Hukukta zımnen ne demek?

Hukukta Zımnen Ne Demek?

Hukukta "zımnen" kelimesi, açıkça ifade edilmeyen ama durumdan, geçmişten veya genel kurallardan çıkarılabilecek anlamları ifade eder. Yani sözlü veya yazılı olarak doğrudan belirtilmeyen ama olması gereken veya kabul edilen durumlar zımnidir.

Zımni Anlaşmalar ve Sözleşmeler

Hukukta en sık karşılaştığımız zımni durumlar anlaşmalar ve sözleşmelerdir. Bir sözleşmenin tüm maddeleri tek tek okunup imzalanmasa bile, tarafların davranışları veya daha önceki hukuki ilişkileri bir anlaşmanın varlığını zımnen kabul ettirebilir. Örneğin, bir işveren belirli bir süre için bir çalışanı çalıştırmaya devam eder ve ücretini öderse, ortada yazılı bir iş sözleşmesi olmasa bile, bu durum iş ilişkisinin zımnen kurulduğunu gösterir. Yargıtay kararlarında da bu tür zımni sözleşmelere sıklıkla rastlanır. Örneğin, kira sözleşmesi sona ermesine rağmen kiracı evi boşaltmıyor ve kiracı da bunu kabul edip kira almaya devam ediyorsa, kira sözleşmesi zımnen uzamış sayılır.

Zımni Kabul ve Red

Bir durumun açıkça kabul veya reddedilmediği ama fiili durumun bunu ima ettiği haller de zımni kabule girer. Miras hukukunda bu durum oldukça önemlidir. Bir mirasçı, mirası reddetmediği halde mirastan kaçınacak davranışlarda bulunursa veya miras paylaşımına katılmıyorsa, bu durum bazen zımnen mirası kabul ettiği şeklinde yorumlanabilir. Ancak bu tür durumlarda mahkemeler çok hassastır ve somut delillere dayanır. Genel kural, bir hakkın zımnen kabul edilmesi için, kişinin bu hakkı kabul ettiğini gösteren açık bir irade beyanı olmasa bile, eylemleriyle veya sessizliğiyle bu kabulü ima etmesi gerekir.

Zımni Beyanlar ve Hukuki Sonuçları

Zımni beyanlar, hukukta çok önemli sonuçlar doğurabilir. Örneğin, bir borçluya gönderilen bir ihtarnamede belirli bir süre içinde ödeme yapması gerektiği belirtilir ve borçlu bu süre zarfında hiçbir tepki vermezse, bu sessizliği zımnen borcu kabul ettiği şeklinde yorumlanabilir. Ancak bu, her durumda geçerli değildir. Özellikle ceza hukukunda zımni kabuller çok sınırlıdır; burada açık bir irade beyanı esastır. Borçlar Kanunu'nda da sözleşmelerin yorumlanmasında tarafların gerçek ve ortak iradelerinin araştırılması esastır ve bu irade bazen zımni beyanlarla da ortaya konabilir.

Pratik İpuçları

• Her Şeyi Yazılı Hale Getirin: Özellikle ticari ilişkilerde veya önemli anlaşmalarda, her şeyi yazılı hale getirmek, ileride yaşanabilecek zımni durumların önüne geçer. Örneğin, bir sözleşmeyi yenilerken, eski sözleşmedeki hangi şartların devam ettiğini veya hangi şartların değiştiğini açıkça belirtin.
• Sessizliğinizin Farkında Olun: Hukuki bir süreçte sessiz kalmak, bazı durumlarda aleyhinize yorumlanabilir. Bir tebligat aldığınızda veya bir hakkınızın ihlal edildiğini düşündüğünüzde, sessiz kalmak yerine bir avukata danışarak uygun bir tepki verin.
• Davranışlarınızı Gözlemleyin: Kendi davranışlarınızın veya karşı tarafın davranışlarının zımni bir kabul veya reddi ima edip etmediğini anlamaya çalışın. Deneyimlerime göre, bu tür durumlar genellikle geçmiş hukuki ilişkiler veya sektördeki genel uygulamalarla birlikte değerlendirilir.