Ekran kartı sıcaklığını nasıl görürüm?

Ekran Kartı Sıcaklığını Kontrol Etmek: Neden ve Nasıl?

Ekran kartının aşırı ısınması hem performans düşüşlerine hem de uzun vadede donanım ömrünün kısalmasına neden olabilir. Bu yüzden oyun oynarken ya da yoğun grafik gerektiren işler yaparken sıcaklığını kontrol etmek oldukça önemli. Deneyimlerime göre, doğru yazılımlarla bu iş oldukça basit.

Sıcaklıkları Görmek İçin Kullanabileceğin Yazılımlar

Ekran kartı sıcaklığını öğrenmenin en kolay yolu, özel olarak bu iş için tasarlanmış ücretsiz yazılımları kullanmak. Benim de en sık kullandığım ve güvendiğim birkaç tanesi var:

  • MSI Afterburner: Bu yazılımı sadece ekran kartının sıcaklığını görmek için değil, aynı zamanda hız aşırtma (overclock) yapmak ve fan ayarlarını özelleştirmek için de kullanabilirsin. Çok yönlü ve kullanıcı dostu bir arayüze sahip. Kurulum sırasında RivaTuner Statistics Server adında bir ek bileşen de yükleyecektir. Bu bileşen, oyun içindeyken sıcaklık, FPS gibi değerleri ekranda görmeni sağlar (OSD - On-Screen Display).
  • HWiNFO: Bu program bilgisayarındaki hemen her donanımın sıcaklığını, voltajını, kullanım oranlarını ve daha birçok detaylı bilgiyi gösterir. Ekran kartı sıcaklığını öğrenmek için de harika bir seçenek. Oldukça kapsamlı bir yazılım olduğu için ilk başta biraz karmaşık görünebilir ama ana pencerede "GPU Temperature" gibi başlıkları bulman yeterli.
  • NVIDIA GeForce Experience / AMD Radeon Software: Eğer NVIDIA veya AMD ekran kartı kullanıyorsan, kendi sürücü yazılımları da sıcaklık takibi için temel fonksiyonlar sunar. NVIDIA'da "Alt+R" tuş kombinasyonu ile performansı izleme penceresini açabilirsin. AMD'de ise Radeon Software üzerinden benzer bilgileri bulabilirsin. Genellikle ek bir yazılıma ihtiyaç duymadan bu temel takibi yapabilirsin.

Bu yazılımları indirdikten sonra çalıştırdığında, genellikle "GPU Temperature" veya benzeri bir başlık altında anlık sıcaklık değerini görebilirsin. Sıcaklık değerlerini takip ederken, ekran kartının fanlarının da çalıştığından emin olmak için fan hızını gösteren değerlere de bakabilirsin.

İdeal Sıcaklık Değerleri Nelerdir?

Ekran kartının üreteceği sıcaklık, ekran kartının modeline, markasına, hatta kasadaki hava akışına göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel bir fikir vermek gerekirse, deneyimlerime göre:

  • Boşta (Idle): Bilgisayarı kullanmadığın, masaüstünde durduğun zamanlarda genellikle 30-50°C arası idealdir.
  • Yük Altında (Load): Oyun oynarken veya render gibi yoğun işlemler yaparken genellikle 60-80°C arası normal kabul edilir.
  • Tehlikeli Sınır: Ekran kartı modeline göre değişmekle birlikte, genellikle 85°C ve üzerine çıkmaya başladığında dikkatli olmakta fayda var. Bazı kartlar 90°C'ye kadar dayanıklı olsa da, uzun süre bu sıcaklıklarda çalışmak donanıma zarar verebilir.

Bu değerler ortalama değerlerdir. Kendi ekran kartının teknik özelliklerini ve üreticisinin belirttiği maksimum çalışma sıcaklığını öğrenmek için marka ve modelini internette aratabilirsin. MSI Afterburner gibi yazılımlarda, sıcaklık eşikleri belirleyerek belirli bir dereceye ulaştığında uyarı almanızı sağlayabilirsin.

Sıcaklık Yüksekse Ne Yapmalı?

Eğer ekran kartının sıcaklığının sürekli olarak yüksek seyrettiğini fark edersen, alabileceğin birkaç basit önlem var:

  • Kasa İçindeki Hava Akışını İyileştir: Kasanın önünden ve arkasından yeterli hava girişi ve çıkışı olduğundan emin ol. Toz birikmesi hava akışını ciddi şekilde engeller. Düzenli olarak kasanın içini, özellikle fanları ve heatsinkleri temizlemek performansı artırır. Bir basınçlı hava spreyi bu iş için idealdir.
  • Fan Ayarlarını Özelleştir: MSI Afterburner gibi yazılımlarla fan eğrisini değiştirebilirsin. Bu sayede ekran kartı belirli bir sıcaklığa ulaştığında fanların daha yüksek devirde dönmesini sağlayabilirsin. Bu, fan gürültüsünü artırabilir ama sıcaklığı düşürmede çok etkilidir.
  • Termal Macun ve Termal Pedler: Eğer ekran kartın eskiyse veya uzun süredir bakım yapılmadıysa, ekran kartının GPU'su ile soğutucusu arasındaki termal macun kurumuş veya özelliğini kaybetmiş olabilir. Bu durumda, ekran kartının soğutucusunu sökerek eski macunu temizleyip yeni ve kaliteli bir termal macun uygulamak sıcaklık değerlerinde gözle görülür bir düşüş sağlayabilir. Bu işlem biraz daha teknik bilgi gerektirir, eğer bu konuda rahat değilsen bir bilene danışabilirsin. Benzer şekilde, ekran kartının VRAM ve VRM modüllerindeki termal pedlerin de yenilenmesi gerekebilir.
  • Ortam Sıcaklığı: Kullandığın odanın sıcaklığı da doğrudan ekran kartını etkiler. Serin bir ortamda çalışmak, donanımının daha iyi performans göstermesini sağlar.