Proctoloğ nasıl kullanılır?

Proktolog Ziyareti: Neden, Nasıl ve Ne Beklemeli?

Bu yazı, proktoloğa gitmekten çekinen veya ne bekleyeceğini bilmeyenler için hazırlanmıştır. Tecrübelerime göre, bu ziyaret sanıldığından çok daha sıradan ve faydalıdır.

Neden Bir Proktoloğa Görünmelisin?

Öncelikle, proktologlar sindirim sisteminin son kısmı, yani rektum ve anüs bölgesiyle ilgilenen uzmanlardır. Bu bölgede yaşanan sorunlar hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.

• Kanama: Tuvalet kağıdında kan görmek, dışkıda kan olması veya dışkılamadan sonra damlama şeklinde kanama, hemoroid (basur), anal fissür (makat çatlağı) veya daha ciddi durumların belirtisi olabilir. Küçük bir kanama bile olsa, ihmal etmemek önemlidir.
• Ağrı veya Rahatsızlık: Dışkılama sırasında veya sonrasında hissedilen yanma, sızlama veya batma hissi, enfeksiyon, iltihaplanma veya çatlakların işareti olabilir. Özellikle otururken artan ağrılar mutlaka değerlendirilmelidir.
• Kaşıntı: Sürekli devam eden makat kaşıntısı, sadece hijyen eksikliğinden kaynaklanmaz. Mantar enfeksiyonları, parazitler veya deri hastalıkları da bu duruma yol açabilir.
• Dışkılama Alışkanlığında Değişiklikler: İshal, kabızlık veya dışkı kıvamında ani ve kalıcı değişiklikler, sindirim sisteminin alt ucunda bir sorun olabileceğini gösterebilir. Örneğin, son 6 ayda dışkılama alışkanlıklarında belirgin bir değişiklik fark edersen, bir uzmana başvurmak iyi bir fikirdir.
• Şişlik veya Kitle: Makat çevresinde hissedilen, görülen veya ağrıyan bir şişlik, hemoroid belirtisi olabileceği gibi, daha nadir de olsa polip veya tümör gibi durumları da akla getirebilir.

Unutma, bu tür şikayetler hayatının yaklaşık %75'inde bir noktada en az bir kez görülebilir. Dolayısıyla yalnız değilsin ve yardım almak gayet normal.

Proktolog Muayenesi Nasıl Gerçekleşir?

Proktolog ziyaretinin en çok korkulan kısmı muayenedir, ancak bu süreç genellikle oldukça hızlı ve ağrısızdır.

• Anamnez Alınması: Doktor, öncelikle şikayetlerini, ne zamandır sürdüğünü, kullandığın ilaçları ve tıbbi geçmişini soracaktır. Bu kısım, teşhis için kritik öneme sahiptir. Dürüst ve açık cevaplar vermek, doğru teşhisin konulmasına yardımcı olur.
• İnceleme: Doktor, makat bölgesini dışarıdan gözle inceler. Herhangi bir dışsal anormallik, şişlik, kızarıklık veya çatlak olup olmadığını kontrol eder.
• Dijital Rektal Muayene (DRM): Bu, genellikle en çok çekinilen kısımdır. Doktor, eldivenli ve kayganlaştırıcı sürülmüş parmağı ile rektumu nazikçe muayene eder. Bu muayene ile kas yapısı, rektum duvarının durumu ve olası kitleler veya hassasiyet noktaları hakkında bilgi edinilir. Bu işlem genellikle sadece birkaç saniye sürer ve hafif bir baskı hissi dışında rahatsızlık vermez. Deneyimlerime göre, bu muayene hastaların %80'inde herhangi bir belirgin ağrıya neden olmaz.
• Proktoskopi/Anoskopi: Gerekli görüldüğünde, doktor kısa, tüp şeklinde bir alet (anoskop veya proktoskop) kullanarak rektumun içini daha detaylı inceler. Bu alet, ışıklı olup rektumun birkaç santimetre içine kadar bakılmasını sağlar. Bu işlem de genellikle ağrısızdır, ancak hafif bir dolgunluk hissi yaratabilir.
• Diğer Tetkikler: Duruma göre, kolonoskopi veya biyopsi gibi ek tetkikler istenebilir. Kolonoskopi, tüm kalın bağırsağı görmek için yapılır ve genellikle özel bir hazırlık gerektirir.

Muayene öncesinde herhangi bir özel hazırlık yapman gerekmez, ancak doktorun talimatlarına uyduğundan emin ol. Bazı durumlarda, muayeneden hemen önce lavman yapman istenebilir.

Sonrasında Neler Beklemeli ve Dikkat Edilmesi Gerekenler?

Muayene sonrasında doktorun teşhisine ve önerilerine kulak vermek önemlidir.

• Tedavi Planı: Doktor, şikayetlerine yönelik bir tedavi planı oluşturacaktır. Bu, ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri (beslenme, egzersiz gibi), oturma banyoları veya cerrahi müdahale gibi farklı seçenekleri içerebilir.
• Beslenme Önerileri: Özellikle hemoroid ve fissür gibi durumlarda, lifli gıdalar tüketmek ve bol sıvı almak dışkılamayı kolaylaştırır ve iyileşme sürecini hızlandırır. Günde en az 2-2.5 litre su içmeyi hedefle.
• Hijyen: Tuvalet sonrası bölgeyi nazikçe temizlemek ve nemli bırakmamak önemlidir. Sert sabunlar veya parfümlü mendiller yerine su bazlı temizleyiciler veya ıslak havlular tercih edilebilir.
• Ağrı Yönetimi: Eğer ağrı veya rahatsızlık devam ederse, doktorun önereceği ağrı kesicileri veya merhemleri kullanabilirsin. Bazı durumlarda, buz uygulaması da geçici rahatlama sağlayabilir.
• Takip Randevuları: Doktor, iyileşme sürecini takip etmek için tekrar görüşmek isteyebilir. Bu randevulara gitmek, tedavinin etkinliği açısından önemlidir.

Unutma ki proktoloji, sadece hemoroid ile ilgili bir alan değildir. Bu bölgedeki sağlığın, genel vücut sağlığın için de önemlidir. Erken teşhis ve doğru tedavi ile birçok sorunun üstesinden gelinebilir. Bu nedenle, çekinmeden bir uzmana başvurmaktan çekinme.