1 kg pekmez kaç kg üzümden elde edilir?

1 kg Pekmez Kaç Kilo Üzümden Elde Edilir?

Pekmez yapımıyla biraz haşır neşir olduysan veya sadece merak ediyorsan, aklındaki temel soru şu: "Bu lezzetli ve besleyici pekmezleri ne kadar üzümden yapıyoruz?" Deneyimlerime göre, bu oran üzümün türüne, olgunluğuna ve en önemlisi yapılan işleme göre değişiklik gösterse de, genel bir ortalama vermek mümkün. Genellikle 4 ila 6 kilogram taze üzümden yaklaşık 1 kilogram pekmez elde edersin.

Bu oran, üzümün içerdiği şeker miktarıyla doğrudan alakalıdır. Daha tatlı ve sulu üzümler, daha verimli olacaktır. Mesela, bizim burada çok sevdiğimiz doğu karası üzümleri, diğer bazı türlere göre daha iyi pekmez verir. Bu, üzümün suyunu ne kadar iyi sıkabildiğinle de alakalı. İyi sıkılmamış bir üzümden daha az pekmez çıkar, bu da maliyeti artırır.

Pekmez Verimini Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Dediğim gibi, bu rakam sabit değil. Pek çok şey bu oranı etkiler:

• Üzüm Çeşidi: Her üzümün şeker oranı aynı değil. Tatlı ve sulu üzümler, örneğin çekirdeksiz sofralık üzümler veya özel pekmezlik üzümler daha yüksek verim verir.
• Olgunluk Derecesi: Üzüm ne kadar olgunsa, şekeri o kadar fazladır. Bu da daha çok pekmez anlamına gelir. Ama aşırı olgunlaşmış üzümler bazen fermente olma riski taşır, bu yüzden doğru zamanlama önemli.
• Üzümün Suyu: Üzümün kendisi ne kadar suluysa, o kadar çok şıra elde edersin. Bu da pekmez verimini doğrudan etkiler. Kurumuş veya susuz kalmış üzümlerden daha az pekmez çıkar.
• Sıkım Yöntemi: Üzümün ezilme ve sıkılma şekli, ne kadar çok şıra elde edeceğini belirler. Geleneksel yöntemlerle yapılan ezme ve sıkma işlemleri, bazı modern makinelere göre farklı sonuçlar verebilir.
• Odaklanma (Kaynatma Süresi): Şırayı kaynatarak pekmez haline getirirken, suyun ne kadar uçtuğu da önemli. Çok fazla su buharlaştırılırsa daha koyu bir pekmez olur ama daha az miktar kalır. Kafi derecede su buharlaştırılmazsa ise pekmez akışkan kalır ve istenen kıvama gelmez.

Peki, Evde Pekmez Yaparken Nelere Dikkat Etmeli?

Eğer sen de evde kendi pekmezini yapmayı düşünüyorsan, sana birkaç ipucu verebilirim:

• Üzüm Seçimi: Mümkünse, tatlılığıyla bilinen yerel üzümleri tercih et. Mevsiminde, dalından yeni toplanmış üzümler her zaman daha iyi sonuç verir.
• Temizlik: Üzümleri iyice yıkadığından emin ol. Üzerinde toprak, toz veya kimyasal kalıntı kalmasın. Bu, hem hijyen hem de lezzet için kritik.
• Sıkım: Üzümleri ezmek için temiz ellerini veya uygun bir araç kullanabilirsin. Sonrasında temiz bir bez veya elek yardımıyla şırayı posadan ayır.
• Kaynatma: Şırayı geniş ve sığ bir tencerede, kısık ateşte yavaş yavaş kaynat. Sürekli karıştırarak dibinin tutmasını engelle. Kaynadıkça üzerindeki köpükleri almayı unutma.
• Kıvamı Kontrol Etme: Pekmez istediğin kıvama geldi mi anlamak için bir damla pekmezi soğuk bir tabağa damlatabilirsin. Damla dağılmıyorsa kıvamı olmuş demektir.

Biraz da Üzümün İşlenmesi Üzerine Konuşalım

Üzümden pekmez elde etme süreci aslında oldukça sabır gerektiren bir iştir. İlk adım tabii ki üzümleri toplamak ve ayıklamak. Çürük, küflü veya olgunlaşmamış taneleri ayırmak, elde edeceğin pekmezin kalitesi için hayati önem taşır. Sonrasında üzümler yıkanır ve ezilir. Eskiden ayaklarla yapılan bu işlem, günümüzde daha çok üzüm sıkma makineleriyle veya özel ezme hazneleriyle yapılıyor.

Ezilen üzümlerden elde edilen şıra, yani üzüm suyu, süzülür. Bu süzme işlemi de oldukça önemlidir. İnce bir bez veya elek kullanarak posadan ayrılan şıra, daha sonra kazanlara alınarak kaynatılır. Kaynatma işlemi sırasında şıradaki su buharlaşır ve şeker yoğunlaşır. Bu yavaş ve kontrollü kaynatma süreci, pekmezin o meşhur koyu rengini ve yoğun tadını almasını sağlar. Deneyimlerime göre, bu kaynatma süresi sabırlı olmayı gerektirir; acele edenler genellikle pekmezin dibini tutturur veya istediği kıvamı yakalayamaz.