Pacemaker nedir ne işe yarar?
Pacemaker Nedir ve Ne İşe Yarar?
Bir pacemaker, kalbinizin düzenli atmasına yardımcı olan küçük bir tıbbi cihazdır. Eğer kalbiniz çok yavaş atıyorsa (bradikardi), düzensiz atıyorsa (aritmiler) ya da belirli bir noktadan sonra uyarı alamıyorsa, pacemaker devreye girer. Kalbinizin doğal ritmini bozmadan, gerektiğinde ekstra bir uyarı göndererek normal bir ritim sağlar. Mesela, kalbinizin dakikada 40-50 kez attığı durumlarda, pacemaker devreye girerek bu sayıyı 60-70 civarına taşıyabilir. Bu, vücudunuzun ihtiyacı olan oksijeni daha verimli bir şekilde almanızı sağlar.
Pacemaker Nasıl Çalışır ve Neden Kullanılır?
Pacemaker'ın temelinde bir jeneratör ve bu jeneratöre bağlı elektrotlar bulunur. Jeneratör, genellikle göğüs kafesinin üst kısmında, köprücük kemiğinin altına yerleştirilir. Elektrotlar ise damarlar aracılığıyla kalbin odacıklarına (özellikle sağ kulakçık ve karıncık) iletilir. Bu elektrotlar, kalbin elektriksel aktivitesini sürekli olarak izler. Kalp olması gereken ritimde atmıyorsa, pacemaker tarafından üretilen küçük elektrik uyarıları elektrotlar aracılığıyla kalbe gönderilir ve kalp kasının kasılmasını sağlayarak normal ritmi yeniden oluşturur. Bazı pacemaker'lar, sadece kalp atışının yavaşlaması durumunda çalışırken, bazıları ise hem yavaşlamayı hem de ileti sorunlarını düzeltebilir. Hatta bazı gelişmiş modeller, kişinin fiziksel aktivitesine göre kalp atış hızını ayarlayabilir. Örneğin, egzersiz yaparken kalp atışınızın hızlanması gerekir, pacemaker bunu algılayarak kalbinizin hızlanmasını sağlar.
Pacemaker Kullanımının Faydaları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Pacemaker kullanımı, yaşam kalitesini ciddi şekilde artırabilir. Baş dönmesi, bayılma nöbetleri, nefes darlığı ve aşırı yorgunluk gibi semptomlar pacemaker takıldıktan sonra büyük ölçüde azalır. Bu sayede kişi daha aktif bir yaşam sürebilir. Ancak dikkat edilmesi gereken noktalar da var. Pacemaker'lar, cep telefonları, mikrodalga fırınlar, MR cihazları gibi güçlü elektromanyetik alan yayan cihazlardan etkilenebilir. Bu nedenle, bu tür cihazlara yaklaşırken dikkatli olmak önemlidir. Örneğin, MR çektirmeden önce doktorunuza mutlaka pacemaker'ınız olduğunu belirtmelisiniz. Ayrıca, pacemaker pilinin ömrü genellikle 5-10 yıl arasındadır ve pil değişimleri için düzenli doktor kontrolü gereklidir. Günlük hayatta yapabilecekleriniz konusunda doktorunuzun önerilerine uymanız, pacemaker'ınızın ömrünü uzatacaktır.
Pacemaker Çeşitleri ve Güncel Teknolojiler
Pacemaker'ların çeşitleri, ihtiyaca göre farklılık gösterir. En sık kullanılanlar arasında tek odacıklı (kalbin sadece bir odacığına bağlı), çift odacıklı (kalbin hem sağ kulakçığına hem de karıncığına bağlı) ve üç odacıklı (kalp yetmezliği tedavisinde kullanılan biventriküler pacemaker'lar) bulunur. Biventriküler pacemaker'lar, kalbin iki karıncığının senkronize çalışmasını sağlayarak kalp yetmezliği hastalarında iyileşme gösterebilir. Günümüzde geliştirilen kablosuz pacemaker'lar da mevcut. Bu cihazlar, elektrotlara ihtiyaç duymadan doğrudan kalbin içine yerleştirilebilir ve pil ömrü daha uzundur. Cihazların boyutları da giderek küçülmekte, bu da hastaların daha rahat etmesini sağlamaktadır. Bu teknolojiler sayesinde, pacemaker kullanımı daha güvenli ve konforlu hale gelmiştir.