Ödevde alıntı nasıl yapılır?

Ödevde Alıntı Nasıl Yapılır?

Ödevlerinde kaynak göstermenin ne kadar önemli olduğunu biliyorsun. Hem intihalden kaçınmak hem de çalışmanın güvenilirliğini artırmak için doğru alıntı yapmak şart. Deneyimlerime göre, bu süreci doğru yönetmek hem senin için kolaylaştırır hem de ödevinin kalitesini yükseltir.

Neden Kaynak Göstermeliyiz?

Öncelikle, başkalarının fikirlerini, çalışmalarını veya bilgilerini kendi malın gibi sunmak etik değil. Bu, akademik dürüstlük ilkesinin temelini oluşturur. Bir araştırmaya göre, üniversitelerin %80'inden fazlası intihali ciddi bir suç olarak kabul ediyor ve bu durum disiplin cezalarına yol açabiliyor. Kaynak göstermek ise, okuyucuya bilginin kaynağını takip etme imkanı verir. Bu, senin argümanlarını destekler ve çalışmana derinlik katar.

Alıntı Türleri ve Ne Zaman Kullanılır?

Temel olarak iki ana alıntı türü var:

• Doğrudan Alıntı: Bir kaynaktaki ifadeyi birebir, kelimesi kelimesine kullanmak demektir. Bu tür alıntılarda, alıntının başlangıcını ve sonunu tırnak işaretleri (" ") içine alman ve hemen ardından kaynak bilgisiyle (yazarın soyadı, yayın yılı, sayfa numarası) belirtmen gerekir. Örneğin: Demokrasinin temel taşlarından birinin seçme ve seçilme hakkı olduğunu belirten bir yazar, "Her vatandaşın siyasi süreçlere aktif katılımı, demokrasinin sağlıklı işlemesi için elzemdir." (Yılmaz, 2018, s. 45) demiştir. Bu tür alıntıları, orijinal ifadenin vurgusunu korumak istediğinde veya çok önemli bir tanımı aktarırken kullanabilirsin. Ancak sürekli doğrudan alıntı yapmak, kendi yorumlama ve sentezleme becerini gizleyebilir. Araştırmalar, ödevlerin %10-15'inden fazlasının doğrudan alıntı olmaması gerektiğini gösteriyor.
• Dolaylı Alıntı (Paraphrase): Bir kaynaktaki fikri veya bilgiyi kendi kelimelerinle yeniden ifade etmektir. Burada tırnak işareti kullanmazsın. Önemli olan, orijinal metnin anlamını bozmadan, kendi akışına uygun bir şekilde aktarmaktır. Yine de, dolaylı alıntılarda da yazarın soyadı ve yayın yılını belirtmek zorunludur (örneğin: Yılmaz'a göre, vatandaşların siyasi süreçlere katılımı demokrasinin gelişimi için kritik öneme sahiptir (Yılmaz, 2018)). Bu, ödevinde daha akıcı bir dil kullanmanı sağlar ve bilgiyi kendi cümlelerinle yoğurduğunu gösterir.

Kaynak Gösterme Biçimleri (APA, MLA vb.)

Hangi alıntı stilini kullanacağın, genellikle hocanın veya kurumun belirlediği yönergelere bağlıdır. En yaygın kullanılanlardan bazıları şunlardır:

• APA (American Psychological Association): Sosyal bilimlerde, özellikle psikoloji, eğitim ve sosyoloji alanlarında sıkça kullanılır. Metin içi alıntılarda (Yazar, Yıl) veya (Yazar, Yıl, s. SayfaNo) şeklinde, kaynakçada ise yazar soyadı, adının baş harfi, yayın yılı, kitap adı (italik), yayınevi şeklinde gösterilir.
• MLA (Modern Language Association): Dilbilim, edebiyat ve beşeri bilimlerde yaygındır. Metin içi alıntılarda (Yazar SayfaNo) şeklinde, kaynakçada ise yazar soyadı, adı, kitap adı (italik), yayınevi, yayın yılı şeklinde gösterilir.

Her stilin kendine özgü detayları vardır. Örneğin, bir makaleyi alıntıladığında APA'da dergi adı ve cilt/sayı bilgileri, MLA'da ise makale başlığı (tırnak içinde) ve dergi adı (italik) gibi ek bilgiler istenir. Ödevine başlamadan önce hangi stilin istendiğini öğrenmek ve o stile uygun bir rehber edinmek işini çok kolaylaştıracaktır. İnternette "APA stil rehberi" veya "MLA stil rehberi" şeklinde arama yaparak bilgi edinebilirsin.

Kaynakçada Neler Olmalı?

Ödevinin sonunda mutlaka bir "Kaynaklar" veya "Kaynakça" bölümü olmalı. Buraya, ödevinde kullandığın tüm kaynakları, belirlenen stile uygun olarak alfabetik sıraya göre listelemelisin. Bir kitap için genellikle şu bilgiler istenir: Yazar(lar)ın soyadı, adı (veya ilk harfi), (yayın yılı), Kitap Adı (italik), Yayınevi, Yayımlandığı Şehir (zorunlu değil ama bazen istenir). Bir makale için ise: Yazar(lar)ın soyadı, adı (veya ilk harfi), (yayın yılı). Makale Adı. Dergi Adı (italik), Cilt(Sayı), Sayfa Aralığı.

Deneyimlerime göre, kaynakça oluştururken en sık yapılan hata, metin içinde alıntıladığın bir kaynağı kaynakçada unutmak ya da tam tersi, kaynakçada olup metin içinde kullanmadığın bir kaynağı listelemek. Bu ikisinin her zaman eşleştiğinden emin ol.