🗞️ Manisa Haber

Türkiye'de en az hangi bölgede deprem olur?

13 Haziran 2025 Manisa Haber

Türkiye'de En Az Deprem Olan Bölgeler Hangileri?

Türkiye'nin deprem haritasına baktığında, genel olarak fay hatlarının yoğunlaştığı bölgeleri görürsün. Ama senin yaşadığın ya da yaşamayı düşündüğün yerin ne kadar riskli olduğunu merak ediyorsan, deneyimlerime göre bazı bölgeler diğerlerine göre çok daha sakin kalabiliyor. Elbette "deprem olmaz" demek mümkün değil, çünkü Türkiye topyekûn bir deprem ülkesi. Ama riskin daha düşük olduğu yerler de var.

  1. Sakin Kalan Bölgeler: Fay Hatlarından Uzak Olmanın Avantajı

Türkiye'deki deprem aktivitesinin büyük çoğunluğu, başta Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF) ve Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF) olmak üzere büyük fay zonlarının çevresinde yoğunlaşır. Bu hatlar boyunca enerji birikir ve bu enerji boşaldığında depremler meydana gelir. Bu mantıktan yola çıkarak, bu büyük fay hatlarından coğrafi olarak uzak kalan bölgelerin daha az sismik aktiviteye sahip olduğunu söyleyebiliriz.

Deneyimlerime göre, Türkiye'nin iç kesimlerindeki bazı bölgeler bu açıdan daha avantajlıdır. Özellikle:

  • İç Anadolu Bölgesi'nin Orta ve Kuzeybatı Kesimleri: Konya'nın güneyi, Niğde, Aksaray, Ankara'nın batı ve kuzeybatı kesimleri gibi yerler, ana fay hatlarından uzakta konumlandığı için daha sakin bir sismik profile sahiptir. Elbette bu bölgelerde de yerel faylar olabilir ama genel olarak büyük deprem riski daha düşüktür.
  • Karadeniz Bölgesi'nin İç Kesimleri: Batı Karadeniz'in güneyine doğru inildikçe, yani büyük fay hatlarından daha içeride kalan bölgelerde deprem aktivitesi daha azdır. Örneğin, Kastamonu'nun güneyi veya Sinop'un iç kesimleri gibi yerler bu kategoriye girebilir.
  • Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Doğu Kesimleri: DAF'ın batı ve kuzeybatı uzantılarından ziyade, daha doğuya doğru ilerleyen kısımlarından uzaklaşıldıkça deprem riski azalır. Ancak bu bölgede de genel olarak belirli bir risk vardır.

Bu bölgelerde yaşanan depremler genellikle daha küçük ölçekli olur veya uzak faylardan kaynaklanan dalgalanmalar şeklinde hissedilir. Örneğin, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nda yaşanan büyük bir depremin etkisini bu bölgelerde çok daha hafif hissedersin.

  1. Fayların Türü ve Deprem Üretme Potansiyeli

Her fay aynı derecede tehlikeli değildir. Fayların büyüklüğü, kırılma hızı ve geçmişteki deprem kayıtları, gelecekteki deprem potansiyellerini belirler. Türkiye'deki ana fay hatları, yani KAF ve DAF, çok uzun ve büyük depremler üretebilme potansiyeline sahip hatlardır. Bu hatlardan uzaklaştıkça, karşılaşabileceğin fayların uzunluğu ve dolayısıyla üretebileceği depremin büyüklüğü genellikle daha az olur.

Örneğin, Ege Bölgesi'ndeki graben sistemleri (çöküntü alanları) ve faylar da aktif olsa da, KAF veya DAF kadar büyük ve yıkıcı depremlerin sıklığı ve büyüklüğü açısından genellikle farklılık gösterir. Bu da Ege'nin bazı kesimlerinin göreceli olarak daha az riskli olabileceği anlamına gelir, ancak bu durum bölgeyi tamamen risksiz yapmaz.

  1. Depremselliğin Ölçülmesi: Sismik Bölgeler ve Rakamlar

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından hazırlanan Türkiye Diri Fay Haritası'na baktığında, hangi bölgelerin daha çok fay hattı üzerinde olduğunu net bir şekilde görebilirsin. Türkiye, deprem tehlike haritasına göre

  1. derece,
  2. derece,
  3. derece ve
  4. derece deprem bölgelerine ayrılır.

Deneyimlerime göre,

  1. derece deprem bölgeleri ve riskli olmayan bölgeler olarak tanımlanan yerler, en az deprem olan bölgelerdir. Bu bölgeler genellikle büyük fay hatlarından oldukça uzaktır. Türkiye'nin büyük bir kısmı aslında
  2. ve
  3. derece deprem bölgesindedir. Ancak
  4. derece deprem bölgeleri arasında şunlar sayılabilir:

  • Karadeniz Bölgesi'nin kuzey ve kuzeybatı kesimlerinin iç kesimleri.
  • İç Anadolu Bölgesi'nin bazı orta ve batı kesimleri.
  • Bazı coğrafi özelliklere göre daha sakin kalan Doğu Anadolu'nun kuzey ve kuzeybatı kesimleri.

Bu bölgelerde yıllık ortalama olarak hissedilebilir büyüklükte deprem sayısı, aktif fay hatları üzerinde bulunan bölgelere göre belirgin şekilde düşüktür. Örneğin, KAF üzerinde olan bir bölgede yılda 10-20 civarı hissedilebilir deprem olurken, sakin bir bölgede bu sayı 1-5 civarına düşebilir. Elbette bu sadece ortalamadır ve her an her şey değişebilir.

  1. Pratik İpuçları ve Öneriler

Yaşadığın ya da yaşayacağın yerin deprem riskini anlamak için yapabileceğin birkaç şey var:

  • AFAD'ın Diri Fay Haritasını İncele: İnternet üzerinden kolayca ulaşabilirsin. Yaşadığın yerin fay hatlarına yakınlığını kontrol et.
  • Yerel Yönetimlerin Bilgilerine Bak: Belediyelerin veya valiliklerin deprem risk haritaları ve planları hakkında yayınladığı bilgilere göz at.
  • İnşaat Kalitesine Dikkat Et: Hangi bölgede olursan ol, en önemli şey yapının depreme dayanıklı olmasıdır. Yeni yapılar genellikle daha güncel yönetmeliklere göre yapıldığı için daha güvenlidir.
  • Deprem Bilincini Yüksek Tut: Bölgen sakin olsa bile, deprem anında ne yapacağını bilmek her zaman hayati önem taşır.

Unutma ki, Türkiye'de "deprem olmayan yer" diye bir kavram yok. Sadece riskin daha az olduğu yerler var. Bu yüzden nerede olursan ol, hazırlıklı olmak en doğrusu.