What does PageSpeed Insights measure?

PageSpeed Insights Ne Ölçer?

PageSpeed Insights, aslında web sitenin hızını ve kullanıcı deneyimini iki ana eksende değerlendiren güçlü bir araç. Bunu yaparken de Google'ın kendi metriklerini kullanıyor. Yani, bir nevi Google'ın senin web sitene bakıp "Bu site ne kadar hızlı, kullanıcıyı yoruyor mu?" diye sorduğunu düşün.

Temelde iki ana rapor sunar:

  • Performans (Performance): Bu kısım, sitenin teknik olarak ne kadar hızlı yüklendiğini ölçer. Buradaki skorlar genellikle teknik optimizasyonlarla doğrudan ilişkilidir.
  • Kullanılabilirlik (Usability): Bu da sitenin mobil uyumluluğu, erişilebilirliği ve genel kullanıcı deneyimi gibi unsurları değerlendirir.

Peki, bu skorlar neye göre belirleniyor? İşte burada işin içine Core Web Vitals dediğimiz metrikler giriyor. Bunlar, kullanıcıların bir web sitesiyle etkileşim kurarken en çok hissettiği hız ve yanıt verme durumlarını ölçen Google tarafından belirlenmiş standartlar.

Core Web Vitals: Sitenin Nabzı

Core Web Vitals, senin de sitenin kullanıcı deneyimini doğrudan etkileyen üç temel metrikten oluşur:

  • Largest Contentful Paint (LCP): Bu metrik, bir web sayfasının ana içeriğinin (örneğin bir resim veya büyük bir metin bloğu) yüklenmesi için geçen süreyi ölçer. Deneyimlerime göre, bu metrik genelde en çok dikkat edilmesi gerekenlerden biri çünkü kullanıcı sayfaya girer girmez ilk gördüğü şeyin ne kadar hızlı yüklendiğini gösteriyor. İdeal olarak 2.5 saniye altında olması hedeflenir. Eğer LCP'nin yüksekse, bu genellikle büyük resimlerin optimize edilmediği, sunucu yanıt süresinin yavaş olduğu veya kritik CSS'in blokaj yarattığı anlamına gelir.
  • First Input Delay (FID): Bu metrik, kullanıcının bir sayfayla ilk etkileşiminden (örneğin bir butona tıklama veya bir linke gitme) tarayıcının bu etkileşime yanıt vermeye başlaması için geçen süreyi ölçer. Yani, sitede bir şeyler yapmaya çalıştığında ne kadar hızlı tepki verdiğini gösterir. İdeal olarak 100 milisaniye altında olması beklenir. Yüksek FID değerleri genellikle JavaScript'in ana iş parçacığını blokajından kaynaklanır. Bu, sitenin "kilitlenmiş" gibi hissetmesine yol açabilir.
  • Cumulative Layout Shift (CLS): Bu metrik, sayfadaki beklenmedik yerleşim kaymalarını ölçer. Yani, bir içeriği okurken veya bir butona tıklamaya çalışırken aniden bir şeyin kayıp yer değiştirmesi gibi can sıkıcı durumları ifade eder. İdeal olarak 0.1 altında olması hedeflenir. Yüksek CLS, genellikle resimlerin boyutlarının belirtilmemesi, reklamların veya dinamik içeriklerin aniden yüklenmesi gibi nedenlerden oluşur. Kullanıcıyı gerçekten sinirlendiren bir durumdur.

PageSpeed Insights, bu üç metrik için de senin sitenin gerçek kullanıcı verilerini (eğer mevcutsa) ve laboratuvar verilerini sunar. Gerçek kullanıcı verileri, sitenin nasıl performans gösterdiğinin en doğru göstergesidir.

Teknik Optimizasyonlar ve Somut Öneriler

PageSpeed Insights raporunda göreceğin öneriler, aslında doğrudan bu metrikleri iyileştirmeye yöneliktir. İşte bazı yaygın sorunlar ve çözüm önerileri:

  • Resimleri Optimize Edin: Web siten için kullandığın resimlerin boyutlarını küçültmek, aynı zamanda doğru formatı (WebP gibi) kullanmak LCP'yi doğrudan etkiler. Deneyimlerime göre, gereğinden büyük resimleri kullanmak en sık karşılaştığım ve en kolay çözülebilen sorunlardan biri. Sıkıştırma araçları veya resim optimizasyon eklentileri kullanabilirsin.
  • JavaScript ve CSS'i Küçültün ve Geciktirin: Gereksiz kodları kaldırmak (minify) ve kritik olmayan JavaScript dosyalarını sayfa yüklenirken çağırmamak (deferring veya async kullanarak) FID'yi iyileştirir. Özellikle üçüncü parti scriptler (analytics, reklam kodları vb.) bazen ana iş parçacığını yavaşlatabilir.
  • Tarayıcı Önbellekleme Kullanın: Bu, ziyaretçilerin sitene tekrar geldiğinde daha hızlı yüklenmesini sağlar. Sunucu tarafında yapılan basit bir ayarla bunu gerçekleştirebilirsin.
  • Yüklenmeyen Resimler ve İçerikler İçin Boyut Belirtin: Özellikle LCP'yi etkileyen büyük görseller için width ve height özelliklerini HTML'de belirtmek CLS'yi önler.
  • Sunucu Yanıt Süresini (TTFB) Azaltın: Bu, sunucunun ilk baytı ne kadar sürede gönderdiğini gösterir. İyi bir hosting firması seçmek, veritabanı optimizasyonları yapmak veya bir CDN (Content Delivery Network) kullanmak TTFB'yi iyileştirebilir.

Unutma, PageSpeed Insights sana sadece neyin yanlış olduğunu söylemez, aynı zamanda çoğu zaman nasıl düzeltebileceğine dair de somut ipuçları verir. Bu raporları bir rehber olarak kullanıp siteni adım adım iyileştirebilirsin. Hedef, hem kullanıcılarının memnuniyetini artırmak hem de Google'daki sıralamanı güçlendirmektir.