Karabük hangi şehirden ayrıldı?
Karabük Hangi Şehirden Ayrıldı? Kökenlerine Yolculuk
Karabük'ün kendisi bir şehir olarak ortaya çıkmadan önce hangi idari yapıya bağlı olduğunu merak edenler için işin özü şu: Karabük, Zonguldak ilinden ayrılmasıyla 1995 yılında il statüsü kazanmış bir ilimiz. Yani temelde Zonguldak'ın bir parçasıyken, kendi kimliğiyle yola çıkmış.
Bu ayrılık, Türkiye'nin iller haritasındaki değişimlerin güzel bir örneği. 1995 yılına kadar Zonguldak'ın bir ilçesi olarak varlığını sürdüren Karabük, sanayisiyle, demir-çelik tesisleriyle ve kendine özgü kültürüyle o kadar büyüdü ki, artık kendi başına bir il olmayı hak etti. Bu kararla birlikte, hem idari hem de gelişme anlamında daha bağımsız bir yol çizme fırsatı buldu.
Sanayinin Doğuşu ve İl Olma Süreci
Karabük'ün il olma süreci aslında sanayisinin gelişimiyle doğrudan bağlantılı. Özellikle Karabük Demir ve Çelik İşletmeleri (KARDEMİR), bölgenin kalkınmasında kilit rol oynamış. 1930'larda kurulan KARDEMİR, sadece bir fabrika olmanın ötesinde, bir kasabanın oluşumuna, nüfusun artmasına ve sosyal dokunun şekillenmesine neden olmuş. Düşünsene, bir fabrikanın etrafında gelişen ve büyüyen bir yerleşim yeri, zamanla kendi ayakları üzerinde durabilecek güce erişiyor.
Deneyimlerime göre, büyük sanayi kuruluşlarının olduğu yerlerde il statüsü kazanma süreci daha hızlı ilerleyebiliyor. Çünkü bu kuruluşlar, hem istihdam sağlıyor hem de bölge ekonomisine büyük katkı sunuyor. Karabük de tam olarak böyle bir süreç yaşadı. KARDEMİR'in varlığı, bölgenin ekonomik potansiyelini ortaya koyuyor ve bu da siyasi iradenin il statüsü verme konusunda daha istekli olmasını sağlıyor. 1995 yılında, bu potansiyelin somut bir karşılığı olarak Karabük artık bağımsız bir il!
Karabük'ün Bugünkü Kimliği ve Ayrılığın Getirdikleri
Bugün Karabük dediğimizde aklımıza sadece sanayi gelmiyor elbette. Safranbolu gibi UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan tarihi ve kültürel zenginlikleri de var. Bu iki farklı kimlik, Zonguldak'tan ayrıldıktan sonra daha belirgin hale gelmiş diyebilirim. Kendi il teşkilatının olması, yerel yönetimlerin daha hızlı ve etkili kararlar almasına olanak tanımış. Okulların, hastanelerin, kamu kurumlarının sayısı ve kalitesi artmış.
Eğer yolun Karabük'e düşerse, özellikle KARDEMİR'in kuruluşundan bu yana yaşanan dönüşümü anlamak için fabrikanın tarihine göz atabilirsin. Ayrıca, Safranbolu'nun o eşsiz sokaklarında gezerken, bu topraklarda ne büyük bir mirasın saklı olduğunu da hissedeceksin. Zonguldak'tan ayrılmak, Karabük için yeni bir başlangıç olmuş ve bu başlangıcın meyvelerini bugün görüyoruz.