TYT tarih konuları nelerdir 2021?
TYT Tarih Konuları 2021: Neler Beklemeli?
TYT Tarih’e hazırlanırken hangi konulara ağırlık vermen gerektiğini merak ediyorsan, deneyimlerime göre 2021 TYT Tarih’te karşına çıkacak ana başlıklara şöyle bir göz atalım. Boş laf yerine, doğrudan sana faydalı olacak bilgilere odaklanacağım.
İslamiyet Öncesi Türk Tarihi ve İlk Türk İslam Devletleri
Bu bölüm, TYT Tarih’in temel taşlarından biri. Özellikle Orta Asya Türk devletleri ve göçebe yaşam tarzı ile ilgili detayları iyi öğrenmen gerekiyor. Kimlerdi bu Türkler? Hunlar, Göktürkler, Uygurlar... Hangi coğrafyalarda yaşadılar, devlet yapıları nasıldı? Bunlar önemli. Ardından İlk Türk İslam Devletleri’ne geçiyoruz. Karahanlılar, Gazneliler, Büyük Selçuklu Devleti… Özellikle Kağanlık, Vezirlik, Divan gibi devlet teşkilatları ve siyasi olaylar (Malazgirt Savaşı gibi) sıkça sorulur. Bir de kültür ve uygarlık kısmı var; mimari eserler, bilim insanları, dini inanışlar… Bunları karıştırmamaya dikkat et. Örneğin, Karahanlılar’ın Börklüce Mustafa isyanı ile ilişkilendirilmemesi gibi basit ama önemli ayrımlar var.
Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler Dönemi
Sıradaki durak Anadolu. Anadolu Selçuklu Devleti’nin kuruluşu, yükselişi ve yıkılışı süreci, iç ve dış siyasetindeki gelişmeler, Moğol İstilası’nın etkileri… Bunlar çok önemli. Haçlı Seferleri’nin Anadolu’ya etkileri, Kösedağ Savaşı’nın sonuçları gibi olaylar kilit noktalar. Ardından gelen Anadolu Beylikleri dönemi’nde ise, ilk beyliklerden hangilerinin önemli olduğunu, bunların Anadolu’nun Türkleşmesindeki rolünü bilmelisin. Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemi ile karıştırılan detaylar olabilir, dikkatli olmalısın. Örneğin, Karamanoğulları’nın Osmanlı’ya karşı direnişi veya Candaroğulları’nın Karadeniz’deki hakimiyeti gibi bilgiler sana soru çözdürebilir.
Osmanlı Devleti Tarihi (Kuruluş, Yükseliş, Duraklama)
Burası malum, en geniş ve en çok soru çıkan bölüm. Kuruluş döneminde Orhan Gazi, I. Murat, Yıldırım Bayezid’in fetihleri, Ankara Savaşı’nın sonuçları, Fetret Devri gibi konulara hakim olmalısın. Yükseliş döneminde Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethi, Yavuz Sultan Selim’in Doğu politikası, Kanuni Sultan Süleyman dönemi seferleri ve hukuki düzenlemeler (Kanunname-i Âl-i Osman gibi) olmazsa olmazlar. Duraklama dönemine geldiğimizde ise, başarısız seferler (Viyana kuşatmaları gibi), ıslahat hareketleri (II. Osman’ın yenilikleri, Koçi Bey Risalesi) ve antlaşmalar (Karlofça Antlaşması gibi) seni bekliyor. Burada dikkat etmen gereken şey, ıslahta batıcılık eğiliminin henüz başlamamış olması. Genellikle ilk defa duraklama döneminde bu tür çabalar görülür.
Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi (Genel Kültür ve Bilgi İçin)
Bu bölüm, daha çok Avrupa’daki önemli gelişmeler ve bunların Osmanlı’ya yansımaları üzerine kurulu. Aydınlanma Çağı, Sanayi Devrimi, Fransız İhtilali ve bunların getirdiği milliyetçilik, laiklik, demokrasi gibi kavramların Osmanlı’ya etkilerini anlaman gerekiyor. II. Mahmut Dönemi yenilikleri, Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, I. ve II. Meşrutiyet gibi Osmanlı’nın son dönemindeki siyasi ve sosyal değişimler de bu bölümün önemli parçaları. 1923 öncesindeki Türk inkılap tarihinin bir başlangıcı gibi düşünebilirsin burayı. Özellikle Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük gibi akımların ne zaman ve neden ortaya çıktığına dikkat et.
Pratik bir öneri olarak, her konu başlığı altındaki kavramları (örneğin, “Kapıkulu Ocağı”, “Tımar Sistemi”, “Millet Sistemi”) öğrenmeye çalış. Sadece ezber yapmak yerine, bu kavramların birbirleriyle nasıl bir bağlantısı olduğunu anlamak sana çok daha fazla kapı açacaktır. Soruların çoğu artık doğrudan bilgi yerine, sebep-sonuç ilişkisi kurmanı gerektiriyor. Başarılar dilerim!