E-fatura mükellefleri kimlerdir?

E-fatura Mükellefleri Kimlerdir? Detaylı Rehber

E-fatura, günümüzde iş dünyasının vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Peki, kimler e-fatura kullanmak zorunda? Gelin, bu konuya netlik getirelim.

Zorunlu E-fatura Kapsamı ve Hacimler

Türkiye'de e-fatura kullanım zorunluluğu, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen belirli ciro eşiklerine ve sektörel düzenlemelere göre şekillenir. En güncel düzenlemelere göre, bir önceki takvim yılında brüt satış hasılatı 2023 yılı için 3 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 1 Temmuz 2024 itibarıyla e-fatura sistemine geçmek zorundadır. Bu eşik, her yıl yeniden değerleme oranına göre güncellenir. Örneğin, 2024 takvim yılında brüt satış hasılatı 3 Milyon TL'yi aşanlar ise 1 Temmuz 2025 tarihine kadar e-fatura kullanmak durumunda kalacaklardır. Bu genel bir kural olsa da, bazı özel durumlar da söz konusudur.

• Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu'na Ekli (I), (III) ve (IV) Sayılı Listelerdeki Malların Teslimi: Bu ürünlerin alım satımını yapan mükellefler, ciro haddine bakılmaksızın 1 Ocak 2020'den itibaren e-fatura kullanmakla yükümlüdür. Örneğin, belirli motorlu taşıtlar, tütün ürünleri, alkollü içecekler gibi kalemlerin ticareti bu kapsama girer.
• Şeker ve Alkollü İçki Üretenler, İthal Edenler ve Dağıtanlar: Bu sektörlerde faaliyet gösteren tüm mükellefler, ciro haddi aranmaksızın 1 Ocak 2019'dan beri e-fatura kullanmak zorundadır.
• Emtia, Alış ve Satış Belgeleri ile Kayıtlarını Tutmak Zorunda Olanlar: Tarım ürünleri veya diğer emtialar alıp satan ve bunları belgelendirmekle yükümlü olanlar da belirli koşullar altında e-faturalı sisteme dahil olmuştur.
• Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcıları: İnternet üzerinden mal veya hizmet satışının yanı sıra e-ticaret platformları üzerinden satış yapanlar da e-fatura mükellefi kapsamına girer.

Deneyimlerime göre, bu ciro eşiğini aşan şirketler için en önemli nokta, mevcut iş akışlarını e-fatura sistemine entegre etmektir. Geçiş sürecinde ciddi bir hazırlık gerektirir.

E-Arşiv ve E-Fatura Arasındaki Farklar ve Kapsam

E-fatura zorunluluğu olmayan ancak yine de fatura düzenleyenler için e-arşiv fatura devreye girer. Eğer bir işletme olarak karşı tarafınız e-fatura kullanıcısı değilse (örneğin nihai tüketiciye satış yapıyorsanız) ve ciro eşiğiniz henüz e-fatura zorunluluğu doğurmuyorsa, bu durumda e-arşiv fatura kullanmanız gerekebilir. Ancak, eğer karşı taraf e-fatura mükellefi ise ve siz de e-fatura sistemine dahilseniz, ona e-fatura düzenlemeniz gerekir. E-arşiv fatura, kağıt fatura yerine kullanılan elektronik bir belgedir ve genellikle B2C (işletmeden tüketiciye) veya B2B (işletmeden işletmeye, ancak karşı taraf e-fatura kullanıcısı değilse) işlemler için tercih edilir. E-arşiv faturalar için de belirli bir üst limit bulunur, bu limitin aşılması durumunda e-fatura düzenlenmesi zorunlu hale gelir.

E-fatura sadece iki e-fatura kullanıcısı arasında elektronik olarak iletilen bir belgedir ve GİB’in belirlediği formatta düzenlenir. E-arşiv ise, vergi mükellefi olmayanlara kesilen faturalar için de elektronik bir alternatif sunar ve bu faturalar GİB'in sunucuları üzerinden işlenir.

E-Fatura Kullanımının Avantajları ve Süreç Yönetimi

E-fatura sistemine geçmek, ilk başta karmaşık gibi görünse de, uzun vadede işletmenize önemli faydalar sağlar. Maliyetleri düşürmenin yanı sıra, veri güvenliğini artırır ve muhasebe süreçlerinizi hızlandırır. Basılı fatura maliyetleri (kağıt, baskı, kargo, arşivleme) ortadan kalkar. Ayrıca, faturalarınız dijital olarak saklandığı için fiziksel arşivleme derdi kalmaz. Fatura kayıp veya gecikme riskleri de minimize edilir. Deneyimlerime göre, doğru entegrasyon ile fatura kesme süreniz birkaç dakikaya kadar düşebilir.

Pratik İpuçları ve Öneriler:

• Erken Hazırlanın: Zorunluluk tarihini beklemeden, muhasebe departmanınızla birlikte bir geçiş planı yapın.
• Uygun Yazılımı Seçin: İşletmenizin büyüklüğüne ve ihtiyaçlarına uygun, GİB onaylı bir e-fatura yazılımı veya hizmet sağlayıcısı ile çalışın. Birçok özel entegratör, firmalara bu konuda destek olmaktadır.
• Eğitim Verin: Muhasebe ve ilgili departman çalışanlarınızın e-fatura süreçleri hakkında bilgi sahibi olduğundan emin olun.
• Entegrasyonları Kontrol Edin: Mevcut muhasebe veya ERP sistemlerinizle e-fatura sisteminin sorunsuz entegre olduğunu doğrulayın.
• Mali Müşavirinizle İletişimde Kalın: Sürecin her adımında mali müşavirinizin rehberliğinden faydalanın.

E-fatura, sadece bir zorunluluk değil, aynı zamanda dijitalleşen iş dünyasında rekabet avantajı elde etmek için önemli bir adımdır. Doğru bilgi ve hazırlıkla bu süreci başarıyla yönetebilirsiniz.