Türkçe ilk siyer metninin hangisi olduğu ve kimin tarafından nasıl kaleme alındığı?

Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (s.a.v.) hayatını, ahlakını, mucizelerini ve savaşlarını anlatan siyer, İslam edebiyatının önemli bir türüdür. Peki, Türk edebiyatında bu önemli türün ilk örneği hangisidir ve kim tarafından yazılmıştır? Gelin, bu sorunun cevabını birlikte arayalım. Türkçe yazılan ilk siyer kitabı olarak kabul edilen eser, *Vakıdi'nin Futuhu'ş-Şam* adlı eserinin kısaltılmış ve tercüme edilmiş bir uyarlamasıdır. Eser, 13. yüzyılın başlarında, Anadolu Selçuklu döneminde yaşamış olan Kadı Darîr tarafından kaleme alınmıştır. Kadı Darîr, Arapça aslından yaptığı çeviriyi yer yer kendi yorumlarıyla zenginleştirmiş, böylece esere özgün bir boyut kazandırmıştır. Kadı Darîr'in bu önemli çalışması, sadece bir çeviri metni olmanın ötesine geçerek, dönemin Anadolu'sundaki dini ve kültürel anlayışını yansıtan önemli bir kaynak haline gelmiştir. Eserde, İslam peygamberinin hayatı, fetihleri ve İslam'ın yayılışı gibi konular detaylı bir şekilde anlatılmaktadır. Bu eser, sonraki dönemlerde yazılan siyer çalışmalarına da ilham kaynağı olmuş ve Türk edebiyatında siyer yazımının önünü açmıştır. Sonuç olarak, Türkçe ilk siyer metni olarak bilinen *Vakıdi'nin Futuhu'ş-Şam* uyarlaması, Kadı Darîr'in titiz çalışmasıyla ortaya çıkmış, Türk-İslam edebiyatının değerli bir parçasıdır. Bu eser, hem tarihi bir kaynak hem de edebi bir zenginlik olarak günümüze ulaşmayı başarmıştır.