🗞️ Manisa Haber

Lise not ortalaması hesaplama nasıl yapılır?

15 Haziran 2025 Manisa Haber

Lise Not Ortalaması Hesaplama Rehberi

Lise diploma notu (OBP) hesaplaması aslında düşündüğünden çok daha basit. Özellikle üniversiteye hazırlık sürecinde bu hesaplamayı doğru anlamak, gelecekteki hedeflerini belirlerken sana büyük avantaj sağlayacak. Gelin, bu işin inceliklerine birlikte bakalım.

Ortak Sınavlar ve Yungil Notları: Temel Taşlar

Lise diploma notunu belirleyen en temel unsurlardan biri, tüm derslerden aldığın yılsonu başarı notlarıdır. Bunlar, sene boyunca girdiğin yazılılar, sözlüler ve diğer değerlendirmeler sonucunda oluşan notlardır. Ancak kritik bir nokta var: Bu yılsonu notları direkt olarak ortalamaya katılmaz. Bunun yerine, her dersin ağırlığı da hesaplamaya dahil edilir.

Daha somut bir örnek verelim: Diyelim ki 10 dersin var. Bu derslerin her birinin yılsonu başarı notu örneğin 80, 75, 90, 65, 85, 70, 95, 88, 78, 92 olsun. Bu notları doğrudan toplayıp ders sayısına bölmek, OBP'yi vermez. Önemli olan, her dersin ortak sınav (kavrama, uygulama vb.) ve yılsonu başarı puanlarının ortalamasının alınmasıdır. Bu ortalama, o dersin kendi başarı puanını oluşturur.

Örnek Hesaplama:

Bir matematik dersinde:

  • Yazılı 1: 80
  • Yazılı 2: 70
  • Sözlü: 90
  • Performans Ödevi: 85

Bu dersin yılsonu başarı notu, bu dört değerin ortalaması alınarak hesaplanır: (80 + 70 + 90 + 85) / 4 = 81.

  1. İşte bu 81.25, o matematik dersinin senin OBP hesaplamasındaki yerini belirleyen notudur.

Ağırlıklı Ortalama: Her Dersin Ağırlığı Farklı

Diploma notu hesaplamasında her dersin aynı ağırlığa sahip olmadığını bilmelisin. Eğitim sistemi, özellikle merkezi sınavlarda kullanılan derslere daha fazla önem verir. Bu nedenle, Türk Dili ve Edebiyatı, Matematik, Fen Bilimleri (Fizik, Kimya, Biyoloji), Sosyal Bilimler (Tarih, Coğrafya, Felsefe) gibi derslerin yılsonu başarı puanları, diğer seçmeli derslere göre OBP'yi daha fazla etkiler.

Deneyimlerime göre, genellikle bu temel derslerin yılsonu başarı puanları, diğer derslerin puanlarıyla çarpılarak bir ağırlıklandırma yapılır. Ardından bu ağırlıklı puanlar toplanır ve toplam ağırlığa bölünerek nihai OBP elde edilir.

Örnek Ağırlıklandırma Mantığı (Basitleştirilmiş):

Varsayalım ki:

  • Matematik yılsonu başarı puanın: 85
  • Türk Dili ve Edebiyatı yılsonu başarı puanın: 80
  • Görsel Sanatlar yılsonu başarı puanın: 95

Matematik ve Türk Dili ve Edebiyatı'nın ağırlığı daha yüksek olsun (örneğin 4), Görsel Sanatlar'ın ağırlığı ise daha düşük olsun (örneğin 2). Bu durumda hesaplama şöyle ilerler:

  • Matematik Ağırlıklı Puan: 85 * 4 = 340
  • Türk Dili ve Edebiyatı Ağırlıklı Puan: 80 * 4 = 320
  • Görsel Sanatlar Ağırlıklı Puan: 95 * 2 = 190

Tüm derslerin bu şekilde hesaplanan ağırlıklı puanları toplanır ve tüm derslerin toplam ağırlığına bölünür. Tam formül ve güncel ağırlık katsayıları Milli Eğitim Bakanlığı'nın ilgili yönetmeliklerinde yer alır, ancak genel mantık budur.

OBP'nin Dönüşümü: YKS Puanlarına Etkisi

Hesaplanan Diploma Notu (OBP), direkt olarak YKS puanlarına eklenmez. OBP, önce 0.60 katsayısı ile çarpılır. Bu çarpım sonucunda elde edilen değer, senin YKS puanlarının üzerine eklenir. Yani, OBP'nin %60'ı YKS puanlarına doğrudan katkı sağlar.

Örnek:

Eğer OBP'n 75 ise, bu 75 sayısı 0.60 ile çarpılır: 75 * 0.60 =

  1. Bu 45 puan, YKS sınavından aldığın puanlara eklenir. Bu eklenen puan, başarı sıralamanı önemli ölçüde etkileyebilir.

Pratik İpucu: Not ortalamanı yüksek tutmak, sadece mezuniyet için değil, üniversiteye girişte de sana ciddi bir avantaj sağlar. Özellikle son sınıfında notlarını yükseltmeye odaklanmak, YKS başarını doğrudan etkileyecektir.

İpuçları ve Öneriler: Ortalamanı Yükseltmek İçin

Deneyimlerime göre, diploma notunu yükseltmek istiyorsan yapabileceğin bazı şeyler var:

  • Dönem Başı Hedef Belirle: Her dönemin başında hangi derslerden ortalamanı yükseltmek istediğini belirle. Matematik ve Türk Dili gibi ağırlığı yüksek derslere öncelik ver.
  • Öğretmenlerinle İletişim Kur: Anlamadığın konuları çekinmeden öğretmenlerine sor. Onlarla kuracağın olumlu iletişim, hem ders başarını artırır hem de senin çabanı görmelerini sağlar.
  • Sınavlara Hazırlık: Sadece yazılılardan değil, sözlülerden de yüksek not alabileceğini unutma. Derslere düzenli çalış, dönem boyunca işlenen konuları tekrar et.
  • Ek Çalışmalar: Eğer bir derste zorlanıyorsan, ek kaynaklardan (konu anlatım kitapları, online eğitim platformları) yararlan. Kendi başına yapacağın ek çalışmalar, anlamanı pekiştirecektir.
  • Performans ve Projeler: Performans ödevleri ve projeler, dersin kendi içindeki başarı notunu doğrudan etkiler. Bu görevleri ciddiye al, yaratıcılığını kullan ve zamanında teslim et.

Unutma, lise diploma notu sadece bir rakam değil, aynı zamanda lise hayatındaki akademik çabanın bir yansımasıdır. Bu nedenle, bu süreci bilinçli bir şekilde yönetmek, geleceğin için yapacağın en iyi yatırımlardan biri olacaktır.