Türkiye'de etkili olan basınç merkezleri nelerdir?
Türkiye'de Hava Durumunu Şekillendiren Basınç Merkezleri
Türkiye'nin hava durumu, coğrafi konumu itibarıyla oldukça dinamiktir ve bu dinamiği belirleyen temel unsurlardan biri de etkili olan basınç merkezleridir. Deneyimlerime göre, bu basınç merkezlerinin yerini, gücünü ve hareketini anlamak, olası hava değişimlerini öngörmek için oldukça önemlidir.
- İzlanda Alçak Basınç Merkezi (İzlanda Siklonu)
Bu arkadaş, kış aylarında Karadeniz üzerinden gelen soğuk ve yağışlı havanın en büyük sorumlularından biridir. Genellikle Kuzey Atlantik'te oluşur ve zaman zaman Sibirya Alçak Basıncı ile etkileşime girerek ülkemizin üzerinde yoğunlaşır. Etkisi altına girdiğimizde, sıcaklıkların belirgin şekilde düşmesi, kuvvetli rüzgar ve yağışlar (kar, yağmur) görülmesi beklenir. Özellikle kıyı bölgelerimizde, fırtına şeklinde esen rüzgarlara neden olabilir. Örneğin, geçmişte birçok kez yaşanan şiddetli fırtınaların kökeninde bu merkezin etkili olduğu gözlemlenmiştir. Kışın bu merkez aktif olduğunda, termometrelerin eksi değerleri görmesi ve günlük yaşamın durma noktasına gelmesi şaşırtıcı olmaz.
* Pratik İpucu: İzlanda Alçak Basıncı'nın ülkemizi etkileyeceği tahmin edildiğinde, ani hava değişimlerine karşı hazırlıklı olun. Gerekli durumlarda seyahatlerinizi ertelemeyi düşünün.
- Sibirya Yüksek Basınç Merkezi
Adından da anlaşılacağı gibi, bu yüksek basınç merkezi kışın Sibirya'nın buz gibi havasını ülkemize taşıyan ana unsurdur. Genellikle çok soğuk ve kuru bir hava kütlesi getirir. Sibirya Yüksek Basıncı'nın güçlü olduğu zamanlarda, Türkiye genelinde uzun süreli ve etkili bir soğuk hava dalgası yaşanır. Bu durum, gündüzleri bile güneşli havalarda hissedilir derecede soğuk olmasına neden olur. Gece sıcaklıkları ise çok daha düşüktür. Kış aylarında kar yağışlarının yoğunluğunda da bu merkezin etkisi büyüktür; çünkü getirdiği soğuk hava, nemle birleştiğinde bol kar yağışına yol açabilir. Deneyimlerime göre, bu merkezin etkisi altına girdiğimizde gece en az -10°C ve hatta daha soğuk dereceleri görmek mümkündür.
* Pratik İpucu: Sibirya Yüksek Basıncı'nın etkili olacağı tahmin edildiğinde, soğuğa karşı kat kat giyinmek önemlidir. Özellikle dışarıda uzun süre vakit geçirecekseniz, şapka, atkı ve eldiven kullanmayı ihmal etmeyin.
- Basra Alçak Basınç Merkezi
Bu merkez ise daha çok yaz aylarında kendini hissettirir. Genellikle Basra Körfezi üzerinden gelen sıcak ve nemli hava akımlarının ülkemizin güney ve doğu kesimlerini etkilemesine neden olur. Etkisi altına giren bölgelerde, bunaltıcı bir sıcaklık ve yüksek nem hissedilir. Bu durum, özellikle nemin yüksek olduğu zamanlarda "cama vuran cam" etkisi yaratarak insanları oldukça rahatsız eder. Sıcaklıklar 30°C üzerine çıkarken, hissedilen sıcaklığın 40°C’yi bulduğu durumlar yaşanabilir. Bu merkez, aynı zamanda ani sağanak yağışlara ve gök gürültülü fırtınalara da yol açabilir.
* Pratik İpucu: Basra Alçak Basıncı'nın etkili olduğu dönemlerde bol su tüketmek, serin ortamlarda bulunmak ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmak sağlığınız için önemlidir.
- Azor Yüksek Basınç Merkezi
Atlantik Okyanusu'nun Azor Adaları civarında oluşan bu dinamik yüksek basınç merkezi, mevsimlere göre farklı etkiler gösterebilir. Yaz aylarında ülkemizin batı kesimlerini etkileyerek genellikle açık, güneşli ve sıcak bir hava hakimiyetine neden olur. Bu dönemde, sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde seyreder. Kış aylarında ise hareketlenerek, bazen ülkemize daha ılıman ve yağışlı hava akımlarının gelmesine sebep olabilir. Azor Yüksek Basıncı'nın hareketli yapısı, hava durumu tahminlerinde zaman zaman değişikliklere yol açabilir.
* Pratik İpucu: Yazın Azor Yüksek Basıncı'nın etkili olduğu dönemlerde güneşe karşı önlem almayı unutmayın. Güneş kremi kullanmak ve şapka takmak cilt sağlığınız için faydalıdır.