Dil bilgisiyle arası pek iyi olmayanların bile kafasını karıştırmayan bir konuya değinelim bugün: "Kadar" kelimesi ne zaman zarf olur, ne zaman olmaz? Gelin, bu merakı giderelim ve "kadar" kelimesinin dilbilgisindeki rolünü inceleyelim.
"Kadar" Kelimesi Ne Anlama Gelir?
"Kadar" kelimesi, genellikle bir şeyin ölçüsünü, sınırını veya benzerliğini belirtmek için kullanılır. Örneğin, "O kadar yedi ki şişti" cümlesinde bir ölçü belirtirken, "Senin kadar zeki değilim" cümlesinde ise bir benzerlik ilgisi kurar. İşte bu anlam çeşitliliği, "kadar"ın hangi türde bir kelime olduğunu belirlerken dikkatli olmayı gerektirir.
"Kadar" Ne Zaman Zarf Olur?
"Kadar" kelimesi, bir fiilin veya sıfatın anlamını etkilediği zaman zarf (belirteç) görevinde kullanılır. Yani eylemin veya sıfatın ne kadar olduğunu belirtir. "O kadar hızlı koştu ki birinci oldu" cümlesinde "hızlı" fiilini etkilediği için zarftır. Aynı şekilde, "Bu kadar güzel bir manzara görmedim" cümlesinde "güzel" sıfatını etkilediği için de zarf görevindedir. Özetle, bir şeyin "ne kadar" olduğunu gösteriyorsa, o "kadar" zarftır.
"Kadar" Kelimesinin Diğer Kullanımları
Unutmayalım ki "kadar" her zaman zarf olmayabilir. Bazen edat (ilgeç) olarak da kullanılabilir. Edat olduğunda, isim soylu kelimelerle birlikte kullanılarak anlam ilgisi kurar. Örneğin, "Sabaha kadar ders çalıştım" cümlesinde "sabah" kelimesiyle birlikte kullanılarak zaman ilgisi kurduğu için edattır. Yani, bir ismi veya zamiri başka bir sözcüğe bağladığında edat görevini üstlenir.
Sonuç
"Kadar" kelimesi, cümledeki görevine göre zarf veya edat olabilir. Bir fiilin veya sıfatın anlamını etkileyerek "ne kadar" sorusuna cevap veriyorsa zarftır. İsim soylu kelimelerle birlikte kullanılarak anlam ilgisi kuruyorsa edattır. Bu basit ayrımı aklımızda tutarak, dil bilgisi kurallarını daha iyi anlayabilir ve doğru kullanabiliriz.