Göz aşısı ne zaman olur?
Göz Aşısı Ne Zaman Olur?
Göz aşısı dediğimizde aslında aklımıza gelen birkaç farklı durum var. En sık sorulan ve merak edilen konu, göz sağlığı için yapılan rutin kontroller ve bu kontroller sırasında uygulanan veya önerilen işlemler. Özellikle bazı durumlarda göz doktorlarının tavsiye ettiği özel aşılar da bulunuyor. Ama genel anlamda "göz aşısı" denildiğinde, aklımızdaki o kafa karışıklığını gidermek için hemen somut bilgilere geçelim.
Katarakt Ameliyatı Sonrası Göz Damlaları: Bir Tür "Koruyucu Tedavi"
En çok "göz aşısı" olarak algılanan durum, aslında katarakt ameliyatı sonrası kullanılan antibiyotik ve kortizon içeren damlalardır. Katarakt ameliyatı, lensin bulanıklaşması sonucu görme kaybı yaşadığınızda yapılan bir operasyon. Ameliyat sonrası gözünüzün enfeksiyon kapmaması ve iyileşme sürecinin sorunsuz ilerlemesi için bu damlalar kullanılır. Bu damlaların kullanım süresi genellikle ameliyatı takip eden 2 ila 4 hafta arasında değişir. Doktorunuz size özel bir doz ve süre belirleyecektir. Bu damlaların ne zaman biteceği, iyileşme sürecinizin ne kadar hızlı ilerlediğine bağlıdır. Deneyimlerime göre, bu süreçte damlaları düzenli kullanmak, gözünüzün sağlığı için kritik öneme sahip.
Zonalar Aşısı: Sadece Belirli Durumlarda ve Sadece Çocuklar İçin
Eğer "göz aşısı" derken, çocukluk çağı aşı takviminde yer alan ve göz sağlığını doğrudan etkileyen bir aşıyı kastediyorsanız, aklınıza gelecek olan Suçiçeği (Varicella Zoster) aşısı olabilir. Suçiçeği virüsü, iyileştikten sonra vücutta uykuda kalır ve ileriki yaşlarda zona (Herpes Zoster) olarak ortaya çıkabilir. Zona, göz çevresinde veya gözün içinde de görülebilir ve ciddi görme kaybına yol açabilir. Suçiçeği aşısı, çocukların suçiçeği virüsüne karşı bağışıklık kazanmasını sağlar. Aşı takviminde genellikle 12-15 aylıkken ilk doz ve 4-6 yaş arasında ikinci doz olarak uygulanır. Yetişkinlerde ise daha önce suçiçeği geçirmemiş veya aşı olmamış kişilerde zona riskini azaltmak için bir doz aşı önerilebilir. Bu aşıyı olmak için mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (Sarı Nokta Hastalığı) ve Yeni Tedavi Yöntemleri
Son yıllarda yaşa bağlı makula dejenerasyonu (AMD) tedavisinde önemli gelişmeler yaşanıyor. Bu hastalık, gözün arkasındaki retinada bulunan makula bölgesinin yaşla birlikte bozulmasıdır. Özellikle ıslak tip AMD tedavisinde, göz içine uygulanan anti-VEGF enjeksiyonları "göz aşısı" olarak adlandırılsa da, bu tam olarak bir aşı değil, bir tedavi yöntemidir. Bu enjeksiyonlar, makuladaki anormal damarların büyümesini engelleyerek görmeyi korumayı veya iyileştirmeyi amaçlar. Bu tedavinin ne sıklıkla yapılacağı, hastalığın şiddetine ve kişinin tedaviye verdiği yanıta göre değişir. Genellikle ilk aylarda aylık veya iki aylık periyotlarla uygulanır, ardından doktor kontrolünde seyrekleştirilebilir. Bu tür bir tedaviye ihtiyacınız olup olmadığını anlamak için mutlaka bir göz doktoru tarafından değerlendirilmeniz gerekir.
Göz Sağlığınız İçin Alabileceğiniz Önlemler
Göz sağlığınızı korumak için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri, düzenli göz kontrollerini aksatmamak. Özellikle 40 yaşından sonra her 1-2 yılda bir, 60 yaşından sonra ise yılda bir kez göz muayenesi yaptırmanız önerilir. Bu kontrollerde, doktorunuz gözünüzün genel sağlığını değerlendirecek ve olası sorunları erken teşhis edecektir. Ayrıca:
- Ekran karşısında uzun süre vakit geçiriyorsanız, 20-20-20 kuralını uygulayın: Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca en az 20 feet (yaklaşık 6 metre) uzağa bakın.
- Güneşli havalarda UV korumalı güneş gözlüğü takarak gözlerinizi zararlı UV ışınlarından koruyun.
- Sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterin. Özellikle A, C, E vitaminleri ve çinko gibi göz sağlığı için önemli besin öğelerini içeren gıdaları tüketin.
- Gözlerinizi ovuşturmaktan kaçının.