Boğazlar sorunu nasıl çözüldü?

Boğazlar, tarih boyunca stratejik öneme sahip olmuş ve üzerinde çeşitli devletlerin nüfuz kurmak istediği su yollarıdır. Peki, bu karmaşık "Boğazlar Sorunu" nasıl çözüme kavuşturuldu? Gelin, bu sorunun cevabını arayalım. ## Boğazlar Sorunu'nun Tarihsel Gelişimi Boğazlar Sorunu, Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasıyla birlikte uluslararası bir boyut kazanmıştır. Özellikle 19. yüzyılda Rusya'nın sıcak denizlere inme politikası, Boğazlar üzerindeki hakimiyet mücadelesini daha da alevlendirmiştir. Bu dönemde imzalanan çeşitli antlaşmalar (Hünkar İskelesi Antlaşması gibi) Boğazlar'ın statüsünü geçici olarak belirlese de, kalıcı bir çözüm sağlanamamıştır. Osmanlı'nın Birinci Dünya Savaşı'na girmesi ve ardından çöküşü, Boğazlar Sorunu'nu daha da karmaşık bir hale getirmiştir. ## Lozan Barış Antlaşması ve Boğazlar Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte Boğazlar Sorunu, Lozan Barış Antlaşması'nda ele alınmıştır. Antlaşma, Boğazlar'ın bir komisyon tarafından yönetilmesini ve askeri faaliyetlere kapatılmasını öngörüyordu. Bu durum, Türkiye'nin egemenlik haklarını kısıtlıyordu ve güvenliğini tehdit ediyordu. Ancak, Türkiye Cumhuriyeti bu durumu kabullenmek zorunda kalmıştı. ## Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Çözüm 1930'lu yıllarda Avrupa'da artan gerilimler ve silahlanma yarışı, Türkiye'yi Boğazlar konusunda harekete geçirdi. Türkiye, Lozan Antlaşması'ndaki hükümlerin değiştirilmesi için diplomatik girişimlerde bulundu. Sonuç olarak, 1936 yılında Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı. Bu sözleşme ile Boğazlar üzerindeki komisyon kaldırıldı, denetim yetkisi tamamen Türkiye'ye devredildi. Ayrıca, savaş zamanında Türkiye'nin Boğazlar'ı kapatma yetkisi tanındı. Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye'nin uluslararası alanda önemli bir diplomatik zaferi olarak kabul edilir ve günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. ## Sonuç Boğazlar Sorunu, uzun ve karmaşık bir sürecin ardından Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye'nin lehine çözüme kavuşturulmuştur. Bu sözleşme, Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını güvence altına almış ve bölgedeki istikrarın korunmasına önemli katkılar sağlamıştır. Montrö, diplomasi ve kararlılığın birleşimiyle elde edilmiş önemli bir başarıdır.