SWOT Analizi örnekleri ne demek?
SWOT Analizi Örnekleri Ne Anlama Geliyor?
SWOT analizi, aslında bir işin veya projenin mevcut durumunu değerlendirmek için kullanılan, oldukça pratik bir araç. Adı, İngilizce'deki Strengths (Güçlü Yönler), Weaknesses (Zayıf Yönler), Opportunities (Fırsatlar) ve Threats (Tehditler) kelimelerinin baş harflerinden geliyor. Kısaca, bir olgunun içsel ve dışsal etkenlerini anlamak için kullanıyoruz.
Deneyimlerime göre, birçok insan SWOT'u sadece bir liste doldurma egzersizi olarak görüyor ama asıl değer, bu listeyi doldurduktan sonra ortaya çıkan stratejik çıkarımlarda saklı. Amaç, güçlü yönlerini kullanarak fırsatları yakalamak, zayıf yönleri gidermek ve tehditlere karşı önlem almak.
Güçlü Yönler (Strengths) ve Zayıf Yönler (Weaknesses): İçsel Durum Değerlendirmesi
SWOT'un ilk iki ayağı, yani Güçlü Yönler ve Zayıf Yönler, tamamen senin veya içinde bulunduğun oluşumun (bir şirket, bir bölüm, hatta kişisel bir proje) kendi kontrolün altındaki faktörleri inceler. Bunlar, senin “ne yapabiliyorsun?” veya “nerede eksik kalıyorsun?” sorularına verdiğin cevaplar.
Örnek: Diyelim ki bir e-ticaret sitesi işletiyorsun.
- Güçlü Yönler: Yüksek müşteri memnuniyeti oranına sahip olabilirsin (%90 ve üzeri gibi bir rakam). Belki de benzersiz bir ürün yelpazen var veya çok hızlı kargo teslimatı yapabiliyorsun. Örneğin, siparişlerin ortalama teslim süresi Türkiye içi 24 saat altında. Bu, rakiplerinden (%36 saat ortalama) öne çıkmanı sağlar. Belki de güçlü bir sosyal medya takipçi kitlen var (örneğin Instagram'da 100 bin takipçi).
- Zayıf Yönler: Site hızın düşük olabilir (örneğin sayfa yükleme süresi 4 saniye üzerinde). Pazarlama bütçen sınırlı olabilir veya müşteri hizmetlerindeki yanıt sürelerin uzamış olabilir (örneğin ilk yanıt ortalama 12 saat). Belki de sadece tek bir ödeme seçeneği sunuyorsundur.
Pratik İpucu: Güçlü yönlerini belirlerken, rakiplerine göre seni farklılaştıran, sana rekabet avantajı sağlayan şeyler neler? Zayıf yönlerini belirlerken de, hangi konularda gelişim göstermen gerektiğini, müşteri şikayetlerinin veya geri bildirimlerinin sana işaret ettiği noktaları düşün.
Fırsatlar (Opportunities) ve Tehditler (Threats): Dışsal Çevre Analizi
SWOT'un diğer iki ayağı, Fırsatlar ve Tehditler ise senin kontrolün dışında gelişen, dış dünyadan kaynaklanan faktörlerdir. Bunlar, senin stratejilerini etkileyebilecek trendler, değişiklikler veya risklerdir.
Örnek: Yine aynı e-ticaret sitesi üzerinden gidelim.
- Fırsatlar: Sektördeki genel büyüme trendi olabilir (e-ticaret pazarı Türkiye'de yıllık %15 büyüyor diyelim). Yeni pazarlara açılma imkanın olabilir (örneğin komşu ülkelere ihracat). Belki de teknolojik gelişmeler (yapay zeka destekli kişiselleştirme gibi) sana avantaj sağlayabilir. Hedef kitlenin değişen alışkanlıkları (örneğin mobil alışverişin artması) de bir fırsat olabilir.
- Tehditler: Yeni ve güçlü rakiplerin pazara girmesi bir tehdit olabilir. Ekonomik dalgalanmalar veya döviz kurundaki ani yükselişler (eğer ithalat yapıyorsan) maliyetlerini artırabilir. Yasal düzenlemelerdeki değişiklikler (örneğin veri gizliliği yasaları) seni etkileyebilir. Müşteri tercihlerinin hızla değişmesi de bir tehdit unsuru olabilir.
Pratik İpucu: Fırsatları belirlerken, piyasadaki trendleri, teknolojik gelişmeleri, yasal değişiklikleri ve toplumsal eğilimleri göz önünde bulundur. Tehditleri belirlerken ise, rakiplerin hamlelerini, ekonomik göstergeleri, mevzuattaki olası değişiklikleri ve sektördeki olumsuz gelişmeleri öngörmeye çalış.
SWOT Analizini Uygularken Dikkat Edilmesi Gerekenler
SWOT analizini doğru yapmak, sonuçların doğruluğu kadar önemlidir. Deneyimlerime göre, çoğu kişi bu noktada hata yapabiliyor.
- Gerçekçi Olmak: Kendini veya işini aşırı övmekten veya acımasızca eleştirmekten kaçın. Objektif kalmaya çalış. Örneğin, müşteri memnuniyetiniz %70 ise bunu %95 gibi göstermeyin.
- Önceliklendirme: Tüm güçlü yönleri veya zayıf yönleri eşit derecede önemli görmeyin. En kritik olanları belirleyin. Bir şirketin en büyük zayıf yönü, finansal istikrarsızlığı ise, bunun diğer birçok zayıf yönden daha öncelikli olduğunu kabul edin.
- Eylem Odaklılık: Analizi yaptıktan sonra “peki şimdi ne yapacağız?” sorusuna cevap arayın. SWOT, bir başlangıç noktasıdır, son nokta değil. Güçlü yönlerinizi kullanarak bir fırsatı nasıl değerlendirebileceğinize dair somut bir planınız olmalı. Örneğin, yüksek müşteri memnuniyetinizi kullanarak, mevcut müşterilerinize yeni ürünler satmak için bir sadakat programı başlatabilirsiniz.
- Düzenli Güncelleme: Pazar ve iş dünyası sürekli değişiyor. Bu yüzden SWOT analizinizi de düzenli olarak (örneğin 6 ayda bir veya yılda bir) güncellemeniz gerekir. Dünün fırsatı, yarının tehdidi olabilir.
Unutma, SWOT analizi sadece bir araçtır. Asıl marifet, bu araçla elde ettiğin bilgileri stratejilere dönüştürmekte yatar.