Erik turşusu yapılır mı?
Erik Turşusu Yapılır mı? Hem de Nasıl!
Erik turşusu yapılır mı diye merak ediyorsan, cevabım net: Evet, hem de çok güzel olur! Hatta bana sorarsan, sebze turşularından bile daha lezzetlidir. Eriklerin o tatlı ekşi dengesi fermente olunca bambaşka bir boyuta ulaşıyor. Özellikle mevsiminde bolca bulabileceğin ekşi erikleriyle harika bir turşu kurabilirsin. Çiğdem, Can Erik, Papaz Erik gibi çeşitler bu iş için biçilmiş kaftan.
Erik Turşusu İçin Bilmen Gerekenler
Erik turşusu kurmak, aslında salatalık veya lahana turşusu kurmaktan çok farklı değil. Temel prensip aynı: iyi hammadde, doğru oranlar ve sabır. Eriklerin olgunluk seviyesi çok önemli. Çok olgunlaşmış, yumuşamış erikler turşu için uygun değil. Sert, hafif ekşi ve kabukları gergin erikleri tercih etmelisin. Genellikle hasattan sonra ilk 1-2 hafta içinde toplanan erikler en iyi sonucu verir. Eriklerin üzerine birkaç yerinden kürdanla delikler açmak, hem suyun içine işlemesini kolaylaştırır hem de fermantasyonun daha dengeli olmasını sağlar.
Fermantasyon için kullanacağın suyun kalitesi de önemli. Klorlu şebeke suyu kullanmak yerine kaynak suyu veya dinlendirilmiş çeşme suyu tercih etmelisin. Tuz oranı da kritik. Genellikle 1 litre suya ortalama 2-3 yemek kaşığı kaya tuzu (iyotlu sofra tuzu kullanma!) yeterli olur. Deniz tuzu veya Himalaya tuzu da kullanabilirsin. Eriklerin üzerine nohut, sarımsak, dereotu, tane karabiber, defne yaprağı ve isteğe bağlı olarak acı biber eklemek lezzetini zenginleştirir. Özellikle sarımsak ve dereotu, erik turşusunun vazgeçilmezidir diyebilirim.
Fermantasyon Süreci ve Püf Noktaları
Erik turşusu fermantasyonu, genellikle oda sıcaklığında başlar ve birkaç hafta sürer. Başlangıçta suyun bulanıklaşması ve üzerinde beyaz bir tabaka oluşması normaldir. Bu, laktik asit bakterilerinin çalıştığının göstergesidir. Suyun üzerindeki bu beyaz tabakayı (eğer çok fazla birikirse) temizleyebilirsin ama bu tamamen şart değil. Önemli olan, turşunun kokuşmaması. Küflenme gibi kötü kokular varsa bir sorun var demektir.
Deneyimlerime göre, turşunun ilk 3-5 gününde suyunu bir veya iki kere değiştirmen, daha berrak bir turşu elde etmene yardımcı olabilir. İlk değiştirmede eriklerin bir miktar tuzunu atması normal. Sonrasında suyu değiştirmene gerek kalmaz. Kapakları sıkıca kapalı tutmak ve kavanozları doğrudan güneş ışığı almayan serin bir yerde saklamak fermantasyonun doğru ilerlemesini sağlar. Yaklaşık 2-3 hafta sonra erikler yumuşamaya ve lezzetini bulmaya başlayacaktır. Tadarak kıvamını kontrol edebilirsin.
Erik Turşusunun Yeri ve Kullanım Önerileri
Erik turşusu, Türk mutfağında çok sık rastlanmasa da özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde sevilen bir lezzettir. Ana yemeklerin yanında ferahlatıcı bir meze olarak harika gider. Özellikle et yemeklerinin, tandırın veya kebapların yanında o ekşi ferahlığıyla damakları şenlendirir. Bulgur pilavı, pilav üstü yemekler veya kuru fasulye gibi daha ağır lezzetlerle de çok yakışır.
Kullanım açısından çok yönlüdür. Sadece suyunu bile çorbalarda veya soslarda kullanabilirsin. Eriklerin kendisini salatalarda, zeytinyağlıların üzerinde veya ezerek sandviçlere ekleyebilirsin. Hatta bazı yörelerde iç pilavına doğranıp eklenir. Unutma, evde yaptığın her turşuda olduğu gibi, erik turşusu da kendi emeğinle daha lezzetlidir.