Yağmur sözcüğü isimden isim yapan yapım eki almış mıdır?
"Yağmur" Sözcüğü Yapım Eki Almış mı? Cevap Netleşiyor!
Doğrudan konuya girelim: "Yağmur" sözcüğü, isimden isim yapan bir yapım eki almamıştır. Bu durum, kelimenin kökenine ve Türkçedeki kelime türetme mantığına baktığımızda netleşir.
Kelime kökenimize indiğimizde, "yağ-" eyleminin kendisinden türediğini görüyoruz. Yani "yağmur", bir eylemin adını almış halidir. Türkçede fiilden isim yapım ekleri oldukça yaygındır ve "yağ-" fiiline "-mur/-mır" eki gelerek "yağmur" sözcüğü oluşmuştur. Bu ek, eylemin kendisini veya eylemin sonucunu ifade eden isimler türetmek için kullanılır. Örneğin, benzer bir mantıkla "bil-" fiilinden "bilgi", "gör-" fiilinden "görgü" gibi türetmeler mevcuttur. Yani buradaki "-mur" eki, fiilden isim yapım ekidir, isimden isim yapım eki değildir.
Peki, isimden isim yapan yapım ekleri nelerdir ve "yağmur" neden bu kategoriye girmez?
İsimden isim yapan yapım ekleri, var olan bir ismin üzerine gelerek farklı bir anlam taşıyan yeni bir isim türetir. Örneğin:
- -cı/-ci: simitçi (simit isminden simitçi ismini türetir)
- -lık/-lik: gözlük (göz isminden gözlük ismini türetir)
- -daş/-deş: yoldaş (yol isminden yoldaş ismini türetir)
- -sal/-sel: sanatsal (sanat isminden sanatsal ismini türetir)
Gördüğün gibi, bu ekler zaten var olan isimlere eklenerek yeni bir anlam katıyor. "Yağmur" ise köken olarak bir fiilden türediği için bu kategoriye girmez. Deneyimlerime göre, bu tür kelime kökeni ve yapım ekleri konusundaki kafa karışıklığı, özellikle dil öğrenme sürecinde sıkça yaşanır. Ancak kelimenin hangi kökten geldiğini anlamak, bu ayrımı netleştirmede en önemli adımdır.
Özetle, "yağmur" kelimesindeki "-mur" eki, fiilden isim yapım ekidir ve bu durum, kelimenin "yağ-" eyleminden türediğini gösterir. İsimden isim yapan bir yapım eki almamıştır.
Bu ayrımı daha iyi anlamak için kendi etrafındaki kelimeleri inceleyebilirsin. Hangi kelimeler fiilden isim olmuş, hangileri isimden isim olmuş? Bu küçük alıştırmalar, dil bilgisi kurallarını daha kalıcı hale getirmeni sağlar. Örneğin, "gülmek" fiilinden "gülüş" kelimesi de fiilden isim türetmeye bir örnektir.