Palyatif servise hangi hastalar yatar?
İçindekiler
Palyatif bakım, yaşamı tehdit eden hastalıklarla mücadele eden hastaların ve ailelerinin yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen bir yaklaşımdır. Bu bakım, hastalığın kendisiyle değil, semptomları ve stresleriyle ilgilenir. Peki, palyatif servise hangi hastalar yatar? Bu sorunun cevabı, hastalığın türünden ziyade hastanın ihtiyaçlarına odaklanır.
Palyatif Bakıma İhtiyacı Olan Hastalıklar
Palyatif bakım, genellikle kanser hastalarıyla ilişkilendirilse de, aslında çok çeşitli hastalıkları olan kişilere yardımcı olabilir. Kalp yetmezliği, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), böbrek yetmezliği, Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, multipl skleroz (MS) ve ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) gibi kronik ve ilerleyici hastalıklar, palyatif bakımın önemli adaylarıdır. Bu hastalıkların ortak noktası, hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen semptomlara yol açmalarıdır.
Örneğin, ileri evre kanser hastaları ağrı, bulantı, yorgunluk ve nefes darlığı gibi semptomlarla mücadele ederken, kalp yetmezliği olan hastalar nefes darlığı, ödem ve yorgunluk yaşayabilirler. Palyatif bakım, bu semptomları hafifletmeye ve hastaların daha rahat bir yaşam sürmelerine yardımcı olmayı amaçlar.
Palyatif Bakımın Amaçları ve Kriterleri
Palyatif bakım, sadece hastalığın ilerlemesini durdurmaya odaklanmaz. Aynı zamanda hastanın fiziksel, duygusal, sosyal ve manevi ihtiyaçlarını da ele alır. Bu nedenle, palyatif bakıma başvuran hastaların bazı ortak özellikleri vardır:
- Hastalığın ilerlemiş olması ve yaşamı tehdit etmesi
- Semptomların kontrolünün zor olması
- Hastanın ve ailesinin psikolojik ve sosyal destek ihtiyacı
- Yaşam kalitesinin artırılmasına yönelik beklentiler
Palyatif bakım, hastalığın her aşamasında uygulanabilir. Hatta, tedaviye eş zamanlı olarak da verilebilir. Örneğin, kemoterapi gören bir kanser hastası, aynı zamanda palyatif bakım alarak kemoterapinin yan etkilerini azaltabilir ve genel yaşam kalitesini artırabilir.
Palyatif Bakım Ekibi ve Hizmetleri
Palyatif bakım, genellikle bir ekip tarafından sağlanır. Bu ekipte doktorlar, hemşireler, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar ve diyetisyenler yer alabilir. Ekip, hastanın ve ailesinin ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmiş bir bakım planı oluşturur. Bu plan, ağrı yönetimi, semptom kontrolü, beslenme desteği, psikolojik danışmanlık ve manevi destek gibi hizmetleri içerebilir.
Palyatif bakım hizmetleri, hastanelerde, evde bakım merkezlerinde ve özel palyatif bakım ünitelerinde sunulabilir. Hastanın ve ailesinin tercihleri, bakımın nerede verileceğini belirlemede önemli bir rol oynar.
Palyatif bakım, yaşamın son dönemlerinde olan hastalar için büyük bir rahatlık ve destek kaynağıdır. Bu bakım, hastaların sevdikleriyle daha anlamlı zaman geçirmelerine, ağrılarını kontrol altında tutmalarına ve yaşam kalitelerini mümkün olduğunca yüksek tutmalarına yardımcı olur. Eğer siz veya bir yakınınız yaşamı tehdit eden bir hastalıkla mücadele ediyorsa, palyatif bakım seçeneklerini değerlendirmek faydalı olabilir.