Su çiçeği aşısı ne zaman yapılır?
Su Çiçeği Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Su çiçeği (varisella) aşısı, bu hastalıkla enfeksiyon riskini azaltmak ve geçirilecekse bile hastalığın daha hafif seyretmesini sağlamak için oldukça önemli bir adımdır. Peki, tam olarak ne zaman yapılıyor, bu konuya biraz daha yakından bakalım.
İlk Doz Aşı Ne Zaman Uygulanır?
Su çiçeği aşısı genellikle 12-15 ay arasındaki bebeklere ilk dozu olarak uygulanır. Bu yaş aralığı, bebeklerin bağışıklık sisteminin aşıyı daha iyi tolere edebileceği ve etkin bir yanıt oluşturabileceği bir dönemdir. Amerika Birleşik Devletleri'nde aşı takviminde bu yaşta ilk dozun yapılması öneriliyor. Bizim ülkemizde de benzer şekilde erken yaşta başlanması hedeflenir.
Eğer çocuğunuz bu ilk yaşını kaçırdıysa endişelenmeyin. Geç kalmış da olsa aşılanma her zaman faydalıdır. Çocuğunuzun doktoruyla görüşerek en uygun zamanlamayı belirleyebilirsiniz. Genellikle 12 aydan büyük her çocuğa ve aşılanmamış erişkinlere de su çiçeği aşısı yapılabilir.
İkinci Doz Aşı Ne Zaman Yapılır ve Neden Önemli?
İlk doz aşı yapıldıktan sonra, hastalığa karşı daha güçlü ve uzun süreli bir bağışıklık sağlamak için ikinci doz aşı gereklidir. İkinci doz aşının uygulanma zamanı genellikle 4-6 yaş aralığıdır. Yani ilk dozdan yaklaşık 3-6 ay sonra ikinci doz yapılır.
İki doz aşı ile su çiçeği hastalığına karşı yaklaşık %95'in üzerinde koruyuculuk elde edildiği bilinmektedir. Tek doz aşı da belirli bir koruma sağlar ancak iki doz, özellikle ileri yaşlarda hastalığın tekrar ortaya çıkma riskini de minimize eder. Bu nedenle, ikinci dozun da aksatılmadan yapılması son derece önemlidir.
Su Çiçeği Aşısı Kimlere Yapılmaz (Kontrendikasyonlar)?
Her aşıda olduğu gibi su çiçeği aşısının da belirli durumlarda yapılmaması gerekir. Bu durumlar, aşının güvenliği ve etkinliği açısından önemlidir:
- Aşının içeriğindeki herhangi bir maddeye karşı bilinen alerjisi olanlar: Bu durum oldukça nadirdir ancak yine de bilinmesi gereken bir durumdur.
- Ciddi bağışıklık sistemi yetmezliği olanlar: Örneğin, lösemi, lenfoma gibi kanser tedavisi görenler, organ nakli olmuş veya immünsüpresif ilaç kullanan kişiler canlı virüs içeren bu aşıyı yaptıramazlar. Bu kişilerde hastalığın daha ağır seyretme riski nedeniyle aşı yerine pasif bağışıklık (immün globulin) gibi farklı yöntemler değerlendirilebilir.
- Hamileler: Hamilelik döneminde canlı virüs aşılarının yapılması önerilmez. Hamilelik planlayan kadınların aşılanmalarını gebelikten en az bir ay önce tamamlamaları tavsiye edilir.
- Ateşli bir hastalığı olanlar: Eğer çocuğunuz veya siz ateşli bir hastalık geçiriyorsanız, iyileşene kadar aşı ertelemesi yapılabilir.
Bu durumlardan herhangi biri sizin veya çocuğunuzun durumuna uyuyorsa, aşı randevusu almadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Doktorunuz, sizin özel durumunuza göre en doğru bilgiyi verecektir.
Pratik İpuçları ve Öneriler
Su çiçeği aşısı hakkında aklınızda bulunabilecek bazı pratik önerilerim var:
- Aşı Takvimini Kontrol Edin: Çocuğunuzun aşı takvimini düzenli olarak kontrol edin ve su çiçeği aşısı zamanı geldiğinde randevu alın. Aile hekiminiz veya çocuk doktorunuz size bu konuda rehberlik edecektir.
- Yan Etkileri Bilin: Aşı sonrası kolda kızarıklık, hafif şişlik, hafif ateş veya huzursuzluk gibi geçici yan etkiler görülebilir. Bu belirtiler genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Eğer endişe verici bir durumla karşılaşırsanız, doktorunuza başvurmaktan çekinmeyin.
- Aşı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler: Aşının yapıldığı bölgeyi temiz tutmaya özen gösterin. Eğer hafif ateş olursa, doktorunuzun önerdiği antipiretik ilaçları kullanabilirsiniz.
- Yetişkinlerde Aşılanma: Eğer çocukken su çiçeği geçirdiyseniz veya aşılanmadıysanız, yetişkin olarak da bu aşıyı yaptırmanız faydalı olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerle temas edenler veya sağlık çalışanları için bu aşı önemlidir.
Unutmayın, aşılanma hem bireysel sağlığınız hem de toplum sağlığı için atılmış önemli bir adımdır. Su çiçeği gibi potansiyel olarak ciddi sonuçları olabilen bir hastalıktan korunmak, bu basit adımlarla mümkündür.