalıkta, kasların sinir uyarılarına yanıt verme yeteneği azalır ve bu da çift görme, yorgunluk gibi başka belirtilerle birlikte ptozise neden olabilir. Ayrıca, göz çevresindeki ameliyatlar, travmalar veya nadiren göz içi tümörleri de sinir hasarına yol açarak ptozise sebep olabilir.
Göz Kapağı Sarkması (Dermatochalasis) ile Karıştırmamak Gerekir
Genellikle yaşlanmayla birlikte görülen ve göz kapağının derisinin gevşeyip sarkması durumu olan dermatochalasis, ptozis ile karıştırılmamalıdır. Dermatochalasis'te sorun kaslarda değil, ciltte meydana gelen esneklik kaybıdır. Göz kapağının kendisi normal pozisyonundayken, üzerindeki fazla deri aşağı doğru sarkar. Bu durum görme alanını kısıtlasa da, levator kası güçlüdür ve göz kapağını gerektiği gibi kaldırabilir. Bu ayrımı yapmak, doğru tedavi yöntemini belirlemek için önemlidir.
Ne Yapılabilir?
Eğer göz kapağınızın düştüğünü fark ediyorsanız, ilk yapmanız gereken bir göz doktoruna başvurmak. Doktor, durumun nedenini doğru bir şekilde teşhis edecektir. Eğer sebep kas zayıflığı veya gevşemesi ise, küçük cerrahi müdahalelerle göz kapağını yukarı kaldırmak mümkündür. Konjenital ptozis durumunda, çocuğun görme gelişimi için ameliyatın zamanlaması kritik önem taşır. Myasthenia Gravis gibi sistemik hastalıklar söz konusuysa, altta yatan hastalığın tedavisiyle ptozis de düzelebilir.