Mercekler kaça ayrılır?

Gözlük kullananların ya da fotoğrafçılıkla ilgilenenlerin sıkça karşılaştığı bir soru: Mercekler kaça ayrılır? Temelde mercekler, ışığı farklı şekillerde kırma özelliklerine göre iki ana kategoriye ayrılır: **yakınsak (convex, dışbükey) mercekler ve ıraksak (concave, içbükey) mercekler**. Yakınsak mercekler, üzerine düşen paralel ışınları bir noktada toplar. Bu özellikleri sayesinde görüntüleri büyütmek için kullanılırlar. Gözlüklerde hipermetrop (yakını görememe) tedavisinde ve büyüteçlerde sıkça karşımıza çıkarlar. Fotoğraf makinelerinde de objektiflerin temel yapı taşlarından biridirler. Işığı toplama özellikleri sayesinde daha parlak ve net görüntüler elde edilmesini sağlarlar. Iraksak mercekler ise, üzerine düşen paralel ışınları dağıtırlar. Görüntüleri küçültür ve daha geniş bir alanı kapsarlar. Miyop (uzağı görememe) tedavisinde kullanılan gözlüklerde ve bazı özel optik cihazlarda bulunurlar. Fotoğrafçılıkta ise, geniş açılı lenslerde kullanılarak daha geniş bir görüş açısı elde edilmesini sağlarlar. Özetle, mercekler ışığı odaklama veya dağıtma yeteneklerine göre temel olarak ikiye ayrılır. Yakınsak mercekler ışığı toplarken, ıraksak mercekler ışığı dağıtır. Bu iki farklı mercek türü, gözlüklerden fotoğraf makinelerine kadar birçok alanda farklı amaçlar için kullanılır ve optik teknolojilerin temelini oluşturur.