Itibar ne demek tir?
İtibar: Gerçek Değeri ve İnşası
İtibar dediğimiz şey, aslında senin hayatın boyunca biriktirdiğin güven ve saygı denizinin ta kendisi. Laf olsun diye anlatılan bir masal değil bu. Elinde somut verilerle, somut davranışlarla kurduğun bir yapı. Mesela bir bankaya kredi başvurusu yaptığında, o bankanın senin geçmiş ödeme alışkanlıklarına bakması, senin itibarının bir göstergesi. Kredi notun bunun en somut örneklerinden. 1500 puan ve üzeri genellikle iyi bir itibar olarak kabul edilirken, 800 puan altı ciddi risk işaretleri taşır. Bu rakamlar, senin finansal geçmişinin özetidir ve gelecekteki anlaşmalarda sana biçilen değerin ilk adımıdır.
Peki, bu itibar sadece parasal konularla mı ilgili? Kesinlikle hayır. İş hayatında bir projenin zamanında teslim edilmesi, verilen sözlerin tutulması, ekip içinde güvenilir bir duruş sergilemek senin kariyer itibarını oluşturur. Deneyimlerime göre, uzun vadede başarılı olan insanların ortak özelliği, her zaman sözlerinin arkasında durmalarıdır. Bir araştırmaya göre, işverenlerin %70'i, adayların geçmiş performanslarını ve referanslarını en önemli değerlendirme kriteri olarak görüyor. Bu referanslar, senin daha önceki iş ortamlarındaki itibarının canlı kanıtıdır.
İtibarı Neler Zayıflatır?
İtibarını zayıflatan en büyük düşmanlardan biri, güvenilirlik kaybıdır. Verilen bir sözün tutulmaması, bir bilginin yanlış aktarılması, hele ki bunu bilerek yapmak, itibarında derin yaralar açar. Bir kere yara alan güveni onarmak, sıfırdan inşa etmekten çok daha zordur. Mesela, bir şirketin bir kez olsun ürününe vaat ettiği kalitede sahip çıkmaması, zamanla o şirketin itibarını yerle bir edebilir. Tüketici güveni anketlerinde, bir markanın itibarını zedeleyen olumsuz bir deneyim, ortalama 9 kişiye anlatılır. Bu da senin itibarının ne kadar hassas olduğunu gösterir.
Sosyal medya çağında ise itibar, biraz daha farklı bir boyuta evrildi. Bir anlık öfkeyle paylaşılan bir tweet, bir yorum, uzun vadede kariyerini etkileyebilir. Geçmişte birçok tanınmış ismin, attığı bir twit veya yaptığı bir yorum yüzünden işlerinden olduğunu gördük. Bu yüzden, dijital ayak izini yönetmek, sanal alemdeki itibarını korumak da en az gerçek dünyadaki kadar önemlidir. Unutma, internet unutmaz.
İtibar İnşa Etme Yolları
İtibarını inşa etmek için atabileceğin somut adımlar var. İlki, tutarlılık. Ne yaparsan yap, hep aynı kalitede ve prensiplerle yap. Bugün biriyle anlaştığın bir şartı, yarın kolayca değiştirmemelisin. İkincisi, şeffaflık. Özellikle zor zamanlarda veya hatalı olduğunda, bunu gizlemek yerine açıkça dile getirmek, uzun vadede güvenini artırır. Hatalarını kabul etmek, onlardan ders çıkarmak, senin olgunluğunu ve sorumluluk bilincini gösterir. Bir çalışma, insanların %80'inin, bir hata yapıldığında özür dileyen ve sorumluluk alan firmalara daha fazla güvendiğini gösteriyor.
Pratik bir öneri olarak, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerinde daima dürüst ol. Verdiğin sözleri not al ve zamanında yerine getir. Eğer bir aksilik olacaksa, bunu önceden ve dürüstçe bildir. Başka bir öneri de, başkalarının başarılarına değer vermek ve onlara destek olmak. Pozitif bir itibar, sadece kendi başarılarınla değil, çevrene kattığın değerle de şekillenir. Unutma, itibar bir gecede kazanılmaz ama bir anda kaybedilebilir.