Çekler, ticari hayatta sıkça kullanılan ödeme araçlarından biridir. Ancak her çekin sorunsuz bir şekilde tahsil edileceği garanti değildir. Bazı durumlarda çekler geçersiz sayılabilir ve ödeme alınamaz. Bu durumlarla karşılaşmamak için çeklerin hangi hallerde geçersiz sayıldığını bilmek önemlidir.
Çekte Bulunması Gereken Zorunlu Unsurlar
Bir çekin geçerli sayılabilmesi için üzerinde belirli bilgilerin eksiksiz ve doğru bir şekilde yer alması gerekir. Bunlar; "Çek" ibaresi, ödeme yeri, düzenleme tarihi, düzenleyenin imzası ve ödeme emridir. Bu unsurlardan herhangi birinin eksik veya hatalı olması durumunda çek geçersiz sayılabilir. Özellikle düzenleme tarihinin olmaması veya sonradan değiştirilmesi çekin geçerliliğini etkileyebilir.
Karşılıksız Çek Durumu
Çekin bankaya ibraz edildiği anda, düzenleyenin hesabında yeterli miktarda para bulunmaması durumunda çek karşılıksız çıkar. Karşılıksız çek, yasal olarak geçerli bir ödeme aracı olmaktan çıkar ve alacaklı, yasal yollara başvurmak zorunda kalabilir. Çekin karşılıksız çıkması durumunda, alacaklının belirli bir süre içinde yasal işlemleri başlatması önemlidir.
Çekin İbraz Süresinin Aşılması
Çeklerin belirli bir ibraz süresi vardır. Bu süre, çekin düzenlendiği yere ve ödeme yapılacak yere göre değişir. Örneğin, aynı şehirde düzenlenen bir çekin ibraz süresi 10 gündür. Farklı şehirlerde düzenlenen çekler için bu süre 1 ay, aynı kıtada farklı ülkelerde düzenlenen çekler için ise 3 aydır. İbraz süresi geçirildikten sonra banka, çeki ödeme yükümlülüğünden kurtulur ve çek geçersiz hale gelir.
Düzeltme ve Kazıntı Yapılması
Çek üzerinde herhangi bir düzeltme, kazıntı veya silinti yapılması, çekin güvenirliğini zedeler. Bu tür müdahaleler, çekin kim tarafından ve ne amaçla değiştirildiğini belirsiz hale getirir. Bu nedenle, üzerinde düzeltme veya kazıntı olan çekler bankalar tarafından kabul edilmeyebilir ve geçersiz sayılabilir.
Sonuç
Çeklerin geçerliliği, belirli koşullara bağlıdır. Çekte bulunması gereken zorunlu unsurların eksiksiz olması, karşılığının bulunması, ibraz süresinin aşılmaması ve üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmaması önemlidir. Bu hususlara dikkat ederek, çekle yapılan ödemelerde yaşanabilecek sorunların önüne geçilebilir.