Imam nikahı kıyılırken hoca ne soruyor?
İmam Nikahında Sorulan Sorular ve Bilmeniz Gerekenler
İmam nikahı, evliliğin dini boyutunu oluşturan önemli bir merasimidir. Bu törende hocanın sorduğu soruların temel amacı, evliliğin karşılıklı rıza ile gerçekleştiğini ve her iki tarafın da bu birlikteliği tüm şuurıyla kabul ettiğini teyit etmektir. Deneyimlerime göre, bu sorular genellikle birkaç ana başlık etrafında döner.
- Tarafların Kimlik ve Rızalarının Teyidi
Hoca öncelikle damat ve geline hitap ederek kimliklerini ve evlenme isteklerini sorar. Bu, hukuki ve dini açıdan en temel adımdır. Şöyle ki:
- Damat Adayına: "Filan oğlu filan, filan kızı falan ile Allah'ın emri, Peygamber'in kavliyle evlenmeyi kabul ettin mi?"
- Gelin Adayına: "Filan kızı filan, filan oğlu falan ile Allah'ın emri, Peygamber'in kavliyle evlenmeyi kabul ettin mi?"
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu sorunun birkaç kez tekrarlanabilmesidir. Bazı hocalar, özellikle şahitler huzurunda, bu rızayı daha net almak adına her iki tarafa da ayrı ayrı sorar ve genellikle her seferinde "Evet, kabul ettim" şeklinde olumlu yanıt beklenir. Bu, evliliğin baskı altında değil, özgür iradeyle yapıldığını belgelemek içindir. Bir örnek vermek gerekirse, bir nikah töreninde damat ilk soruda tereddüt etmiş gibi görününce, hoca soruyu ikinci kez daha net bir şekilde yöneltmiş ve damat daha kesin bir cevap vermiştir.
- Şahitlerin Durumu ve Tanıklıklarının Alınması
İmam nikahının geçerli olabilmesi için iki adet Müslüman ve akıl baliğ şahidin bulunması şarttır. Hoca, şahitlere de yönelerek onların tanıklıklarını teyit eder:
- "Sizler şahit misiniz ki, filan oğlu filan, filan kızı falan ile Allah'ın emri, Peygamber'in kavliyle evlenmişlerdir?"
Bu soru da genellikle şahitlere ayrı ayrı yöneltilir ve her birinden olumlu yanıt alınır. Şahitlerin, damat veya gelinin vekili olmaması ve herhangi bir çıkar ilişkisinin bulunmaması da önemlidir. Şahitlerin, kimin kiminle evlendiğini net olarak görmüş ve duymuş olmaları gerekir. Örneğin, şahitlerden biri aslında törenin tam ortasında gelmişse ve ilk kısmı duymamışsa, bu durum hocanın dikkatini çeker ve gerekirse o şahide ayrıca bilgi verilir.
- Mehir ve Evlilik Şartlarının Sorulması
Mehir, erkeğin evlenme akdi sırasında veya sonrasında kadına vereceği mal veya para miktarını ifade eder. Bu, İslam hukukunda kadının hakkıdır. Hoca, mehir konusunda taraflara da bilgi verir ve gerekirse miktarını sorar:
- "Mehri ne kadar belirlediniz? (veyaMehr-i misil mi belirlediniz?)"
Mehrin miktarı, günümüzde genellikle karşılıklı anlaşmaya göre belirlenir. Bu miktar sözlü olarak belirtilebilir veya resmi nikah cüzdanında da yer alabilir. Bazı durumlarda, özellikle daha geleneksel törenlerde, mehir bir miktar altın, takı veya nakit olarak belirlenir. Eğer mehir belirlenmemişse, "mehr-i misil" yani kadının ailesindeki benzer statüdeki kadınlara verilmiş olan mehir miktarı esas alınır. Bir deneyimime göre, birçok çift mehir konusunda aile büyüklerinin de görüşünü alarak makul bir miktar belirlemekte ve bu, törenin önemli bir parçası olmaktadır.
Pratik İpuçları ve Öneriler
İmam nikahı öncesinde bu bilgilere sahip olmanız, törenin daha sorunsuz ve sizin için daha anlamlı geçmesine yardımcı olacaktır:
- Belgelerinizi Hazırlayın: Nüfus cüzdanlarınızın fotokopileri, vekaletname (eğer damat veya gelinlerden biri törene bizzat katılamıyorsa) gibi gerekli belgeleri önceden hazırlayın.
- Şahitlerinizi Belirleyin: Güvenilir, sorumluluk sahibi ve dini nikahın önemini bilen iki şahit belirleyin.
- Mehir Konusunu Konuşun: Evlilik öncesinde mehir miktarını karşılıklı olarak konuşup anlaşın. Bu, ileride yaşanabilecek olası yanlış anlamaları önler.
- Hocanızla İletişime Geçin: Törenin detayları, özellikle de hocanın soracağı spesifik sorular hakkında önceden hocanızla görüşmek faydalı olabilir.
Bu temel soruların yanı sıra, hoca evliliğin önemine dair kısa bir vaaz verebilir, dua ettirebilir ve taraflara öğütlerde bulunabilir. Önemli olan, bu anın ciddiyetini ve kutsallığını hissetmenizdir.