Evde seker nasil olculur?
Evde Kan Şekeri Ölçümü: Bilmeniz Gerekenler
Merhaba! Kan şekeri ölçümünü evde yapmak ilk başta biraz göz korkutucu gelebilir ama aslında oldukça basit ve hayat kurtarıcı bir işlem. Diyabetle yaşıyorsan veya yakınlarının durumunu takip etmek istiyorsan, doğru bilgileri bilmek çok önemli. Gelin, bu süreci adım adım inceleyelim.
Doğru Cihazı ve Malzemeleri Seçmek
Evde kan şekeri ölçümü için en temel aracımız glukometre (kan şekeri ölçüm cihazı). Piyasada birçok farklı marka ve model bulunuyor. Seçim yaparken dikkat etmen gerekenler şunlar:
- Kullanım Kolaylığı: Özellikle ilk kez kullanıyorsan, basit menüsü olan bir cihaz tercih edebilirsin.
- Kullanılacak Test Çubuğu: Her cihazın kendine özel test çubukları vardır. Bunların fiyatını ve bulunabilirliğini önceden araştırman iyi olur. Bazı çubuklar daha uzun ömürlü olabilir.
- Hafıza Kapasitesi: Ölçüm sonuçlarını kaydeden cihazlar, zaman içindeki değişimleri takip etmeni kolaylaştırır. Bazı cihazlar Bluetooth ile telefonuna veri aktarabilir.
- Kalibrasyon: Bazı cihazlar otomatik kalibrasyon yaparken, bazıları belirli aralıklarla kontrol edilmesi gereken bir ayara ihtiyaç duyar.
Glukometrenin yanı sıra ihtiyacın olan diğer malzemeler şunlar:
- Test Çubukları: Cihazına uygun olanlardan yeterli sayıda bulundurmalısın. Son kullanma tarihlerini kontrol etmeyi unutma.
- Lanset (İğne): Parmaktan kan almak için kullanılır. Genellikle cihazlarla birlikte gelirler ama yedek bulundurmak önemlidir. Otomatik lanset kalemleri daha hijyenik ve pratiktir.
- Alkollü Mendil veya Pamuk: Parmağını temizlemek için gereklidir.
- Atık Kutusu: Kullanılmış lanset ve test çubuklarını güvenli bir şekilde atmak için bir kutu bulundurmak hijyen açısından önemlidir.
Ölçüm Zamanlaması ve Doğru Teknik
Kan şekeri ölçüm zamanlaması, diyabet yönetiminde kritik bir rol oynar. Genel olarak önerilen zamanlar şunlardır:
- Açlık Kan Şekeri: Sabah uyanır uyanmaz, kahvaltıdan önce ölçülür. Deneyimlerime göre bu, vücudunun temel insülin hassasiyetini anlamana yardımcı olur.
- Yemek Sonrası Kan Şekeri: Genellikle yemekten 2 saat sonra ölçülür. Bu, yediğin yiyeceklerin kan şekerini nasıl etkilediğini gösterir.
- Yatmadan Önce Kan Şekeri: Gece boyunca kan şekerinin stabil kalıp kalmadığını kontrol etmek için önemlidir.
- Egzersiz Öncesi ve Sonrası: Özellikle yoğun egzersiz yapacaksan, kan şekerini ölçmek olası düşüşleri (hipoglisemi) veya yükselişleri (hiperglisemi) önlemene yardımcı olur.
Peki, doğru ölçüm nasıl yapılır?
- El Hijyeni: Ellerini sabun ve ılık su ile iyice yıka. Kurula ve parmağına alkol mendili ile veya pamukla dokunarak sterilize et. Parmağın tamamen kurumadan ölçüm yapma, bu sonuçları etkileyebilir.
- Lanset Hazırlığı: Lanset kalemine yeni bir lanset tak. Parmağının yan tarafını seç, burası daha az acı verir.
- Kan Alımı: Lanset kalemini parmağına bastır ve tetiği çek. Küçük bir kan damlası oluşacaktır.
- Test Çubuğu: Cihazına uygun test çubuğunu cihaza yerleştir. Cihaz otomatik olarak açılabilir veya seni yönlendirebilir.
- Kan Damlasını Uygulama: Oluşan kan damlasını test çubuğunun ucuna değdir. Cihaz kanı emecektir.
- Sonucu Bekleme: Cihaz ekranda saymaya başlayacak ve genellikle birkaç saniye içinde sonucu gösterecektir.
- Kullanılan Malzemeleri Atma: Kullanılmış lanseti ve test çubuğunu atık kutusuna at.
Önemli Not: Parmağının ucundan değil, yanından kan almak genellikle daha az acı verir. Ayrıca, ilk damlayan kanı bir peçeteye silip, ikinci damlayı ölçüm için kullanmak bazen daha temiz bir örnek elde etmeni sağlar.
Hedef Değerler ve Doktorla İletişim
Kan şekeri ölçüm sonuçlarını yorumlamak ve ne anlama geldiğini bilmek çok önemli. Genel olarak kabul gören bazı hedef değerler olsa da, bu değerler kişiye özeldir ve doktorun tarafından belirlenir.
- Açlık Kan Şekeri: Genellikle 80-130 mg/dL (4.4-7.2 mmol/L) arası hedeflenir.
- Yemekten 2 Saat Sonraki Kan Şekeri: Genellikle 180 mg/dL'nin (10 mmol/L) altında olması hedeflenir.
Ancak bu değerlerin senin için farklı olabileceğini unutma. Özellikle hipoglisemi (düşük kan şekeri) belirtileri yaşıyorsan (titreme, terleme, baş dönmesi, açlık hissi gibi) veya hiperglisemi (yüksek kan şekeri) belirtileri varsa (aşırı susama, sık idrara çıkma, bulanık görme gibi), mutlaka doktorunla iletişime geçmelisin.
Deneyimlerime göre, ölçüm sonuçlarını bir deftere veya mobil uygulamaya kaydetmek, doktorunla konuşurken çok faydalı oluyor. Bu kayıtlar, tedavi planında veya yaşam tarzı değişikliklerinde nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda doktoruna değerli bilgiler sunar.
Unutma, evde yapılan kan şekeri ölçümleri, diyabetini yönetmende en önemli adımlardan biri. Kendine iyi bak!