Evdeki su boruları neden ses yapar?
Evdeki Su Borularının Gizemli Sesleri: Neler Oluyor Orada?
Evdeki su borularından gelen o tuhaf sesler seni de rahatsız ediyor mu? Kimi zaman tıkırtı, kimi zaman tıslama, hatta bazen de sanki biri boruya vuruyormuş gibi sesler... Deneyimlerime göre bu seslerin arkasında genellikle birkaç temel neden yatıyor.
- Suyun Hareketi ve Basınç Değişiklikleri
En sık karşılaştığımız durum, suyun borularda hareket ederken yarattığı titreşimlerdir. Su basıncındaki ani değişimler, özellikle musluğu açıp kapattığında veya bir sifonu çektiğinde, borularda titreşime neden olabilir. Bu titreşimler boruların duvarlarına veya montaj noktalarına çarparak ses çıkarır. Örneğin, basınçlı su borularından geçerken daha hızlı akar ve bu da daha fazla sürtünme ve dolayısıyla ses demektir. Bazı durumlarda, su akış hızının saniyede 1.5 metreyi aşması, borularda belirgin seslere yol açabilir.
Eğer borular duvarlara çok sıkı bir şekilde monte edilmişse veya birbiriyle temas ediyorsa, bu titreşimler daha da belirginleşir. Sanki borular duvarla konuşuyormuş gibi duyulabilir bu sesler.
- Hava Kabarcıkları ve Su Çekici Etkisi (Su Çekici Vurumu)
Borularda biriken hava kabarcıkları da seslerin önemli bir nedenidir. Su sistemi çalışırken içinde bir miktar hava kalabilir ve bu hava, su akışıyla birlikte borularda hareket eder. Hava, su kadar yoğun olmadığı için boruların içinde daha farklı hareket eder ve bu da genellikle bir hışırtı veya tıslama sesi olarak duyulur. Daha ciddi bir durum ise su çekici (water hammer) olarak bilinen etkidir. Bu, özellikle musluğu aniden kapattığınızda, akış halindeki suyun ani duruşu nedeniyle borularda şok dalgaları yaratmasıdır. Bu şok dalgaları borularda güçlü bir vurma sesi olarak yankılanır. Bu durum, genellikle borularda daha büyük ve rahatsız edici seslere neden olur.
Bu hava kabarcıklarını sistemden atmak için, su saatine yakın bir yerde bulunan ana vanayı yavaşça açıp kapatmak işe yarayabilir. Banyo veya mutfaktaki en uzak muslukları açarak da bir süre su akıtabilirsin. Bu, sistemdeki havanın dışarı atılmasına yardımcı olur.
- Boru Genleşmesi ve Büzülmesi
Isıtma sistemlerinde veya sıcak su hatlarında, borular sıcaklıkla birlikte genleşir ve soğuduğunda büzülür. Bu genleşme ve büzülme hareketleri sırasında, özellikle borular duvarlara veya diğer yüzeylere sürtündüğünde, tıkırtı veya gıcırtı benzeri sesler oluşabilir. Boruların montajı sırasında kullanılan kelepçelerin çok sıkı olması veya boruların yeterli boşluk bırakılmadan monte edilmesi bu durumu daha da kötüleştirebilir. Örneğin, bir ısıtma döngüsü başladığında veya bittiğinde borulardaki sıcaklık değişimi belirginleşir ve sesler de bu dönemlerde daha sık duyulur.
Bu tür sesleri azaltmak için, boruların duvara monte edildiği kelepçelerin çok sıkı olmadığından emin olmak önemlidir. Borulara, genleşme ve büzülme sırasında hareket edebilecekleri kadar biraz boşluk bırakılmış olmalıdır.
- Gevşek Bağlantılar ve Eski Borular
Zamanla, boru bağlantı noktalarındaki veya montaj noktalarındaki vidalar gevşeyebilir. Bu gevşeklik, su akışı sırasında boruların titreşmesine ve birbirine veya duvara vurarak ses çıkarmasına neden olur. Eski ve aşınmış borularda da iç kaplamanın bozulması veya kireçlenme nedeniyle su akışı pürüzlü hale gelebilir ve bu da seslere yol açabilir. Boruların içinde oluşan kireç veya tortu tabakaları, su akışını engelleyerek türbülans yaratabilir ve bu da ıslık veya tıslama gibi seslere neden olur. Eğer boruların içinde belirgin bir tortu birikimi olduğunu düşünüyorsan, bir tesisatçı ile görüşmek iyi bir fikir olabilir.
Eğer sesin kaynağının gevşek bir bağlantı olduğunu düşünüyorsan, önce ana su vanasını kapatıp ilgili bağlantıyı kontrol edebilirsin. Ancak bu konuda emin değilsen veya borulara müdahale etmekten çekiniyorsan, bir uzmandan yardım almak en iyisidir.
Bu seslerin birçoğu normal olsa da, bazı durumlarda ciddi bir sorunun habercisi olabilir. Eğer sesler çok rahatsız edici hale gelirse veya yeni bir sorun ortaya çıkarsa, bir tesisatçıdan yardım almak en doğru adımdır.