Anakarta hangi parçalar takılır?

Anakarta Hangi Parçalar Takılır?

Anakart, bilgisayarının beyni gibidir ve üzerine takılan her parça onunla doğrudan etkileşim halindedir. Hangi parçaların uyumlu olduğunu bilmek, bilgisayar toplarken veya yükseltirken en kritik noktalardan biridir. Deneyimlerime göre, en sık karşılaşılan ve dikkat edilmesi gereken konuları senin için derledim.

İşlemci (CPU) ve Anakart Uyumu

Anakart seçerken ilk bakman gereken şey, işlemci soketidir (CPU Socket). Her işlemcinin farklı bir soket tipi vardır ve anakartın soketiyle birebir uyumlu olması gerekir. Örneğin, Intel'in en güncel nesil işlemcileri için LGA 1700 soketli bir anakart alman gerekirken, AMD Ryzen 7000 serisi için AM5 soketli bir anakart seçmelisin. Daha eski nesiller için LGA 1200 (Intel) veya AM4 (AMD) gibi soketler yaygındır.

Sadece soket tipi değil, aynı zamanda yonga seti (Chipset) de önemlidir. Yonga seti, anakartın işlemciyle nasıl iletişim kuracağını, hangi özelliklere sahip olacağını belirler. Örneğin, Intel'in Z serisi yonga setleri genellikle daha fazla hız aşırtma (overclocking) potansiyeli sunarken, B serisi daha dengeli bir performans ve özellik dengesi sağlar. AMD'de ise X serisi üst düzey, B serisi ise orta seviye için daha çok tercih edilir.

Pratik ipucu: İşlemci ve anakart almadan önce, seçtiğin işlemcinin üreticisinin (Intel veya AMD) web sitesine giderek uyumlu anakart listesini kontrol etmen en güvenli yoldur. Anakart üreticilerinin web sitelerinde de her anakartın hangi işlemcileri desteklediği detaylı olarak belirtilir.

Bellek (RAM) ve Anakart Uyumu

Bilgisayarının hızlı çalışması için RAM de çok önemlidir. Anakartlar genellikle belirli bir RAM türünü (DDR4, DDR5) ve maksimum bellek hızını (MHz) destekler. Örneğin, günümüzdeki birçok üst düzey anakart DDR5 RAM'leri desteklerken, daha uygun fiyatlı veya eski modeller DDR4 ile sınırlı kalabilir.

Ayrıca, anakartın kaç adet RAM yuvasına sahip olduğu ve maksimum ne kadar RAM'i desteklediği de önemlidir. Çoğu anakartta 2 veya 4 adet RAM yuvası bulunur. Eğer ileride RAM'i yükseltmeyi düşünüyorsan, boş yuvalara sahip bir anakart seçmek mantıklı olacaktır. Bellek hızında ise, anakartın desteklediği maksimum hıza yakın hızlarda RAM alman performansını artıracaktır.

Deneyimlerime göre: Çoğu kullanıcı için 16GB (2x8GB) veya 32GB (2x16GB) RAM yeterlidir. Eğer video düzenleme, 3D modelleme gibi yoğun işler yapıyorsan, 64GB veya daha fazlasını düşünebilirsin. RAM'leri çift kanal (dual-channel) olarak takmak, performansı belirgin şekilde artırır. Yani, iki adet 8GB RAM takmak, tek bir 16GB RAM modülünden daha iyi performans verir.

Depolama Birimleri (SSD, HDD) ve Anakart Bağlantıları

Bilgisayarının depolama birimleri de anakart üzerindeki bağlantı noktalarına göre belirlenir. En yaygın bağlantı türleri şunlardır:

• SATA III (6Gbps): Geleneksel sabit diskler (HDD) ve bazı SSD'ler bu portu kullanır. Çoğu anakartta birden fazla SATA portu bulunur.
• M.2 Yuvası: Modern SSD'ler (NVMe veya SATA tabanlı) bu yuvaya takılır. NVMe SSD'ler, SATA SSD'lere göre çok daha yüksek okuma/yazma hızları sunar (örneğin, 3500 MB/s'ye kadar okuma hızları mümkündür). Anakartında kaç adet M.2 yuvası olduğunu ve bu yuvaların hangi hızları (PCIe Gen3, Gen4, Gen5) desteklediğini kontrol etmelisin.

Pratik ipucu: Eğer hızlı bir sistem istiyorsan, işletim sistemini ve sık kullandığın programları bir NVMe SSD'ye kurmanı şiddetle tavsiye ederim. Gerekirse oyunlar veya büyük dosyalar için daha yavaş ve ucuz bir HDD kullanabilirsin. Anakartında yeterli sayıda M.2 yuvası olduğundan emin ol, özellikle birden fazla SSD kullanmayı planlıyorsan.

Genişleme Yuvaları (PCIe)

Anakartlar, ek kartları takmak için çeşitli genişleme yuvalarına sahiptir. Bunların en önemlisi PCIe (Peripheral Component Interconnect Express) yuvalarıdır.

• Ekran Kartı (GPU): Günümüzde tüm ekran kartları PCIe x16 yuvasını kullanır. Bu yuvanın sürümü (PCIe Gen3, Gen4, Gen5) ekran kartının performansını bir miktar etkileyebilir, ancak çoğu kullanıcı için fark edilmeyebilir. Anakartında en az bir adet PCIe x16 yuvası olması, modern bir ekran kartı takabilmen için şarttır.
• Diğer Kartlar: Ses kartı, Wi-Fi kartı, ağ kartı gibi ek bileşenler için daha küçük PCIe x1 veya x4 yuvaları kullanılır. Eğer bu tür ek bileşenlere ihtiyacın olursa, anakartında yeterli sayıda bu yuvadan olduğundan emin ol.

Deneyimlerime göre: Ekran kartı seçerken, anakartının PCIe sürümünden ziyade ekran kartının kendi gücüne odaklanman daha önemlidir. Ancak gelecekteki teknolojileri düşünüyorsan, en güncel PCIe sürümünü destekleyen bir anakart almak iyi bir yatırım olabilir.