How is SKU calculated?
SKU'yu Anlamak ve Hesaplamak: İşin Püf Noktaları
SKU (Stock Keeping Unit), yani stok tutma birimi, bir işletmenin envanterini organize etmek ve yönetmek için kullandığı benzersiz bir tanımlayıcıdır. Bu basitçe bir ürün kodu gibi görünse de, aslında bir ürünün tüm yaşam döngüsünü takip etmenin anahtarıdır. Deneyimlerime göre, doğru SKU sistemi kurmak, stok maliyetlerinizi düşürmekten satışlarınızı artırmaya kadar pek çok alanda fark yaratır.
Neden SKU'ya İhtiyaç Duyarız?
Temel olarak SKU, sayım hatalarını azaltmak, stok doğruluğunu artırmak ve ürün performansını analiz etmek için kullanılır. Bir depo düşün; binlerce ürün, farklı varyasyonlar (renk, boyut, malzeme vb.). Bunları sadece "kırmızı tişört" diye ayırt etmek imkansız. İşte SKU burada devreye giriyor. Örneğin, bir tişört için SKU şöyle olabilir:
* `TS-CO-RD-XL-001`
Bu kod ne anlama geliyor?
* `TS`: Ürün Tipi (Tişört)
* `CO`: Marka/Koleksiyon (Örn: Cotton)
* `RD`: Renk (Kırmızı)
* `XL`: Beden (Extra Large)
* `001`: Seri Numarası/Üretim Partisi (Bazı durumlarda eklenir)
Bu yapı sayesinde, hangi ürünün tam olarak ne zaman, ne kadar satıldığını, hangisinin stokta kaldığını net bir şekilde görebilirsin. Bu veri, hangi ürünlerin popüler olduğunu, hangilerinin elimizde fazla kaldığını anlamana yardımcı olur. Mesela, geçen ay kırmızı tişörtlerin XL bedeninden 500 adet sattıysan ama S bedeninden sadece 20 adet, bu sana bir sonraki siparişini planlarken ne kadarını sipariş etmen gerektiği konusunda net bir fikir verir.
SKU'nun Bileşenleri ve Oluşturma Mantığı
Etkili bir SKU'nun olmazsa olmazları var. Bunlar, ürününüzü her açıdan tanımlayabilmeli.
* Benzersizlik: Her SKU benzersiz olmalı. Aynı ürüne iki farklı SKU atamak en büyük hatadır.
* Mantıksal Yapı: Kodun bir anlamı olmalı. Harfler ve rakamlar, ürünün temel özelliklerini (tip, marka, renk, beden, malzeme, menşe ülke vb.) temsil etmeli.
* Kısa ve Öz: Çok uzun kodlar hem kullanımı zorlaştırır hem de hata riskini artırır. Genellikle 8-12 karakter idealdir.
* Karmaşıklık: Çok basit kodlar (örn: 1, 2, 3) yeterli bilgiyi vermez. Çok karmaşık kodlar ise yönetimi zorlaştırır.
Deneyimlerime göre, her ürün özelliği için belirli bir pozisyon ayırmak işleri kolaylaştırır. Örneğin:
* İlk 2 harf: Ürün kategorisi (Örn: `BL` - Bluz, `SH` - Ayakkabı, `ACC` - Aksesuar)
* Sonraki 2 harf: Renk kodu (Örn: `BL` - Mavi, `GR` - Yeşil, `YW` - Sarı)
* Sonraki 2 rakam: Beden kodu (Örn: `08` - S, `10` - M, `12` - L)
* Sonraki 3 rakam: Üretim partisi veya ek özellik (Örn: `001`, `002`)
Örnek bir SKU oluşturalım:
Markası "Aqua", ürün tipi "Şort", rengi "Mavi" ve bedeni "L" olan bir ürün için SKU şöyle olabilir: `AQ-SH-BL-L-003`. Bu yapıyla, o ürünün tüm özelliklerini tek bakışta anlayabilirsin.
SKU Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
SKU'yu bir kez oluşturup bırakmak yeterli değil. Sürekli gözden geçirmek ve optimize etmek önemlidir.
* Standartlaşma: Tüm ekip tarafından aynı mantıkla kullanılırsa doğru bir sistem kurulur. Herkesin kafasına göre kod üretmesi felaketle sonuçlanır.
* Güncelleme: Yeni ürünler eklendikçe, mevcut ürünlerde değişiklik olduğunda (yeni renk, yeni beden vb.) SKU sisteminiz güncellenmeli. Mesela, bir ürünün yeni bir rengi çıktığında (`RD` yerine `PK` - Pembe), yeni bir SKU oluşturulmalı.
* Entegrasyon: Eğer bir depo yönetim sistemi (WMS) veya satış platformu kullanıyorsan, SKU'larının bu sistemlerle uyumlu olduğundan emin olmalısın.
Unutma, iyi bir SKU sistemi, sadece bir kod yığını değil, aynı zamanda veri analizi ve karar alma sürecinde en güçlü aracın olur. Stoklarını doğru yönet, maliyetlerini düşür ve satışlarını artırmak için bu sistemi doğru kur.