Hukukta mezkur ne demek?
Hukukta "Mezkur" Kelimesinin Anlamı ve Kullanımı
Hukuk dünyasına adım attığında ya da bir hukuki metinle karşılaştığında sıkça duyacağın veya okuyacağın kelimelerden biri de "mezkur". Kulağa biraz yabancı gelse de aslında oldukça basit bir anlamı var: "anılan", "adı geçen", "yukarıda bahsedilen" demek. Yani bir metinde daha önce adı geçmiş bir kişi, yer, olay veya belgeyi tekrar işaret etmek için kullanılıyor. Bu kelime, hukuki metinlerin akışını düzenlemek, tekrarı önlemek ve netliği sağlamak için oldukça pratik bir araç.
Neden "Mezkur" Kullanılır? Netlik ve Tekrardan Kaçınma
Deneyimlerime göre, hukuki metinlerde doğruluk ve kesinlik esastır. Bir davada, bir sözleşmede veya bir mahkeme kararında "Ali Veli" diye birinden ilk kez bahsedildiğinde, ilerleyen paragraflarda tekrar "Ali Veli" yerine "mezkur Ali Veli" demek, okuyucunun zihninde o kişinin kim olduğuyla ilgili bir kafa karışıklığı yaşamasını engeller. Sanki "az önce konuştuğumuz o kişi" gibi düşünebilirsin. Bu, özellikle birden fazla tarafın, yerin veya belgenin olduğu karmaşık metinlerde okuma kolaylığı sağlar.
Örneğin, bir kira sözleşmesinde ilk olarak "Kiracı: Ahmet Yılmaz" diye belirtilir. Ardından sözleşmenin başka bir maddesinde Ahmet Yılmaz'dan tekrar bahsedilirken şöyle bir ifade görebilirsin: "Mezkur kiracı, kira bedelini her ayın ilk beş günü içerisinde ödemekle yükümlüdür." Burada "mezkur kiracı" ifadesi, daha önce kim olduğunu net bir şekilde belirttiğimiz Ahmet Yılmaz'a işaret eder. Bu sayede metin hem daha akıcı hale gelir hem de gereksiz tekrarlardan kaçınılır.
"Mezkur" Kelimesinin Farklı Kullanım Alanları ve Örnekler
Mezkur kelimesi sadece kişileri belirtmek için kullanılmaz. Hukuki metinlerde daha önce atıfta bulunulan her şey için geçerlidir:
- Belgeler: "İşbu sözleşme, mezkur tapu senedi ile desteklenmiştir." (Daha önce adı geçen tapu senedinden bahsediliyor.)
- Yerler: "Yapılan incelemelerde, mezkur arazinin imar planına uygun olmadığı tespit edilmiştir." (Daha önce belirtilen arazi kastediliyor.)
- Tarihler: "Taraflar, mezkur tarihte yapılan anlaşmanın şartlarına uymuşlardır." (Daha önce sözü edilen tarihteki anlaşma.)
- Kanun Maddeleri: "4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun mezkur
- maddesi bu durumu düzenlemektedir." (Yukarıda veya daha önce atıfta bulunulan kanun maddesi.)
Bu kullanımlar, hukuki metinlerin hem daha anlaşılır hem de daha az yer kaplamasını sağlar. Bir dosyanın içinde 50 sayfa boyunca sürekli aynı kişinin adını yazmak yerine, ilk kullanımda belirtip sonrasında "mezkur" ile devam etmek, hem okuyucunun yorulmasını engeller hem de metnin bütünlüğünü korur.
Pratik İpuçları: "Mezkur" Kelimesini Anlamak ve Kullanmak
Eğer bir hukuki metni inceliyorsan, "mezkur" kelimesini gördüğünde hemen bir önceki paragraflara veya metnin başındaki tanımlara göz at. Hangi isim, belge veya konuya işaret ettiğini anlamak için bağlam çok önemlidir. Deneyimlerime göre, özellikle uzun ve karmaşık davalarda veya sözleşmelerde bu kelimeyi yakalamak, davanın veya sözleşmenin ana unsurlarını daha hızlı anlamana yardımcı olur.
Kendi hukuki belgelerini hazırlarken de "mezkur" kelimesini akıllıca kullanabilirsin. Bir kişiye, yere veya belgeye ilk kez atıfta bulunduğunda adını veya tanımını açıkça belirt. Ardından, metnin ilerleyen yerlerinde bu unsurlardan tekrar bahsetmen gerektiğinde "mezkur" ifadesini kullanarak metni daha profesyonel ve akıcı hale getirebilirsin. Bu, hem senin bilgini gösterir hem de okuyucunun işini kolaylaştırır.