Kısmi hükümsüzlük ne demek?

Hukuk terimleri bazen karmaşık ve anlaşılması zor olabilir. Özellikle hukuki bir sorunla karşı karşıyaysanız, terimlerin anlamlarını doğru bir şekilde kavramak önemlidir. Bu yazımızda, sıklıkla karşılaşılan ancak tam olarak ne anlama geldiği bilinmeyen bir kavram olan "kısmi hükümsüzlük" konusunu ele alacağız.

Kısmi Hükümsüzlük Nedir?

Kısmi hükümsüzlük, bir hukuki işlemin (örneğin bir sözleşme) sadece belirli hükümlerinin geçersiz sayılması, geri kalan kısımlarının ise geçerliliğini koruması anlamına gelir. Yani, sözleşmenin veya işlemin tamamı değil, sadece hukuka aykırı olan bölümleri iptal edilir. Bu durum, sözleşmenin diğer hükümlerinin, geçersiz olan kısımlardan bağımsız olarak ayakta kalabilmesi şartına bağlıdır.

Kısmi Hükümsüzlüğün Şartları Nelerdir?

Bir sözleşmede kısmi hükümsüzlük uygulanabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekir:

• Hükümsüzlüğün Bölünebilir Olması: Sözleşmenin geçersiz olan kısmının, diğer kısımlardan ayrılabilir ve bağımsız olması gerekmektedir. Eğer hükümsüz kısım, sözleşmenin temelini oluşturuyorsa veya diğer kısımlardan ayrı düşünülemiyorsa, sözleşmenin tamamı hükümsüz sayılabilir.
• Tarafların Niyeti: Tarafların, hükümsüz olan kısım olmasaydı dahi sözleşmeyi yapmaya devam edecekleri varsayılmalıdır. Yani, tarafların asıl amacı, sözleşmenin geri kalan kısımlarının geçerli olmasıdır.

Kısmi Hükümsüzlük Örneği

Bir örnekle açıklamak gerekirse, bir kira sözleşmesinde, yasal faiz oranının üzerinde bir faiz belirlenmişse, sadece faize ilişkin kısım geçersiz sayılır ve yasal faiz oranı uygulanır. Ancak kira sözleşmesinin diğer hükümleri (kira bedeli, kiranın süresi vb.) geçerliliğini korur.

Kısmi hükümsüzlük, hukuki işlemlerde adaleti sağlamak ve tarafların haklarını korumak için önemli bir araçtır. Ancak her durumun kendi özel koşulları dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekir. Bu nedenle, hukuki bir sorunla karşılaştığınızda bir uzmana danışmanız önemlidir.