Istanbulu kaç devlet kuşattı?
İstanbul'u Kuşatan Devletler: Tarihin Tozlu Sayfalarından Bir Bakış
İstanbul, öyle sıradan bir şehir değil. Tarihi boyunca nice medeniyetlere ev sahipliği yapmış, imparatorlukların başkenti olmuş bir dev. Bu yüzden de gözü hep üzerinde olanlar oldu. Kaç devletin surlarına dayandığını, kaç kez kuşatıldığını merak ediyorsan, gel seninle bu önemli konuya bir dalış yapalım.
Deneyimlerime göre, İstanbul'u tek bir devletin kuşattığını düşünmek büyük bir hata. Şehrin stratejik konumu, hem Asya hem de Avrupa'yı birbirine bağlaması, onu tarih boyunca hep bir cazibe merkezi haline getirmiş. Bu da doğal olarak birçok devletin iştahını kabartmış.
İlk Akla Gelenler: Bizans ve Osmanlı
İstanbul'un kaderini belirleyen iki büyük güç var: Bizans İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu. Bizans, şehrin asıl adı olan Konstantinopolis'i kurup 1000 yıldan fazla başkent yaptı. Bu süreçte elbette birçok saldırıya uğradı. Ama "kuşatma" deyince akla ilk gelenler daha çok şu ikili:
- Osmanlı Kuşatmaları: Osmanlı Devleti, İstanbul'u tam iki kez kuşatmıştır. İlk kuşatma 1448 yılında II. Murad döneminde gerçekleşti ancak bu kuşatma sonuçsuz kaldı. Asıl meşhur olan ve tarihin akışını değiştiren kuşatma ise 1453 yılında, yani Fatih Sultan Mehmed'in o meşhur seferidir. Bu kuşatma, yalnızca bir şehri fethetmekle kalmadı, aynı zamanda Orta Çağ'ı kapatıp Yeni Çağ'ı açan olay olarak tarihe geçti. 53 gün süren kuşatmada Osmanlı ordusu, modern topların gücüyle surları aşmayı başardı.
- Dördüncü Haçlı Seferi (1204): Bu aslında bir İslam devleti tarafından yapılan bir kuşatma değil ama İstanbul'un tarihinde çok önemli bir yere sahip. Dönemin papalık desteğiyle sefere çıkan Haçlılar, aslında Kudüs'e gitmek yerine Bizans'ın zenginliklerine göz diktiler. 1204 yılında şehri yağmalayıp Latin İmparatorluğu'nu kurdular. Bu, Bizans için yıkıcı bir darbe oldu ve şehrin kaderini derinden etkiledi. Bu olayı da "kuşatma" olarak değerlendirmek gerekir çünkü şehir askeri güçler tarafından ele geçirilmişti.
Daha Bilinmeyenler: Kimler Gelip Geçti?
Elbette sadece bunlar değil. İstanbul, tarihi boyunca birçok farklı güç tarafından da tehdit edildi veya doğrudan kuşatıldı. Bunlardan bazıları şunlar:
- Avarlar ve Bulgarlar: Bizans döneminde, özellikle
- ve
- yüzyıllarda Avarlar ve Bulgarlar, Konstantinopolis'i sık sık kuşattılar. 626'daki Avar-Sasanî ittifakının kuşatması oldukça ciddi boyutlardaydı ama şehir savunmayı başardı.
- Araplar (Emeviler ve Abbasiler): İslam orduları da Bizans döneminde şehri birkaç kez kuşattı. Özellikle
- yüzyıl sonları ve
- yüzyıl başlarında
- Ruslar:
- yüzyılda Kiev Knezliği tarafından da İstanbul (o dönemdeki adıyla Miklagard) kuşatıldı. Bu kuşatmalar, Vikinglerin de bu coğrafyada ne kadar etkili olduğunun bir göstergesidir.
Neden Bu Kadar Çekiciydi?
İstanbul'un bu kadar çok devlet tarafından kuşatılmasının temel nedenleri şunlar:
- Stratejik Konum: Altın Boynuz'a hakim, hem boğazların kontrolünü sağlayan bir şehir. Bu, ticaret yolları için hayati önem taşıyordu.
- İmparatorluk Başkenti: Roma İmparatorluğu'nun devamı olan Bizans'ın ve daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olması, şehre büyük bir prestij ve güç merkezi olma özelliği kattı.
- Zenginlik ve Kaynaklar: Coğrafi konumu sayesinde zamanla biriken inanılmaz bir zenginliğe sahipti.
Senin İçin Öneri
Eğer İstanbul'un bu tarihi katmanlarını daha iyi anlamak istersen, mutlaka Topkapı Sarayı Müzesi'ni, Ayasofya'yı ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri'ni gezmeni öneririm. Özellikle Topkapı Sarayı'nda dönemin silahlarını, zırhlarını ve kuşatma hazırlıklarına dair pek çok detayı görebilirsin. İstanbul surlarını yürümek de insana bambaşka bir perspektif kazandırıyor. O devasa duvarların ardında yaşananları hayal etmek gerçekten büyüleyici. Unutma, her köşe başında bir tarih yatıyor bu şehirde.