Ipotekli kredi şartları nelerdir?
İpotekli Kredi Şartları: Bilmeniz Gerekenler
İpotekli kredi, ev sahibi olmak isteyenlerin en sık başvurduğu yollardan biri. Ama bu işin de bazı incelikleri var. Gelin, lafı uzatmadan ipotekli kredi şartlarına bir göz atalım. Deneyimlerime göre, bu süreçte en önemli noktalar şunlar:
- Kredi Notu ve Gelir Durumu: En Temel Kriterler
Bankalar sana ipotekli kredi verirken ilk baktığı şey, geri ödeme gücün. Bu da doğrudan kredi notun ve gelir durumun ile ilgili. Kredi notun ne kadar yüksekse, bankanın sana güvenme olasılığı o kadar artar. Kredi kayıt bürosu (KKB) tarafından belirlenen kredi notları genellikle 0 ile 1900 arasında değişir. 1500 ve üzeri genellikle iyi kabul edilir. Gelir durumunu kanıtlamak için ise maaş bordroları, vergi levhaları (esnafsan), kira gelirleri gibi belgeler istenir. Bankalar, aylık gelirinin kredi taksitlerinin %40-50'sini geçmemesini bekler. Örneğin, aylık 10.000 TL gelirinin olması durumunda, kredi taksitinin en fazla 4.000-5.000 TL civarında olması idealdir.
- Konutun Değeri ve Ekspertiz Raporu
İpotekli kredide bankanın en büyük güvencesi, ipotek gösterilen konutun kendisidir. Bu yüzden bankalar, konutun gerçek değerini belirlemek için bir ekspertiz süreci yürütür. Ekspertiz raporu, evin metrekaresini, bulunduğu konumu, yıpranma payını, emlak piyasasındaki benzer satışları göz önünde bulundurarak evin değerini belirler. Bankalar, genellikle evin ekspertiz değerinin %80'ine kadar kredi verir. Yani 500.000 TL değerinde bir evin ekspertiz değeri de genellikle bu civarda olur ve banka sana en fazla 400.000 TL civarında bir kredi sağlayabilir.
- Peşinat Miktarı: Ne Kadar Cebinden Çıkacak?
Yukarıda bahsettiğim %80 kredi oranı, aslında senin ne kadar peşinat ödemen gerektiğini de gösteriyor. Eğer 500.000 TL'lik bir ev almak istiyorsan ve banka bunun %80'ini yani 400.000 TL'sini karşılıyorsa, geriye kalan 100.000 TL'yi senin peşinat olarak ödemen gerekiyor. Bu peşinat miktarı, kredi başvurunun onaylanma şansını da etkileyen önemli bir faktör. Daha yüksek peşinat, banka için daha az risk anlamına gelir.
- Yaş ve Kredi Vadesi: Geleceği Planlamak
Bankalar, kredi verirken senin yaşını da dikkate alır. Kredi vadesinin sonunda yaşının 65-70 yaşını aşmaması genellikle tercih edilir. Yani 30 yaşında biriysen ve 15 yıl vadeli kredi kullanmak istiyorsan, 45 yaşında krediyi bitirmiş olacaksın. Bu da genellikle uygun bir vade. Ancak 50 yaşında olup 15 yıl vade istiyorsan, kredi bitiminde 65 yaşında olacaksın ve banka bu vadeyi onaylamayabilir. Kredi vadesi uzadıkça, toplam geri ödeme tutarı da artar. Kısa vadeli kredi daha az faiz demek olsa da, aylık taksitler daha yüksek olur. Bu dengeyi kendi bütçene göre ayarlaman önemli.
Pratik Öneriler:
- Kredi notunu öğren: Başvurmadan önce Findeks gibi platformlardan kredi notunu öğren ve gerekirse iyileştirmek için adımlar at.
- Gelir belgelerini hazırla: Maaş bordroların, ek gelir belgelerin (kira kontratları vb.) eksiksiz olsun.
- Farklı bankaları araştır: Faiz oranları, masraflar ve kredi koşulları bankadan bankaya değişir. Karşılaştırma yap.
- Evin gerçek değerini bil: Ekspertiz öncesinde, çevrendeki emlakçıların fikirlerini alarak evin yaklaşık değerini öğrenmeye çalış.
- Peşinat miktarını belirle: Ne kadar peşinat ayırabileceğini netleştir, bu kredibiliteni artırır.