Birden fazla yargı ne demek?
Birden Fazla Yargı Ne Demek?
Hayatımızda karşımıza çıkan pek çok durum, aslında tek bir doğruya işaret etmez. İşte tam da bu noktada "birden fazla yargı" kavramı devreye giriyor. Bu, bir olaya, duruma veya konuya ilişkin olarak farklı bakış açılarının, yorumların veya değerlendirmelerin olabileceği anlamına gelir. Deneyimlerime göre, bu durum genellikle karmaşık ilişkilerde, hukuki meselelerde, hatta günlük sohbetlerde bile karşımıza çıkar.
Farklı Perspektiflerin Önemi
Bir olayın sadece tek bir açıdan değerlendirilmesi, çoğu zaman eksik veya yanıltıcı bir resim sunar. Örneğin, bir trafik kazası düşünelim. Kazaya karışan sürücülerin her birinin olayı kendi bakış açısıyla anlatması çok doğaldır. Bir sürücü ışıkta geçtiğini iddia ederken, diğeri yeşilin yanıp söndüğünü ve geçmek zorunda kaldığını söyleyebilir. Bu farklı anlatımlar, olayın gerçek nedenini daha iyi anlamamızı sağlar. Hukuk sisteminde de bu durum böyledir; davacının ve davalının sunduğu deliller ve argümanlar, hakimin veya jürinin daha adil bir karar vermesine yardımcı olur. Geçmişte, örneğin 1980'lerde Amerika'da yaşanan bir davada, tanıkların ifadelerindeki farklılıklar, olayın aydınlatılmasında kilit rol oynamıştır. Bir tanık, sanığın olay yerinden kaçtığını söylerken, diğeri sanığın yardım istediğini belirtmiştir. Bu çelişkili ifadeler, daha fazla araştırma yapılmasına ve nihayetinde gerçeğin ortaya çıkmasına yol açmıştır.
Neden Birden Fazla Yargı Ortaya Çıkar?
Birden fazla yargının ortaya çıkmasının temel nedenleri şunlardır:
- Öznel Deneyimler ve Duygular: Her bireyin dünyayı algılama biçimi, geçmiş deneyimleri, duygusal durumu ve değer yargıları farklıdır. Bu da aynı olaya farklı tepkiler vermemize neden olur. Örneğin, birisi bir filmi "harika" bulurken, diğeri "sıkıcı" bulabilir. Bu tamamen kişisel bir tercihtir.
- Bilgi Eksikliği veya Farklı Bilgi Kaynakları: Bir konu hakkında herkese aynı bilginin ulaşmadığı durumlar olabilir. Bu bilgi eksikliği veya farklı bilgi kaynaklarından edinilen bilgiler, farklı yargılara yol açar. Örneğin, bir politik olay hakkında farklı haber kaynaklarını takip eden insanlar, olay hakkında farklı fikirlere sahip olabilirler. CNN'de bir haberi okuyan ile Anadolu Ajansı'nda aynı haberi okuyan kişinin yorumları farklılaşabilir.
- Çıkar Çatışmaları: Bazı durumlarda, farklı kişilerin veya grupların çıkarları çatışabilir. Bu çıkar çatışmaları, duruma farklı açılardan bakmalarına ve dolayısıyla farklı yargılarda bulunmalarına neden olur. Bir şirketin iki farklı departmanının bir proje hakkındaki görüşleri, departmanların kendi hedeflerine odaklanmasından dolayı farklılık gösterebilir.
Birden Fazla Yargı ile Başa Çıkma Yolları
Bu karmaşık dünyada, birden fazla yargıyla başa çıkmak için bazı pratik yaklaşımlar geliştirebilirsin:
- Empati Kurmak: Karşındaki kişinin bakış açısını anlamaya çalışmak, onun neden böyle düşündüğünü sorgulamak, yargılarını daha iyi kavramana yardımcı olur. Kendini onun yerine koyarak olaylara bakmayı dene.
- Dinlemek ve Soru Sormak: Aktif bir dinleyici olmak ve karşıdaki kişinin söylediklerini sabırla dinlemek, anlamadığın noktaları sormak, konuyu daha net görmeni sağlar. Sadece konuşanı değil, aynı zamanda ne söylediğini de anlamaya çalış.
- Eleştirel Düşünmek: Aldığın bilgileri sorgulamak, farklı kaynaklardan teyit etmek ve kendi önyargılarının farkında olmak, daha objektif yargılara ulaşmana yardımcı olur. Aldığın her bilgiyi sorgusuz sualsiz kabul etme.
- Ortak Zemin Bulmak: Her zaman tam bir fikir birliğine varmak mümkün olmasa da, ortak noktaları belirlemeye çalışmak ve uzlaşma yolları aramak, ilişkileri güçlendirir ve sorunların çözümünü kolaylaştırır.