Psikiyatri engelli raporu nasıl alinir?
Psikiyatri Engelli Raporu Nasıl Alınır? Adım Adım Rehber
Psikiyatrik bir engelli raporu almak, bazı süreçleri ve dikkat edilmesi gereken noktaları barındırır. Deneyimlerime göre, bu süreci net bir şekilde anlamak, hem senin için hem de raporun doğruluğu açısından çok önemli. İşte sana bu konuda bilmen gerekenler ve izlemen gereken adımlar:
- Sağlık Bakanlığı'na Bağlı Hastaneler ve Süreç
Psikiyatri engelli raporu almak için ilk ve en önemli adım, Sağlık Bakanlığı'na bağlı devlet hastanelerinden birine başvurmaktır. Özel hastaneler bu tür raporları düzenleyemezler. Aile hekiminize giderek başlayabilirsin. Aile hekimin, senin durumunu değerlendirip ilgili bir psikiyatri polikliniğine sevk edecektir. Bazı durumlarda, direkt olarak ilçe veya il sağlık müdürlüğüne başvurarak da sevk alabilirsin.
Hangi Hastane? En yakın eğitim ve araştırma hastaneleri veya üniversite hastanelerinin psikiyatri bölümleri bu konuda daha donanımlı olabilir. Bu hastanelerde genellikle daha fazla uzman doktor bulunur ve değerlendirme süreçleri daha kapsamlı yürütülebilir.
Randevu Süreci: Randevu almak için hastanenin MHRS (Merkezi Hekim Randevu Sistemi) üzerinden veya doğrudan hastanenin psikiyatri polikliniklerini arayarak ilerleyebilirsin. Yoğunluk durumuna göre randevu almak biraz zaman alabilir. Sabırlı olmak ve takip etmek önemlidir.
- Psikiyatrik Değerlendirme ve Tanı Süreci
Hastanedeki psikiyatrist, seninle detaylı bir görüşme yapacaktır. Bu görüşmede, şikayetlerin, yaşadığın zorluklar, geçmişin, aile öykün gibi pek çok konu hakkında sorular sorulacaktır. Amaç, mevcut durumunu ve bunun günlük yaşamını ne ölçüde etkilediğini anlamaktır.
Neler Sorulabilir?
- Şikayetlerin: Ne zamandır bu sorunları yaşıyorsun? Belirtilerin neler? (Örn: uyku bozukluğu, anksiyete, depresyon belirtileri, konsantrasyon güçlüğü, sosyal geri çekilme vb.)
- Günlük Yaşam Etkisi: Bu durumlar işini, okulunu, sosyal ilişkilerini, kendine bakımını nasıl etkiliyor?
- Geçmiş Tedaviler: Daha önce psikolojik veya psikiyatrik destek aldın mı? Hangi ilaçları kullandın, tedaviye yanıtın nasıldı?
- Aile Öyküsü: Ailende benzer ruhsal sorunlar yaşayan var mı?
Ek Tetkikler: Bazı durumlarda, psikiyatrist psikolojik testler (zeka testleri, kişilik testleri vb.) veya nörolojik değerlendirmeler isteyebilir. Bu testler, tanının netleşmesine ve engellilik oranının belirlenmesine yardımcı olur. Örneğin, depresif bozukluklarda kullanılan bazı ölçekler veya dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) için uygulanan performans testleri istenebilir.
Belirlenen Engellilik Oranı: Engellilik oranı, kişinin yaşamını ne kadar süreyle ve ne kadar kısıtladığına göre belirlenir. Bu oran, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen "Engelli Sağlık Kurulu Raporu"nun bir parçasıdır. Oranlar, genel olarak uluslararası kabul görmüş sınıflandırmalara (örneğin, ICD-10 veya DSM-5 kodları) ve Türkiye'deki engellilik mevzuatına göre belirlenir.
- Sürekli ve Kapsamlı Sağlık Kurulu Raporu
Psikiyatri engelli raporu, aslında "Sürekli ve Kapsamlı Sağlık Kurulu Raporu"nun bir bölümüdür. Bu raporu alabilmek için genellikle bir dizi farklı uzmanın görüşünün alınması gerekir. Psikiyatristin raporu tek başına yeterli olmayabilir.
Kurul Süreci: Psikiyatristin değerlendirmesi sonrası, hastane bir "Sağlık Kurulu" oluşturur. Bu kurul, farklı branşlardan doktorlardan oluşur. Senin durumuna göre kardiyoloji, nöroloji, dahiliye gibi farklı bölümlerden doktorlar da seninle görüşebilir. Eğer ruhsal durumun fiziksel sağlığını da etkiliyorsa, bu diğer bölümlerin değerlendirmeleri de önemlidir.
Raporun Sonlandırılması: Tüm değerlendirmeler tamamlandıktan sonra, sağlık kurulu bir araya gelerek senin durumunu ve engellilik oranını belirler. Bu oran, raporun en önemli kısımlarından biridir ve hangi haklardan yararlanabileceğini belirler.
- Engelli Kimlik Kartı ve Haklar
Eğer raporunda belirli bir oranda engellilik durumu belirlenirse, bu raporla engelli kimlik kartı başvurusu yapabilirsin. Engelli kimlik kartı, sana çeşitli sosyal haklar ve kolaylıklar sağlar.
Haklar Neler Olabilir?
- Vergi İndirimi: Gelir vergisi açısından belirli indirimlerden yararlanma.
- Kamu Personeli Alımlarında Kadro: Devlet memurluğu sınavlarında ayrılan kontenjanlardan yararlanma.
- Ulaşım Kolaylıkları: Toplu taşıma araçlarında indirim veya ücretsiz geçiş hakkı (belediyeden belediyeye değişir).
- Eğitimde Fırsat Eşitliği: Özel eğitim gerektiren durumlarda okul ve üniversitelerde sağlanan destekler.
- Evde Bakım Maaşı: Durumuna göre bu maaştan faydalanma imkanı.
Pratik İpucu: Raporu aldıktan sonra, ilgili kurumlarla (Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, Belediyeler, SGK vb.) iletişime geçerek hangi haklardan faydalanabileceğini öğrenmen iyi olur. Herkesin durumu ve alabileceği destekler farklılık gösterebilir.
Önemli Not: Engellilik raporu alırken en önemli şey, dürüst olmak ve yaşadığın zorlukları tam olarak ifade etmektir. Kendini baskı altında hissetmeden, rahat bir şekilde kendini ifade etmeye çalış. Doktorlar, senin iyiliğin için orada olduklarını unutma.