Şahıs şirketi ile limited şirketi arasındaki fark nedir?
Şahıs Şirketi mi, Limited Şirket mi? Karar Verme Rehberi
- Sorumluluk Sınırları: Kendi Cüzdanın mı, Şirketin Cüzdanı mı?
Şahıs şirketi kurduğunda, işinden doğan borçlardan ve yükümlülüklerden şahsen sorumlu olursun. Yani, şirketin borcunu ödeyemezse, alacaklılar senin kişisel mal varlığına (evine, arabana, bankadaki paran gibi) başvurabilir. Deneyimlerime göre bu, özellikle başlangıçta işlerin yolunda gitmeme ihtimali varsa, ciddi bir risk teşkil edebilir. Mesela, bir şahıs şirketi olarak 100 bin lira kredi aldın ve işlerin kötü gitti, bu 100 bin lirayı kendi cebinden ödemek zorunda kalırsın.
Limited şirkette ise durum farklı. Burada sermayenin ile sınırlı bir sorumluluğun var. Yani şirketin borcundan dolayı sorumluluğun, şirkete koyduğun sermaye kadarla sınırlı kalır. Diyelim ki limited şirketin kuruluşunda 10 bin lira sermaye koydun ve şirket 50 bin lira borca girdi. Eğer şirket bu borcu ödeyemezse, senden talep edilebilecek en fazla miktar o 10 bin liradır. Kişisel mal varlığın güvendedir.
Pratik İpucu: Eğer işin doğası gereği yüksek riskli bir sektördeysen (örneğin inşaat, ithalat-ihracat gibi) veya büyük krediler çekmeyi planlıyorsan, limited şirket senin için daha güvenli bir limandır.
- Kurulum ve Yönetim Kolaylığı: Hangisi Daha Zahmetsiz?
Şahıs şirketi kurmak ve yönetmek genellikle daha basittir. Gerekli belgelerle vergi dairesine başvurman yeterlidir ve süreç genellikle birkaç gün içinde tamamlanır. Muhasebe işlemleri de daha az karmaşıktır. Gelir-gider takibi ve beyannameler nispeten daha kolaydır.
Limited şirket kurmak ise biraz daha prosedürlüdür. Şirket sözleşmesi hazırlanır, ticaret siciline tescil edilir, ana sözleşme onaylanır. Bu süreçler hem daha fazla belge gerektirir hem de biraz daha zaman alabilir. Yönetimi de, özellikle ortaklı bir yapı söz konusuysa, daha fazla belge ve düzenleme gerektirir.
Somut Örnek: Bir e-ticaret sitesi kurmayı düşünüyorsun. Eğer tek başına ve daha küçük ölçekte başlıyorsan, şahıs şirketi ile hızlıca faaliyete geçebilirsin. Ancak büyük bir tedarik zinciriyle çalışacak, birden fazla ortağın olacak ve ciddi yatırımlar yapacaksan, limited şirketle başlamak daha mantıklı olabilir.
- Vergilendirme: Avantaj ve Dezavantajlar Nerede Saklı?
Şahıs şirketlerinde vergilendirme, elde edilen kâr üzerinden yapılır ve gelir vergisi dilimleri uygulanır. Yani kazancın arttıkça vergi oranın da artar. Türkiye'de 2024 yılı için gelir vergisi dilimleri şu şekilde:
- 110.000 TL'ye kadar %15
- 230.000 TL'nin aşan kısmının %20'si
- 520.000 TL'nin aşan kısmının %27'si
- 870.000 TL'nin aşan kısmının %35'i
- 870.000 TL'nin üzerindeki kazançlar için %40
Limited şirketlerde ise kurumlar vergisi uygulanır. Bu oran şu anda %20 civarındadır (ancak dönemsel olarak değişebilir, güncel oranları kontrol etmek önemlidir). Eğer şirket kar payı dağıtırsa, bu dağıtılan kardan stopaj kesintisi yapılır.
Deneyimlerime göre: Eğer işin başlangıç aşamasında kârın düşük olacaksa, şahıs şirketi daha avantajlı olabilir. Ancak işlerin büyüdüğü ve kârın arttığı durumlarda, limited şirket daha düşük bir vergi yükü getirebilir. Özellikle kârın %20 oranının altında kalacağı durumlarda şahıs şirketi daha makul olabilir.
Pratik İpucu: Şirketinizin potansiyel kâr seviyesini ve ortağınız olup olmayacağını göz önünde bulundurarak vergi avantajlarını hesaplayın. Bir mali müşavirle görüşmek, bu konuda size en doğru yolu gösterecektir.
- İtibar ve Güvenilirlik: Hangisi Daha Profesyonel Görünür?
Günümüzde birçok kişi ve kurum, özellikle daha büyük ölçekli işler yaparken limited şirketlerle çalışmayı tercih eder. Bunun nedeni, limited şirketin bir tüzel kişilik olması ve kişisel sorumluluğun sınırlı olması, şirkete daha kurumsal ve güvenilir bir imaj katar. Özellikle uluslararası ilişkilerde veya büyük ihalelere girerken limited şirket statüsü önemli bir avantaj sağlayabilir.
Şahıs şirketleri daha çok bireysel girişimcilikle özdeşleştirilir. Bu, küçük ölçekli işler veya hizmet sektörü gibi alanlarda bir dezavantaj yaratmasa da, büyük ölçekli projelerde veya finans kuruluşlarıyla çalışırken bazen bir soru işareti oluşturabilir.
Öneri: Eğer hedeflediğin iş hacmi büyükse, gelecekte yatırım almayı planlıyorsan veya uluslararası bağlantılar kurmayı düşünüyorsan, limited şirket başlangıçta daha stratejik bir tercih olabilir.
Sonuç olarak, hangi şirket türünün senin için doğru olduğuna karar verirken; işinin risk seviyesini, beklenen büyüklüğünü, ortağın olup olmayacağını ve finansal hedeflerini göz önünde bulundurmalısın. En önemlisi, bu kararı vermeden önce bir mali müşavirle görüşerek her iki seçeneğin de sana özel avantaj ve dezavantajlarını detaylıca öğrenmendir.