Önlisans mezunları lise düzeyinden tercih yapabilir mi?
Önlisans Mezunları Lise Düzeyinden Tercih Yapabilir mi? Hemen Açıklayalım!
Önlisans diploman var ve "Acaba şimdi ben lise mezunu gibi miyim, tekrar lise seviyesinden bir yerlere başvurabilir miyim?" diye aklından geçiriyorsan, doğru yerdesin. Hemen bu kafa karışıklığını giderelim.
Önlisans Diplomasının "Mezuniyet Düzeyi" Anlamı
Öncelikle şunu netleştirelim: Önlisans diploması, senin ortaöğretim (lise) düzeyini tamamladığını ve üzerine ek bir eğitim aldığını gösterir. Yani teknik olarak önlisans mezunu olmak, lise mezunu olmaktan daha üst bir statüdür. Türkiye'deki eğitim sistemi ve Yükseköğretim Kurumları (YÖK) mevzuatına göre, önlisans mezunu bir kişi lise düzeyinden tercih yapamaz. Senin mevcut mezuniyet durumun önlisans olarak kayıtlıdır.
Bunu şöyle düşün: Bir inşaatın temelini attın (lise), sonra üzerine bir kat daha çıktın (önlisans). Artık temel seviyesinde değil, daha üst bir seviyedesin.
Peki, Önümdeki Kapılar Neler?
Önlisans diplomanla lise düzeyinden tercih yapamayacağın doğru ama bu senin geleceğini karartmaz. Tam tersine, önünde farklı ve daha avantajlı kapılar var:
- Dikey Geçiş Sınavı (DGS): Bu, önlisans mezunları için en popüler ve doğru yollardan biri. Önlisans eğitiminle lisans eğitimine devam etmek istiyorsan, DGS tam sana göre. Her yıl ÖSYM tarafından yapılan bu sınavla, önlisans alanınla ilgili veya farklı bir lisans programına geçiş yapabilirsin. Örneğin, bir önlisans adalet programı mezunu, Hukuk Fakültesi'ne geçiş yapabilir. Ya da bir önlisans bilgisayar programcılığı mezunu, Bilgisayar Mühendisliği veya Yazılım Mühendisliği gibi bölümlere geçiş yapabilir. DGS'de başarılı olman durumunda, lisans eğitimini
- sınıftan başlatırsın. Bu, sana ciddi bir zaman ve kredi kazandırır.
- Lisans Tamamlama Programları: Bazı üniversiteler, belirli önlisans programlarının ardından lisans tamamlamayı mümkün kılan özel programlar açar. Bu programlar genellikle belirli alanlardaki eksiklikleri gidermeye yöneliktir ve DGS'ye alternatif olabilir. Üniversitelerin kendi web sitelerini ve YÖK'ün duyurularını takip etmek bu konuda sana yol gösterecektir.
- KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı): Eğer kamu kurumlarında çalışmayı hedefliyorsan, KPSS'ye gireceksin. KPSS'de tercih yaparken önlisans diplomanın geçerliliği vardır. Lise mezunları ile aynı tercih hakkına sahip değilsin; sen önlisans mezunu kontenjanlarından tercih yaparsın. Bu kontenjanlar genellikle daha az olsa da, önlisans mezunlarına özel birçok farklı kadro bulunur. Örneğin, zabıt katibi, veri hazırlama kontrol işletmeni gibi pozisyonlar önlisans mezunları tarafından tercih edilir.
Deneyimlerime Göre Önerilerim
Bu yolları daha önce deneyimlemiş veya bu süreçleri yakından takip etmiş biri olarak sana birkaç pratik önerim olacak:
- Hangi Alanlarda Lisans Yapmak İstiyorsun? Öncelikle mevcut önlisans eğitiminle ne kadar uyumlu, hangi alanlarda daha çok ilgi duyduğunu netleştir. Bu, DGS'de veya lisans tamamlama programlarında doğru tercihi yapmanı kolaylaştırır.
- DGS Puan Türleri ve Alanlar: DGS'de farklı puan türleri bulunur ve her bölüm farklı puan türlerini kullanır. Hangi bölümleri hedeflediğine karar verdikten sonra, o bölümlerin hangi DGS puan türüyle öğrenci aldığını ve geçmiş yıllardaki taban puanlarını araştırmalısın. Bu, hazırlık sürecini daha verimli hale getirir.
- KPSS İçin Güncel Mevzuatı Takip Et: KPSS tercih dönemlerinde yayınlanan kılavuzları dikkatlice incelemen çok önemli. Hangi kadroların hangi önlisans mezuniyetlerini kabul ettiğini, aranan özel şartları (örneğin, sertifika, yabancı dil gibi) öğrenmelisin.
- Üniversite Taban Puanlarını Karşılaştır: Eğer DGS ile lisans eğitimi düşünüyorsan, hedeflediğin bölümlerin hem devlet hem de vakıf üniversitelerindeki taban puanlarını, başarı sıralamalarını ve kontenjanlarını mutlaka karşılaştır. Bu, gerçekçi bir hedef belirlemene yardımcı olur.
Özetle, önlisans mezunu olarak lise düzeyinden tercih yapamazsın ama bu senin önündeki yolları kapatmaz. Aksine, daha nitelikli ve senin alanına uygun lisans tamamlama veya kariyer fırsatlarını değerlendirme şansın var. Önemli olan, hangi yolu seçeceğine karar verip o yola odaklanmak.