Argüman nedir ne demek?

Argüman Nedir?

Argüman, basitçe bir iddiayı desteklemek veya çürütmek için sunulan mantıksal bir gerekçeler bütünüdür. Bir fikir beyan etmekten çok daha fazlasıdır; arkasında belirli bir akıl yürütme zinciri ve kanıt barındırır. Deneyimlerime göre, insanlar genellikle "fikir beyan etme" ile "argüman sunma" arasındaki farkı karıştırıyor. Birine "Bence hava güzel" demek bir argüman değildir. Ama "Hava güzel, çünkü termometre 25 dereceyi gösteriyor ve güneş parlıyor" dediğinde, işte o zaman bir argüman ortaya koymuş olursun. Burada iddaa (hava güzel) ve gerekçeler (25 derece, güneş) var.

Argümanın Temel Bileşenleri

Her sağlam argümanın üç ana bileşeni vardır; bunları bilmek, hem kendi argümanlarını kurarken hem de başkalarınınkini analiz ederken sana çok yardımcı olacak:

• Öncül (Premise): Bunlar, argümanın temelini oluşturan, doğru kabul edilen veya doğruluğu kanıtlanmaya çalışılan ifadelerdir. Bir nevi inşaatın temeli gibi düşünebilirsin. Örneğin, "Tüm insanlar ölümlüdür" bir öncüldür. Ya da "Ekonomik büyüme enflasyonu artırır" da bir öncül olabilir. İyi bir argümanda öncüllerin güçlü ve doğrulanabilir olması kritiktir. Zayıf öncüller, tüm argümanı çökertir.
• Çıkarım (Inference): Öncüllerden mantıksal olarak ulaşılan adımdır. Öncüller arasındaki bağlantıyı kurar ve bizi sonuca götürür. Yukarıdaki örnekte, "Sokrates bir insandır" öncülü ile "Tüm insanlar ölümlüdür" öncülünden "O zaman Sokrates ölümlüdür" çıkarımına ulaşırız. Bu çıkarım süreci, genellikle dedüksiyon (genelden özele) veya endüksiyon (özelden genele) şeklinde olabilir. Dedüktif argümanlar doğru öncüllerle kesin sonuç verirken, endüktif argümanlar olasılıklı sonuçlar sunar (örneğin, "Gördüğüm tüm kuğular beyazdı, o zaman tüm kuğular beyazdır" gibi).
• Sonuç (Conclusion): Argümanın öncüller ve çıkarımlar aracılığıyla ulaşılan nihai iddiadır. Bu, savunmaya çalıştığın ana nokta veya fikirdir. "Sokrates ölümlüdür" veya "Ekonomik büyüme beraberinde enflasyonu getirir" gibi. Sonucun, sunulan öncüllerden mantıksal olarak türemesi gerekir. Eğer öncüllerin sağlam ama sonuç alakasızsa, o bir argüman değil, sadece bir dizi ifade yığınıdır.

Deneyimlerime göre, insanlar genellikle sadece sonucu söyler ve öncülleri atlar. Bu da argümanı zayıf ve ikna edicilikten uzak kılar. Birini bir şeye ikna etmek istiyorsan, ona sadece ne düşündüğünü değil, neden böyle düşündüğünü de açıkça göstermelisin.

İyi Bir Argüman Nasıl Kurulur? Pratik İpuçları

İyi bir argüman kurmak, sadece bilgiye sahip olmakla değil, o bilgiyi doğru bir şekilde sunmakla da alakalıdır. İşte sana birkaç pratik ipucu:

• 1. İddianı Netleştir: Savunduğun veya çürüttüğün şey tam olarak nedir? Tek bir cümlede özetleyebilir misin? Eğer özetleyemiyorsan, argümanın bulanık demektir. Örneğin, "Sosyal medya kötü" demek yerine, "Sosyal medya, gençlerin ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahiptir" gibi daha spesifik bir iddia belirle. Bu, hangi öncüllere ihtiyacın olduğunu da netleştirir.
• 1. Kanıtlarını Güçlendir: Öncüllerini ne destekliyor? Sayılar, istatistikler, uzman görüşleri, somut örnekler, araştırmalar... Bunlar senin mermilerin. Örneğin, "Sosyal medya kullanımının anksiyete ve depresyon oranlarını %X oranında artırdığını gösteren University of Y araştırması..." gibi veriler kullan. Bir iddiayı desteklemek için en az 3-4 farklı kaynaktan sağlam kanıt sunmak, argümanını çok daha ikna edici hale getirir. Unutma, 'bir arkadaşım dedi ki' veya 'ben öyle hissediyorum' gibi kanıtlar argümanı zayıflatır.
• 1. Mantıksal Bağlantıyı Kur: Öncüllerinle sonucun arasındaki köprüyü net bir şekilde inşa et. "Bu yüzden...", "dolayısıyla...", "bunun sonucunda..." gibi bağlaçları kullanarak akıl yürütme zincirini göster. İnsanların seninle birlikte adım adım sonuca gelmesini sağla. Örneğin, "Çalışmalar gösteriyor ki sosyal medya kullanımı arttıkça, gençlerde uyku düzeni bozuklukları da artmaktadır. Uyku düzeni bozuklukları ise doğrudan ruh sağlığını olumsuz etkiler. Bu yüzden, sosyal medya kullanımının gençlerin ruh sağlığı üzerinde zararlı etkileri olduğu söylenebilir." Bu zinciri açıkça gösterdiğinde, itiraz etmek daha zorlaşır.
• 1. Karşı Argümanları Düşün: En güçlü argümanlar bile eleştiriye açıktır. Argümanını sunmadan önce, olası itirazları ve karşı argümanları düşün. Bunlara nasıl yanıt vereceğini önceden planla. Bu, senin kendine olan güvenini artırır ve argümanını daha sağlam kılar. Hatta, "Bazıları sosyal medyanın sosyalleşme imkanı sunduğunu iddia edebilir; ancak, deneyimlerime göre bu sosyalleşme yüzeysel kalmakta ve gerçek bağların yerini tutmamaktadır" diyerek karşı argümanı çürütmek, senin konuya hakimiyetini gösterir.

Kısacası, bir argüman sadece bir iddia atmak değil, o iddiayı sağlam temellere oturtmak ve mantıksal bir çerçeve içinde sunmaktır. Bu beceri, sadece tartışmalarda değil, iş hayatında, karar verme süreçlerinde ve hatta günlük iletişiminde bile sana büyük avantajlar sağlayacaktır.